Concessie Zaanstreek

Openbaarvervoer Concessie Zaanstreek
Afloopdatum	12 dec 2010
Garage	Zaandam
Aantal buslijnen	26
Aantal bussen	50

Het Openbaar vervoer concessiegebied Zaanstreek omvat het busvervoer de volgende dorpen/steden:

• Assendelft
• Koog aan de Zaan
• Krommenie
• Westknollendam
• Westzaan
• Wormerveer
• Zaandam (Stadsdienst)
• Zaandijk
• Oostzaan

Daarnaast zijn er nog uitlopers naar Beverwijk, Wormer en Amsterdam.

Nederland is opgedeeld in concessiegebieden voor het openbaar vervoer. In deze gebieden wordt het openbaar vervoer uitgevoerd door de vervoerder die het aantrekkelijkste bod heeft gedaan op basis van het Programma van Eisen, dat wordt opgesteld door de opdrachtgever. Dit kan zijn een gemeente, een stadsregio of een provincie. In de Zaanstreek is de Stadsregio Amsterdam de opdrachtgever. De stadsregio Amsterdam is ook opdrachtgever van de concessiegebieden Waterland, Amsterdam en Amstelland-Meerlanden.

[bewerk] Het Programma van Eisen.

In het Programma van Eisen (PvE) staan de minimale en wenselijke eisen die de opdrachtgever stelt aan de concessie. En waar de uitvoerder zich dus aan zal moeten houden. Eventueel zijn uitbreidingen op initiatief van de uitvoerder ook mogelijk. Hieronder wordt beschreven wat er globaal in het PvE van de Zaanstreek staat:

Concessieduur. De concessie gaat in op 12 december 2004 en zal 6 jaar duren. De datum waarop de concessie wordt beëindigd is dus 12 december 2010. Op deze datum gaat ook de nieuwe dienstregeling in van de Nederlandse Spoorwegen.

Doelen. Er worden diverse doelen genoemd waar het openbaar vervoer aan moet voldoen:

• Het openbaar vervoer moet zoveel mogelijk wijken/dorpen ontstluiten, zodat bewoners deel kunnen nemen aan sociale en economische activiteiten.
• Op plaatsen waar de autobereikbaarheid onder druk staat moet het openbaar vervoer fungeren als alternatief
• De verhouding tussen kosten en opbrengsten dient te worden verbeterd. Ten opzichte van 2004 wordt het bduget wat de vervoerder krijgt met 13% verlaagd.
• Het openbaar vervoer dient betaalbaar te zijn voor iedereen.
• De bussen dienen zoveel mogelijk toegankelijk te zijn voor iedereen.
• De bussen moeten net zo veilig zijn als iedere andere openbare plek.

