Devils tower
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Devils Tower is een grote monoliet van intrusief gesteente vlakbij Hulett en Sundance in Crook County, ten noordoosten van Wyoming, boven de Belle Fourche River. De monoliet is 386 meter hoog. De top bevindt zich op 1558 meter boven zeeniveau.
Devils Tower is onderdeel van de eerste United States National Monument, opengesteld op 24 september 1906 door President Theodore Roosevelt.
In recente jaren beklimt ongeveer 1% van de 400.000 toeristen die jaarlijks Devils Tower bezoeken de rots.
Inhoud |
[bewerk] Naam
Stammen zoals de Arapaho, Crow, Cheyenne, Kiowa, Lakota, en Shoshone hebben culturele en geografische banden met de monoliet al sinds de eerste Europeanen en immigranten Wyoming bereikten. Hun benamingen voor de monoliet zijn o.a. Aloft on a Rock (Kiowa), Bear's House (Cheyenne, Crow), Bear's Lair (Cheyenne, Crow), Bear's Lodge (Cheyenne, Lakota), Bear's Lodge Butte (Lakota), Bear's Tipi (Arapaho, Cheyenne), Tree Rock (Kiowa), en Grizzly Bear Lodge (Lakota).
In 2005 werd geprobeerd deze banden van de stammen met de monoliet te erkennen en de naam van de monoliet te veranderen in Bear Lodge National Historic Landmark. Dit idee werd verworpen uit angst dat een naamsverandering het toerisme zou schaden.[1]
De naam Devils Tower (Nederlands: Duivels Toren) werd aan de monoliet gegeven door Colonel Richard I. Dodge. Indien hij deze naam bedoelde als referentie naar een enkele duivel, dan is Devils Tower echter een verkeerde spelling, en zou de juiste spelling "Devil's Tower" zijn.
[bewerk] Geologische geschiedenis
Het merendeel van het landschap rondom Devil’s Tower bestaat uit afzettingsgesteenten. De oudste daarvan zichtbaar in de buurt van Devils Tower dateren uit het Trias (225 tot 195 miljoen jaar geleden). Deze donkerrode zandsteen en siltsteen zijn te zien langs de Belle Fourche River. Oxidatie van de ijzermineralen in het gesteente veroorzaakt de rode kleur. Deze gesteentelaag staat bekend als de Spearfish formation.
Boven de Spearfish formation ligt een dunne band van wit gips genaamd de Gypsum Spring Formation. Deze laag dateert uit het Jura (195 tot 136 miljoen jaar geleden).
Ongeveer 65 miljoen jaar geleden, aan het begin van het Tertiair, werden de Rocky Mountains en de Black Hills gevormd. Gesmolten magma steeg op door de aardkorst en vormde intrusies in de oudere gesteentelagen.
[bewerk] Theorieën over de formatie
Hoe de intrusie precies heeft plaatsgevonden en wat de oorspronkelijke aard van het gesteente in Devils Tower was is niet duidelijk. Eind 19e eeuw bestudeerden de geologen Carpenter en Russell Devils Tower en kwamen tot de conclusie dat de monoliet inderdaad was gevormd door intrusie van stollingsgesteente. Latere geologen zochten naar verdere verklaringen. Sommigen geloven dat de monoliet het laatste overblijfsel is van wat ooit een grote explosieve vulkaan was.
In 1907 concludeerden de wetenschappers Darton en O'Hara dat Devils Tower een uitgeërodeerd overblijfsel van een laccoliet moet zijn geweest. Deze theorie was begin 20e eeuw behoorlijk populair.
Andere theorieën zijn dat Devils Tower het overblijfsel van een uitgedoofde vulkaan, een vulkanische plug, zou zijn. Dit is onwaarschijnlijk want dan zouden er vulkanische kenmerken (zoals as en gestolde lava) moeten zijn, maar deze ontbreken in het omringende landschap. [2]
Geologen zijn het er over eens dat het stollingsgesteente is afgekoeld als porfier, een licht- tot donkergrijze of groenachtige trachiet (een soort basalt). Terwijl de lava afkoelde, ontstonden er zeshoekige kolommen. De verticale kolommen krompen later horizontaal wat in.
Totdat erosie zijn werk had gedaan was Devils Tower niet zichtbaar boven de andere rotsformaties in het gebied. De zandsteen werd echter makkelijker door erosie afgebroken dan de basalt, waardoor Devils Tower overbleef.
Puin en gebroken kolommen aan de voet van de monoliet laten zien dat Devils Tower ooit groter was dan hij nu is.
[bewerk] Recente geschiedenis
De eerste gedocumenteerde bezoekers van Devils Tower waren enkele leden van Captain W. F. Raynold's Yellowstone Expeditie in 1859. Zestien jaar later leidde Colonel Richard I. Dodge een team van U.S. Geological Survey naar de rotsformatie, en gaf deze de naam Devils Tower. Het Amerikaans Congres maakte van de monoliet en het gebied eromheen een natuurreservaat in 1892. In 1906 werd Devils Tower Amerika’s eerste nationale monument.
Op 4 juli 1893 was de lokale ranche-eigenaar William Rogers de eerste die de rots beklom. Hij gebruikte hiervoor een zelfgemaakte ladder. Technische rotsklimtechnieken werden voor het eerst gebruikt in 1937 door Fritz Wiessner.
Vandaag de dag wordt Devils Tower door honderden klimmers beklommen. Elke lavakolom heeft zijn eigen klimroute, waarvan de moeilijkheidsgraad varieert van makkelijk tot enkele van de moeilijkste ter wereld. Alle klimmers moeten zich bij een parkwachter laten registreren alvorens te mogen klimmen.
[bewerk] Film
In 1977 speelde Devils Tower een belangrijke rol in de film Close Encounters of the Third Kind.
[bewerk] Externe links
| Referenties: |
|
