Distortion
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Als we over distortion (lett. vervorming) spreken, hebben we het over een speciaal geluidseffect, wat voornamelijk wordt gebruikt voor de elektrische gitaar en de elektrische basgitaar. Echter ook een muzikant als Jon Lord, liet het geluid van zijn Hammondorgel-B3 graag vervormd door een gitaarversterker weergeven. Ook voor zang gebruikt men vaak overdrive en distortion om het stemgeluid te verrijken of om een radio-voice na te bootsen. Het woord komt officieel voort uit het Engels, maar omdat het een zeer bekend woord is onder gitaristen, wordt het tegenwoordig ook wel als een term beschouwd. Distortion wordt voornamelijk gebruikt door muzikanten uit het Rock/Punk/Metal genre.
[bewerk] De werking
Distortion wordt voornamelijk voortgebracht door een gitaarversterker. Door de versterking van zowel de voorversterker als de eindversterker iets hoger te zetten, wordt het geluidssignaal overstuurd, wat resulteert in een scherpere en 'scheurende' klank. Dit noemt men Distortion of Overdrive. De gitaarversterker produceert, als ze wordt overstuurd, een patroon van blokgolven in plaats van sinusvormige golven. Het oorspronkelijke signaal wordt zodanig versterkt dat de versterker gaat clippen. Het uitgangssignaal is geen nauwkeurige kopie meer van het ingangssignaal. Integendeel, HIFI versterkers zijn niet blij met dit verschijnsel.
Men onderscheidt:
- Overdrive, deels afgetopte sinus van de grondtoon, de boventonen worden nog niet afgetopt. zie oversturing
- Distortion, zwaar afgetopte sinus, waarbij de boventonen ook afgetopt worden.
- Fuzz, volkomen blokgolf van alle aangeboden geluidsgolven.
Afhankelijk van het type versterker wordt de ontstane golfvorm, het timbre van de versterker, bepaald. Een buizenversterker met uitgangstrafo geeft een heel ander signaal aan de luidsprekers af dan een versterker met een transistor of MOS-fet eindtrap. Als de golfvorm blokvormig is klinkt de toon harder en rauwer, dan wanneer de golfvorm sinusvormig is. De gitaar klinkt dan meer als een een viool en in de hoge regionen als een fluit.
Distortion kan ook worden opgewekt door een effectpedaal, de zogeheten stomp box. Hier spreekt men van een apparaat, dat men veelal met de voet bedient. Het werkend deel van het effectpedaal is geschapen in de vorm van een pedaal, en als men het pedaal met de voet heen en weer beweegt, kan er een bepaald effect worden gecreëerd. Bijvoorbeeld distortion, het volume van het voortgebrachte gitaargeluid regelen of anderszins.
Veel beroemde gitaristen en bands gebruiken of gebruikten verscheidene effecten, waarvan onder andere distortion in hun muziek. Denk ondere andere aan Jimi Hendrix, Muse, Nirvana, Metallica et cetera.
Tot op vandaag de dag is distortion een van de meest gebruikte effecten in de Rock muziek. In bijna elk nummer van het desbetreffende genre is wel het distortion effect terug te vinden.
[bewerk] Digitale processoren
Sommige huidige effectpedalen claimen door ingebouwde Digitale signaal processoren (DSP) de mogelijkheid te hebben om ieder gewenste klankkleur in te stellen. Er kunnen bestaande klassieke buizengitaarcombo's van bijvoorbeeld Marshall of Fender worden geïmiteerd. Dit is echter slechts een nabootsing die deels lukt. Bij het gebruik van feedback kunnen deze effecten niet exact gelijk handelen als de oorspronkelijke opzet. Ook de microfonische feedback die onafhankelijk van de magnetische feedback en het aantokkelen van de snaren kan optreden is niet na te bootsen met een processor. Je kunt een processor niet uitleggen hoe dicht de gitaar bij de versterker is. Die afstand bepaald bij grote oversturing mede het geluid. Daarnaast werkt buizen als een analoge compressor die moeilijk digitaal na te bootsen is, omdat ook deze van teveelfactoren afhangt, zoals de output van de gitaar, de aanslagkracht van de gitarist (hard of zacht tokkelen waarmee de samenstelling van grondtoon + boventonen sterk verandert) en de warmte van de buizen.