Minimumeisen

Onsluitingsfuncties

• Ontsluiting van woongebieden (meer dan 1000 inwoners conform het CBS/BDR-buurtcoderegister), werkgebieden (minimaal 2000 werknemers, de Achterluispolder), zorginstellingen (met gemiddeld meer dan 900 bezoekers per dag, ZMC - Zaans Medisch Centrum).
• Buurten met meer dan 4000 inwoners dienen tijdens de spits ontsloten te worden door reguliere bussen (dus geen mini- of midibussen). Bij buurten met minder dan 4000 inwoners is lijngebonden vraagafankelijk openbaar vervoer met kleinere voertuigen ook toegestaan.
• In buurten dienen minimaal 95% van alle woonadressen op maximaal 500 meter loopafstand een halte van een buslijn of een NS-station te hebben. Dit geldt ook voor werkgebieden. Bij zorginstellingen dient de halt eop maximaal 250 meter loopafstand van de ingang te liggen.
• Om de routes uit te voeren om de bovenstaande haltes aan te doen mag gebruik gemaakt worden van alle openbare wegen die door wegbeheer beschikbaar zijn gesteld. Wanneer een buurt niet per openbare weg bereikbaar is, vervalt de verplichting om de buurt te ontsluiten.
• De gebieden die onstolten dienen te worden moeten een rechtsstreekse verbinding hebben met de kerner Zaandam Station of Krommenie Station. Dit gaat conform de volgende indeling: Oostzaan, Zaandam, Koog aan de Zaan, Westzaan, Zaandijk, Assendelft en Wormerveer-Zuid moeten in verbinding staan met Zaandam Station, hierbij moet ook de halte "Gedempte gracht" aangedaan worden. Krommenie, Willis, Womerveer-Noord, Assendelft-Noord, Saendelft en Langeheit dienen in ieder geval een rechtsstreekse verbinding te hebben met Krommenie Station.
• Om de bovenstaande eis te realiseren moet bij voorkeur gebruik gemaakt worden van de snelste (in rijtijd uitgedrukte) routes.
• Naast de hierboven genoemde ontsluitende verbindingen zijn de volgende verbindingen ook verplicht voorgeschreven: Zaandam Station dient verbonden te zijn met het station van Beverwijk. In Beverwijk dient er een gegarandeerde aansluiting te zijn op lijn 78 naar Wijk aan Zee. Er is een verbinding Wormerveer - Wormer Keerlus via de Mercuriuslaan, Rouenweg, Zandweg, Dorpsstraat, Oosteinde. Op Wormer Keerlus wordt een gegragandeerde aansluiting geboden op lijn 88 Wormerveer Station - Purmerend Tramplein.
• Op de stations Zaandam, Krommenie-Assendelft en Womerveer dienen de buslijnen aan te sluiten op een trein naar Alkmaar in de periode dat tussen Zaandam Station en Amsterdam CS een interval wordt aangehouden van 15 minuten of minder. Op Station Beverwijk dient de buslijn aan te sluiten op de treinen richting Haarlem. Onder een aansluiting wordt verstaan: een zodanige aansluiting dat de wachttijd tussen de aankomsttijd van een trein of bus en het vertrek van de aansluitende trien of bus minimaal 3 en maximaal 10 minuten bedraagt. Indien op het moment van vertrek een trein aankomt op het station waarop de aansluiting moet worden geboden, dient te worden gewacht opdat reizigers kunnen overstappen.
• Buslijnen die geen halte hebben bij het Zaans Medisch Centrum dienen op tenminste 1 punt in de dienstregeling een aansluitende buslijn te hebben te hebben die wel een halte heeft bij het ZMC. Op Station Beverwijk dient de buslijn aan te sluiten op de bussen naar Heemskerk en IJmuiden. Genoemde aansluitingen worden herkenbaar in de dienstregelingen weergegeven.
• Op maandag tot en met vrijdag komt de eerste bus die alle haltes tussen begin- en eindpunt heeft aangedaan uiterlijk om 07.00 aan op het knooppunt (Zaandam Station of Krommenie Station), op zaterdag geldt 08.00 en op zondag 09.00. De laatste bus vertrekt na 23.00 van het betreffende knooppunt en doet vervolgens alle haltes aan van begin- tot eindpunt. Voor werkgebieden geldt dat de laatste bus om 19.00 vertrekt naar het knooppunt.
• Het maximimuminterval tussen de aankomsttijden van de bussen op het knooppunt is 60 minuten. In de ochtend- en avondspits is dit 30 minuten.
• Op vrijdag- en zaterdagnacht rijdt er een nachtlijn van Amsterdam CS naar Zaandam Station met in ieder geval haltes in Landsmeer, Oostzaan en Zaandam Poelenburg/Centrum v.v.. Ook rijden er op vrijdag- en zaterdagnacht bussen van het Leidseplein naar Zaandam Station met in ieder geval haltes in Zaandam Vijfhoek en Centrum. Vrijdagnacht rijdt de laatstgenoemde bus door naar Krommenie met in ieder geval haltes in Koog a/d Zaan, Zaandijk, Wormer, Wormerveer en Krommenie. Op vrijdagnacht rijden de 2 nachtlijnen met een maximum interval van 60 minuten. De eerste bus vertrekt voor 1.00, de laatste na 2.30 vanaf de beginpunten in Amsterdam. Op Zaterdagnacht vertrekt de laatste bus na 3.30.
• Op Zaterdagnacht vertrekt er vanuit het Centrum van Zaanstad (Peperstraat) nachtlijnen naar alle buurten in de kernen Zaandam, Koog a/d Zaan, Zaandijk, Wormerveer, Krommenie, Assendelft en Westzaan. De maximale loopafstand van de haltes naar woonadressen is vergroot naar 1000 meter. Daarnaast vertrekken de bussen met een maximuminterval van 60 minuten, waarbij de eerste bus vertrekt vanaf Zaandam Station voor 1.00 en de laatste bus een aansluiting geeft op de bus uit Amsterdam.

