Epiklese
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Epiklese (soms ook epiclese geschreven) is een woord afkomstig uit het Grieks dat "aanroeping" betekent. Het is een onderdeel in de kerkelijke liturgie.
[bewerk] Oudheid
Een epiklese (Oud-Grieks: ἐπίκλησις / epíklêsis, « bijnaam ») is, in de oudheid, een epitheton toegevoegd aan de naam van een godheid.
Dit epitheton had tot doel het precieze aspect te preciseren van de godheid waarvoor men deze vereerde. Er waren verscheidene types epitheta:
- toponymisch: genoemd naar de plaatsnaam waar de tempel van de cultus is gevestigd, en meer specifiek, genoemd naar de naam van de polis van oorsprong;
- topografisch: deze preciseert het natuurlijke kader van de cultus;
- utilitair: genoemd naar de specifieke actie van de godheid;
- mythologisch: genoemd naar de mythen verbonden met de godheid;
- liturgisch: deze verwijst naar een bijzondere rite.
Een godheid had vaak meerdere epikleses. Bijvoorbeeld, voor de godin Athena:
- Pallas Athena : Wijze Athena;
- Athena Nikè : Athena Overwinnaar, of die de overwinning breng;
- Athéna poliade: Athena verdedigster van de polis;
- Athéna hygeia: Athena die waakt over de gezondheid van de familie.
[bewerk] Katholieke Kerk en Orthodoxie
- Zie ook: Epiklese (Katholieke Kerk).
De epiklese is het gebed in de kahtolieke eucharistieviering waarin de priester de Vader smeekt de Heilige Geest te zenden, opdat de offergaven het lichaam en bloed van Christus worden en de gelovigen, door ze te ontvangen, zelf een levende offerande aan God worden.
De epiklese vormt de opmaat naar de consecratie en samen vormen ze het hoogtepunt van het eucharistisch gebed waarin het kruisoffer van Christus opnieuw tegenwoordig wordt gesteld en Hijzelf werkelijk aanwezig komt in de gaven (de hostie en de wijn).
In de Grieks-Orthodoxe traditie is de epiklese het hoogtepunt en heiligste moment van de liturgie. In de Katholieke traditie is dat de consecratie (het verheffen van het brood en de wijn). Ook in andere Orthodoxe tradities is de Epiklese het heiligste moment. Zo wordt in Syrisch Orthodoxe liturgieën tijdens de Epiklese met grote waaiers gezwaaid om het zweven van de Heilige Geest zichtbaar te maken. In de Grieks Orthodoxe liturgie wordt gewapperd met doeken.
[bewerk] Protestantisme
Bij protestanten wordt met het woord de neerdaling van de Heilige Geest bedoeld. Tijdens een gebed wordt deze gevraagd om neer te dalen in de woorden die uit, of naar aanleiding van, een tekst uit de Bijbel gelezen of gesproken worden, om de boodschap goed op de hoorder/lezer over te doen komen.
