Elfproef
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De elfproef (11-proef) is een test die in het Nederlandse elektronische betalingsverkeer wordt uitgevoerd op negen- en tiencijferige Nederlandse bankrekeningnummers, om te controleren of het nummer een geldig rekeningnummer kan zijn. Nederlandse burgerservicenummers (vroegere sofinummers) voldoen aan een variant van de elfproef. De elfproef dient ervoor om te controleren of er niet twee cijfers zijn verwisseld, en werkt dus als een variant op het gebruik van een controlecijfer.
[bewerk] Uitvoering
Bij een elfproef worden de cijfers "gewogen" bij elkaar opgeteld, dat wil zeggen afhankelijk van de positie van het cijfer wordt het met een afgesproken waarde vermenigvuldigd. De som van de resultaten moet een veelvoud zijn van elf.
Van rechts naar links geteld, wordt het eerste cijfer van het rekeningnummer met 1 vermenigvuldigd, het tweede met 2, het derde met 3, enzovoorts. Deze producten worden bij elkaar opgeteld, en gedeeld door 11. Het resultaat van deze deling moet een geheel getal groter dan nul zijn.
Rekeningnummer 73.61.60.221
- 7 ×9 + 3 ×8 + 6 ×7 + 1 ×6 + 6 ×5 + 0 ×4 + 2 ×3 + 2 ×2 + 1 ×1 = 176.
Delen door 11 geeft 16.
Controle van de elfproef wordt veelal gedaan op basis van de restwaarde van de deling. Hierbij wordt een rekeningnummer van alleen nullen ook als correct beschouwd. (Immers, 0 delen door 11 geeft een restwaarde van 0.) Dit kan voorkomen worden door niet te controleren op de restwaarde van de deling, maar het resultaat ervan. Dit resultaat moet een geheel getal groter dan nul zijn.
Bij burgerservicenummers wordt het laatste getal met -1 vermenigvuldigd in plaats van met 1.
[bewerk] Wiskundige notatie
In decimale notatie kunnen we een rekeningnummer '379486725' ook schrijven als:
waarin xi staat voor het i-de decimaal (van rechts naar links, en tellend vanaf nul).
Een rekeningnummer kan, met dezelfde betekenis van xi, in deze formule gebruikt worden:
Als de uitkomst hiervan een 11-tal is, voldoet het rekeningnummer aan de elfproef. Met andere woorden, als: