Debatteren (spel)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De sport debatteren gaat om het zo goed mogelijk beargumenteren en presenteren van een stelling. Dit gebeurt volgens vooraf vastgestelde regels. Een professionele debatjury bepaalt na afloop welk team gewonnen heeft en geeft daarbij feedback.
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken van het sportdebat
De verschillen tussen 'normaal' debatteren zoals dat plaatsvindt bij bijvoorbeeld verkiezingen en het 'sportdebatteren' zijn legio. Enkele verschillen zijn:
- Deelnemers mogen niet kiezen of ze voor of tegen de stelling zijn: dit wordt aangewezen door de organisatoren van het debat. Dit betekent dat debaters dus zowel voor als tegen elke willekeurige stelling moeten kunnen debatteren.
- Deelnemers krijgen maar een beperkte voorbereidingstijd. Op de meeste toernooien wordt per debat een voorbereidingstijd gehanteerd van 15 minuten, en op de meeste toernooien mogen ze dan geen gebruik maken van internet, maar alleen van zelf meegebracht schriftelijk materiaal.
- De jurering geschiedt bij voorkeur door een professionele debatjury en op basis van 'speltechnische' criteria, zoals de mate van uitwerking van een argument, het goed definiëren van begrippen, et cetera. Meestal bestaat deze jury uit mensen die vroeger ook gedebatteerd hebben, en die dus de regels van het spel goed kennen.
Debatteren als sport wordt hoofdzakelijk beoefend op scholen, hogescholen en universiteiten. Tevens zijn er door heel Nederland debatverenigingen, waarbij men zich kan aansluiten om daar het debatteren te beoefenen.
Zoals het 'normale' debat, bestaat een sportdebat ook uit de volgende elementen: er is een stelling, er is minimaal één partij voor de stelling, en één partij tegen de stelling, er zijn vooraf vastgestelde regels waar de sprekers zich aan dienen te houden en er is een onafhankelijke derde die beslist welke partij gewonnen heeft.
[bewerk] De stelling
Er zijn 3 types stellingen voor een debat:
- een waardestelling, bijvoorbeeld "Deze Kamer vindt moderne kunst een schande"
- een beleidsstelling, bijvoorbeeld "Deze Kamer verbiedt het gebruik van paddo's"
- een definitiestelling, bijvoorbeeld "Deze Kamer gelooft dat George Bush jr. een dictator is"
Voor het sportdebatteren worden meestal waardestellingen en beleidsstellingen gebruikt. Een goede stelling voor een sportdebat gaat over een ethische of politieke kwestie waar duidelijk voor- én tegenargumenten voor zijn.
[bewerk] De partijen
Er is minimaal één voorstander en minimaal één tegenstander. Het debat hoeft echter niet beperkt te worden tot slechts twee partijen. Zo kent de Brits Parlementaire vorm vier partijen, en zijn er ook debatvormen bekend met drie of zelfs zes partijen.
[bewerk] De regels
De regels van het debat bepalen de uiterlijke vorm van het debat, en daarmee de debatvorm. Het doel van de regels is te verzekeren dat er een minimaal goed debat plaatsvindt, door onder andere te garanderen dat er sprake is van 'fair play'.
[bewerk] De jury
De onafhankelijke partij die beslist wie gewonnen heeft bestaat meestal uit mensen die vroeger gedebatteerd hebben of nog steeds sportdebatteren, maar kan ook bestaan uit een publieksjury, vakexperts of bekende Nederlanders. De professionele debatjury, bestaand uit ervaren debaters, let hoofdzakelijk op debattechnische criteria bij het geven van de uitslag, zoals het goed uitwerken van een argument, het afdoende reageren op andermans argument, het op de juiste wijze samenvatten van het debat, het goed definiëren van begrippen, het op juiste wijze en tijdig voldoen aan de rolverwachting, de juiste balans tussen constructieve, offensieve en defensieve argumentatie, et cetera.
