Emblema

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De afbeelding van emblema CIV uit de Emblematum liber (1531) van Andrea Alciato met daarop afgebeeld een vallende Icarus [1]

Een emblema, embleem of zinnebeeld is een kleine afbeelding met daarbij een korte kernachtige spreuk, zoals een spreekwoord en een kort gedicht. Het woord emblema (meervoud: emblemata) is Grieks en betekent mozaïekversiering. Emblemata werden meestal gebundeld in emblemataboeken, welke populair waren van de zestiende tot en met de achttiende eeuw. De afbeelding is een vaak letterlijke verbeelding van de spreuk. Er zijn veel verschillende soorten spreuken die een afbeelding vergezelden, onderwijzend, politiek, religieus of over de liefde.

Nederlandse emblemata gingen vaak over de liefde. Jacob Cats debuteerde in 1618 met het emblemataboek Silenus Alcibiadis, sive Proteus dat later Sinne- en minnebeelden zou gaan heten. Een aantal van de door hem bedachte spreuken zijn spreekwoorden geworden, zoals "ter wille van de smeer, likt de kat de kandeleer" of "lieven doet leven". Ook andere bekende schrijvers uit de zeventiende eeuw maakten emblemataboeken, waaronder Bredero, P.C. Hooft en Vondel.

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Emblems van Wikimedia Commons.