Bereikbaarheidsfuncties

• De relaties met Amsterdam Centrum worden beschouwd als verbindingen waar de bereikbaarheid met de auto in het geding is als gevolg van congestie- en parkeerproblemen gedurende alle dagen van de week. Het oostelijke deel van Zaanstad (de buurten 't Kalf, Boerejonkerbuurt, Rosmolenbuurt, Hoornseveld, Peldersveld, Bomenbuurt, Burgemeestersbuurt en Poelenburg) in Zaandam en de kern Oostzaan hebben een verbinding zonder overstap met Amsterdam CS. Op werkdagen vertrekt de eerst bus om minimaal om 06.00 van het beginpunt van een buslijn, voor zaterdag geldt 07.00 en zondag 09.00. De laatste bus vertrek om 24.00. Het maximimum interval tussen de vertrektijden van deze buslijnen is 30 minuten.
• Ook bij de relaties met Amsterdam Sloterdijk is de bereikbaarheid met de auto in het geding als gevolg van congestie en parkeerproblemen. Het oostelijke deel van Zaanstad (zie hierboven) in Zaandam hebben op werkdagen zonder overstap een verbinding met station Amsterdam Sloterdijk. Voor deze buslijnen geldt: de eerste bus vertrekt minimaal om 06.00 en de laatste om 21.00. Het maximuminterval tussen de vertrektijden is 30 minuten. De bussen die te Amsterdam Sloterdijk aankomen dienen een aansluiting te hebben op de treinen naar Schiphol.
• De relaties met het centrum van Zaanstad worden beschouwd als verbindingen waar de bereikbaarheid met de auto niet optimaal is als gevolg van beperkte parkeerproblemen. Alle woonbuurten in de kernen Zaandam, Koog aan de Zaan, Zaandijk en Wormerveer-Zuid hebben een verbinding zonder overstap met Zaandam Centrum ("Gedempte Gracht"). De buurten Rosariumbuurt, Zuiderham, Noorderhoofdbuurt, Noorderham en Snuiverbuurt in Krommenie en Wormerveer-Noord in Wormerveer hebben een een verbinding met het centrum van Zaandam middels een overstap op de trein. De laatste bus vertrekt na 24.00 vanaf Zaandam Centrum en het maximum interval van de aankomsttijden in Zaandam Centrum is 30 minuten. Na 21.00 is deze interval maximimaal 60 minuten. Er mag voor deze buslijnen alleen gebruitk gemaakt worden van wegen waar de wegbeheerder een maximumsnelheid heeft gegeven van 50 km/h, een uitzondering betreft de wegen in Zaandam Centrum.

Vervoersgarantie en zitplaatskans

• De inschrijvende vervoerder dient, met inachtneming van de wettelijk eisen ten aanzien van het maximum aantal passagiers, iedereen die zich op de halte bevindt met de eerst komende rit te vervoeren.
• In de spitsperiode wordt geaccepteerd dat reizigers moeten staan, maar het aantal reizigers mag nooit hoger zijn dan wettelijk is toegestaan. Dit moet ook aangegeven zijn in de bus.
• Buiten de spitsperiode geldt een zitplaatskans voor reizigers van 90%. Ook voor de bussen die de concessiegrens overschrijden geldt deze garantie.
• Bij een niet te voorzien extra aanbod van reizigers dient de vervoerder zo spoedig mogelijk na de geplande aankomsttijd van de bus conform de dienstregeling, ervoor te zorgen dat alle reizigers vervoerd worden. Bij een te voorzien extra aanbod (bijvoorbeeld een evenement) dient de vervoer op voorhand extra materieel in te zetten.