[bewerk] Verschillende formats
In Nederland worden verschillende vormen van sportdebatteren beoefend. De meest gebruikte zijn Amerikaans Parlementair (AP) en Brits Parlementair (BP). Ook bestaan er debatten in de zogeheten eloquentiastijl, waarbij presentatie en inspelen op emoties relatief belangrijker zijn dan bij andere debatvormen.
Een debat volgens de AP-vorm bestaat uit twee teams van twee personen. Het debat bestaat in totaal uit zes beurten: een opbouwende beurt, een verweerbeurt en een conclusiebeurt voor elk team. In het Nederlandse wedstrijddebatteren komt deze debatvorm het meeste voor: het Nederlands Kampioenschap Debatteren vindt plaats in deze debatvorm, net als de meeste andere Nederlandse debattoernooien.
Een debat volgens de BP-vorm bestaat uit vier teams van twee personen. Twee teams zijn voor de stelling (eerste en tweede propositie geheten) en twee teams zijn tegen de stelling (eerste en tweede oppositie geheten). Het debat bestaat uit acht beurten: een opbouwende en een verweerbeurt voor zowel de eerste propositie als eerste oppositie, en een extensiebeurt en een conclusiebeurt voor zowel de tweede propositie als tweede oppositie. Deze debatvorm is in het wedstrijddebatteren buiten Nederland erg populair: zowel het EK voor universiteiten als het WK voor universiteiten vinden plaats in deze debatvorm.
Het jaarlijkse Nederlandse Kampioenschap Eloquentia hanteert de Eloquentia-vorm. Debatten in deze vorm bestaan uit 1 spreker tegen 1 spreker. Het debat bestaat in totaal uit zes beurten: een opbouwende beurt, een verweerbeurt en een conclusiebeurt voor elke spreker.
Een debatvorm die regelmatig voorkomt in debatprogramma's op televisie is de lagerhuisvorm. Bij deze vorm zijn veel minder vaste regels: deelnemers mogen vaak zelf kiezen welk standpunt ze verdedigen, spreektijden zijn niet formeel vastgelegd en debaters krijgen minder tijd om een argument uit te werken. Hoewel deze vorm waarschijnlijk voor het brede publiek het meest herkenbaar is, wordt deze in het Nederlandse wedstrijddebatteren weinig gebruikt.
Naast deze debatvormen bestaan er nog vele andere (minder bekende) debatvormen. Een aantal voorbeelden: het beleidsdebat (een variatie op een AP-debat met een cross-examinationbeurt in plaats van conclusiebeurten), het triasdebat (waarbij naast voor- en tegenstandersteam ook een juryteam beoordeeld wordt) en de Australisch-Aziatische debatvorm (met drie debaters per team).
Er zijn ook inhoudelijke verschillen tussen deze debatvormen. Zo richt Eloquentia zich op welsprekendheid, en kijkt de jury dus meer naar de presentatie en uitvoering van het debat. De beide Parlementaire vormen richten zich meer op de kwaliteit van de argumentatie in het debat.
[bewerk] Regels
Ongeacht de verschillende debatvormen zijn er een aantal regels die voor elke debatvorm opgaan. Deze regels zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat het debat ordelijk verloopt. Zo zijn er gedragsregels, spelregels en rolverwachtingen in het debat.
[bewerk] Gedragsregels
Welke debatvorm er ook gehanteerd wordt, het doel is het houden van een debat. Dit betekent dat de deelnemers elkaar het debatteren niet onmogelijk mogen maken door hun gedrag. Voorbeelden van gedragsregels zijn:
- Een spreker mag een andere spreker niet discrimineren of kwetsen op basis van geloofsovertuiging, sekse, ras, huidskleur, nationaliteit, seksuele voorkeur of handicaps.
- Een spreker mag een andere spreker niet naar willekeur interrumperen, door de speech van de andere spreker heen blijven praten, of door andere gedragingen het de andere spreker onmogelijk maken te spreken.
[bewerk] Spelregels
De spelregels vormen bij elkaar het spreekregime. De spelregels regelen wie wanneer dient te spreken, in welke volgorde sprekers dienen te spreken, hoe lang ze mogen spreken en wanneer en hoe er geïnterrumpeerd mag worden. Omdat er verschillende debatvormen zijn, variëren de spelregels per vorm, maar toch zijn er in elke debatvorm wel universele principes te herkennen, zoals:
- Elke partij in het debat krijgt in het totaal evenveel spreektijd.
