Contextuele therapie
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Contextuele therapie is een variant van de systeemtherapie. De grondlegger van de contextuele therapie is de Hongaars-Amerikaanse psychiater Iván Böszörményi-Nagy (uitgesproken als Notch).
De systeemtherapie werd een te systemische benadering van de mens, deze mens werd volledig opgeslokt door het systeem, de oplossingen voor de individuele problemen werden vanuit het systeemdenken de Client in feite aangedragen; hij was alleen nog maar ondergeschikt aan het systeem. Het gevolg was dat de mens in zijn gehele context niet voldoende autonomie kon verwerven om zelf richting te geven aan zijn leven.
De contextuele therapie vindt haar pijlers op vier niveaus of dimensies:
- de feitelijke (gebeurtenissen)
- de psychologische (innerlijke/gevoelsniveau)
- de transactie (gedragsniveau) en
- de relationele ethiek.
Martin Buber, een joods-Duits filosoof, is mede de inspirator van Nagy geweest.
Het basisidee van Nagy is dat de mens op zoek is naar balans, balans in geven en ontvangen. Dit geven en ontvangen is iets wat ieder mens kan voelen, hiervoor is geen studie nodig. Als men in zichzelf gaat kan men voelen dat wij naar onze omgeving toe in een balans leven, wij zijn continu op zoek naar evenwicht. Wij staan in balans met onze ouders als geheel en ook apart, onze kinderen, onze baas, onze relaties enz. Deze balans ontstaat door ons geven en ontvangen, deze wisselwerking van geven en ontvangen is een dynamisch proces tussen mensen waardoor een schuld of een tegoed ontstaat, door in de schuld bij iemand te staan of een tegoed te hebben ontstaat een evenwicht in ons of juist niet.
Voorbeeld: een kind staat existentieel in de schuld van de ouders, omdat die hem het leven hebben geschonken. Deze bloedband (volgens Nagy) is niet te verbreken, ook al heb je je ouders nooit gekend. Als kind ben je feitelijk (1e dimensie) erkenning verplicht aan je ouders. Voor kinderen die dit niet mogen (om welke redenen dan ook) zal dit psychologische gevolgen in negatieve zin hebben (2e dimensie). Deze gevolgen vertalen zich in werkelijk gedrag (bijvoorbeeld destructief recht) waardoor je op een bepaalde manier in de wereld staat (3e dimensie). Deze drie dimensies samen bepalen de relationele ethiek (4e dimensie) van een mens: op welke manier sta ik in het leven, hoe is mijn balans.
De contextuele therapie bestaat er dan voornamelijk in de consultant inzicht te geven in die niveau's: waar er (nog) geen balans bestaat, of waar nog schuld bestaat. Na het inzicht volgt ondersteunende therapie om afstand te nemen van die schuld, en de balans te herstellen.