Indien aan deze criteria niet wordt voldaan dient de vervoerder extra materieel in te zetten. Bij een maximuminterval van 60 minuten mogen dit geen gelede bussen zijn.

Stiptheid

• Bussen mogen nooit eerder van een halte vertrekken dan ind e dienstregeling staat aangegeven.
• Bussenen dienen binnen 1 minuut na de aangegeven tijd in de dienstregeling te vertrekken. Dit vervalt wanneer een bus dient te wachten op een aansluitende trein of bus.

Jaarlijks dient de vervoerder rijtijdmetingen te houden om te kijken of de tijden in de dienstregling nog kloppen.

Personeel

• Het personeel op de bus dient klantvriendelijk te zijn en dienstverlenend op te treden. Dit houdt onder meer in dat zij vragen netjes moeten kunnen beantwoorden die gaan over het vervoer in het concessiegebied en aansluitende lijnen in aangrensende concessiegebieden. Daarnaast moet het personeel bekend zijn met het vervoersgebied en de direct omgeving daarvan, de tarieven en de verkrijgbaarheid daarvan.
• Het personeel dient er verzorgd gekleed uit te zien. De chauffeur dient er als zodanig herkenbaar uit te zien. Daarnaast zorgt de chauffeur ervoor dat de reiziger zich veilig voelt en comfortabel conform de dienstregeling vervoerd wordt.

[bewerk] Vervoerder

De huidige concessie (verguning) is gegeven aan Connexxion op 12 december 2004 en duurt tot en met 12 december 2010. Op dat moment (in de praktijk enkele maanden ervoor) moet er weer opnieuw worden aanbesteed en mogen vervoerders een offerte maken. Aan de aanbesteding van 2004 deden mee: BBA, Arriva en Connexxion. Connexxion deed uiteindelijk het meest aantrekkelijke bod.

Het bedrijf Connexxion opereert in het overgrote deel van Noord-Holland (naast Arriva en het GVB), daarnaast rijdt Connexxion nog in vele andere concessiegebieden van Nederland, al dan niet onder de naam Novio, Stadsvervoer Nederland of GVU. In de Zaanstreek is dit feit te merken doordat er af en toe bussen opduiken uit andere gebieden als er een Zaanse bus (langdurg) defect is of vanwege een andere reden (bijvoorbeeld de inbouw van OV-Chipkaart apparatuur).

[bewerk] Verleden

Hier volgt een overzicht van de vervoerders die het busvervoer hebben geregeld in de Zaanstreek.

[bewerk] Buslijnen.

Dit zijn de buslijnen binnen de Zaanstreek:

[bewerk] Busmaterieel.

Bussen die Connexxion gebruikt in de Zaanstreek zijn:

VDL Berkhof Ambassador

Ambassadors van de Nederlandse busfabrikant VDL Berkhof uit Heerenveen (Tegenwoordig VDL Bus & Coach) doen sinds 2003 ook dienst in de Zaanstreek. Eerst de 200-versie (12 meter) uit de 8200-serie (bouwjaar 2003). Deze zijn in december 2004 naar Alkmaar overgeplaatst. Sinds december 2004 rijden er 29 Ambassadors 200 uit de serie 8380-8408, deze zijn gebouwd in 2004. Het is de bedoeling dat de Ambassador 200 zoveel mogelijk op streeklijnen in wordt gezet (m.u.v. 58 en 60). Sinds december 2004 rijdt ook de 120-versie (10½ meter) rond in Zaandam, deze zijn van de serie 8376-8379 en zijn dus 4 stuks. Zij zijn gebouwd in 2004 en het is de bedoeling dat deze zoveel mogelijk worden ingezet op stadslijnen 62 en 67 en tevens streeklijn 89. De Ambassadors beschikken over een dynamisch LCD-scherm aan de voorkant van de bus waarop elke bestemming getoond kan worden waar Connexxion op rijdt m.b.v. InfoXX. In de bus bevindt zich een lichtkrant waarop het lijnnummer, de tijd en de volgende halte te zien is. Ook wordt elke halte omgeroepen in de bus. Sinds december 2007 rijden ook de 8677-8681 in de Zaanstreek, zij komen uit Emmeloord. Ze zijn geruild tegen 5 Citaro G's en kenmerken zich door het LED-display (i.p.v. LCD) aan de voorkant en TFT-schermen in de bus in plaats van een lichtkrant.

Berkhof Junior / MAN Scout

De 2 Berkhof Juniors (6405 en 6414-6415) worden in gebruikt voor stadslijnen 62, 67 en streeklijn 89. Ze zijn 10½ meter en bieden zo minder capaciteit als de Ambassador 200. De bussen beschikken over een dynamisch LCD-scherm aan de voorkant waarop elke bestemming te tonen is waar Connexxion op rijdt.

Mercedes-Benz Citaro G

Garage Zaandam beschikt over 13 gelede bussen, namelijk de Citaro's van Mercedes-Benz uit de serie 9162-9175. Deze bussen worden zoveel mogelijk ingezet over de concessiegebiedsoverschrijdende trajecten zoals de lijnen naar Beverwijk en Amsterdam. Daarnaast verzorgen de Citaro G's ook het nachtnet. Sporadisch is er ook een Citaro G te vinden op de lijnen 64, 65 en 66 (dat is één omloop). Er bestaan plannen om op korte termijn 8 Citaro's naar Zoetermeer of Leeuwarden te sturen. In December 2007 zijn 5 Citaro G's naar het noorden en oosten van het land gegaan, in ruil voor 5 Ambassadors.

Tijdelijke bussen Vanwege enkele ruilacties door Connexxion, waarbij de Ambassadors 8677-8681 naar de Zaanstreek kwamen en de Citaro's 9162-9164 (Emmeloord), 9165 en 9167 (Leeuwarden) weg gingen waren er tijdelijk enkele oudere bussen in de Zaanstreek. De Citaro's waren namelijk al richting Leeuwarden en Emmeloord gestuurd, terwijl de Ambassadors nog niet in de Zaanstreek gearriveerd waren. Vandaar dat de volgende bussen tijdelijk (in december en januari) in de Zaanstreek hebben gereden.

• VDL Kusters Parade 1902 (ex-Lelystad)
• VDL Kusters Parade 1903 (ex-Lelystad)
• Den Oudsten Alliance 2447 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2448 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2587 (InfoXX-ruilbus, ex-Friesland ex-ex-Waterland)
• Den Oudsten Alliance 2677 (InfoXX-ruilbus ex-ex-Hilversum)

Deze waren te vinden op alle lijnen, behalve de lijnen waar mini/midi-busjes op rijden.

Vanaf eind februari tot en met begin april waren er vanwege inbouw van OV-chipkaart-apparatuur en InfoXX (systeem dat routinformatie, bestemmingsdisplay en communicatie combineerd) ook weer tijdelijke bussen in de Zaanstreek. Het betreft de volgende bussen:

• Den Oudsten Alliance 2300 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2324 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2420 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2427 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2437 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2446 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2448 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2544 (InfoXX-ruilbus)
• Den Oudsten Alliance 2587 (InfoXX-ruilbus)
• Berkhof Duvedec 7167 (Tours)
• Berkhof Duvedec 7185 (Tours)

Parade 1902   Alliance 2447   Alliance 2448   Ambassador 8681   Citaro G 9101   Alliance 2324