- Sprekers dienen zoveel mogelijk de aan hen toegekende spreektijd vol te maken.
- Sprekers dienen de aan hen toegekende spreektijd zo min mogelijk te overschrijden.
[bewerk] Rolverwachtingen
Rolverwachtingen geven weer wat inhoudelijk van elke spreker in het debat ten minimale wordt verwacht. Deze rolverwachtingen zijn geëxpliciteerd met als doel er voor te zorgen dat er een minimaal inhoudelijk debat op gang komt. Alle betrokken sprekers weten dankzij de rolverwachting waar ze het ongeveer over moeten hebben. De rolverwachtingen verschillen ook per debatvorm, maar enkele universele regels zijn:
- De eerste spreker van de voorstanders dient de stelling te interpreteren en begrippen te definiëren.
- De eerste spreker van de tegenstanders is de enige die de door de eerste sprekers van de voorstanders gegeven interpretatie van de stelling, mag uitdagen en aanvallen
- De tweede sprekers dienen de argumentatie van hun voorgangers te verdedigen tegen gedane aanvallen.
[bewerk] Toernooien
Sportdebatteren kan beoefend worden op toernooien. In Nederland worden jaarlijks ongeveer tien toernooien georganiseerd (dit aantal fluctueert), wereldwijd veel meer. Het Nederlands Kampioenschap Debatteren wordt gezien als het belangrijkste Nederlandse debattoernooi. De organisatie van het Nederlands Kampioenschap rouleert tussen de verschillende grote debatverenigingen. In 2007 nam de Tilburgse Debatclub Cicero de organisatie van het NK op zich. Bij debattoernooien in Nederland staat deelname voor iedereen open, dit in tegenstelling tot de meeste buitenlandse toernooien, waar alleen studenten aan mee mogen doen. Een overzicht van alle landelijke debattoernooien:
Nederlandstalig:
- Het Nederlands Kampioenschap Debatteren
- De Nederlandse Debat Masters
- Het Bonapartiaans Debat Toernooi (Amsterdam)
- Het EDS Toernooi (Rotterdam)
- Het Debat Toernooi Utrecht
- Het Cicero Toernooi (Tilburg)
- Het Leidsch Open
- Het Trivium Debattoernooi (Nijmegen)
- Het Brabants Debat Toernooi (Eindhoven)
- Het ABN AMRO Open Debating Toernooi (Veenendaal)
- Het NK Beleidsdebatteren (Eindhoven)
- Het NK eloquentia
Engelstalig:
- Het Amsterdam Open
- Het Rotterdam Open
- Het Leiden Open
- Het UCU Toernooi (Utrecht)
- Het Nyenrode Debating Tournament (Breukelen)
Naast deze landelijke toernooien, die voor iedereen toegankelijk zijn, worden er jaarlijks een aantal debattoernooien voor specifieke doelgroepen georganiseerd. Voorbeelden hiervan zijn het NK Debatteren voor Middelbare Scholieren, het NK Debatteren voor HBO'ers en de VARA-competitie Op weg naar het lagerhuis voor middelbare scholen.
[bewerk] Verenigingen
In Nederland bestaan diverse (studenten)debatverenigingen. Leden van deze verenigingen komen meestal wekelijks, soms maandelijks bijeen om met elkaar te debatteren en leden gaan vaak samen naar debattoernooien. Ook organiseren een aantal grotere verenigingen jaarlijks toernooien. Een aantal prominente Nederlandse debatverenigingen zijn:
- ASDV Bonaparte (Amsterdam)
- De Erasmus Debating Society (Rotterdam)
- De Utrecht Debating Society (Utrecht)
- Debatclub Cicero (Tilburg)
- De Leidsche Beck (Leiden)
- Delft Debatteert (Delft)
- NSDV Trivium (Nijmegen)
- Het Hoogste Woord (Den Haag)
