Catchphrase
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een catchphrase is een uit het Engels ontleende term om een zin of uitdrukking aan te duiden die spontaan populair wordt en aanslaat ("to catch on") door regelmatige herhaling. Ze ontstaan meestal in populaire cultuur zoals film en televisie en worden via verschillende media verspreid, waaronder mond-tot-mondreclame. Het valt het best te definiëren door de plotse en enthousiaste wijdverbreide ontvangst en de wijze waarop ze door de massa geadopteerd wordt, meestal als amusementsvorm.
Een teken dat een bepaalde zin populair of bekend is geworden valt af te leiden van zijn gebruik in vele (andere) sectoren van de maatschappij: op politiek vlak, sociaal en cultureel. Soms verliezen catchphrases hun populariteit, maar niet altijd. Een vrij oude catchphrase is de term "Manifest Destiny", een negentiende eeuwse zin die door journalist John O' Sullivan in 1845 in een opinieartikel gebruikt werd en zich zo snel verder verspreidde dat mensen vergaten wie de zin bedacht had. Na een poos werd deze catchphrase een standaard historische zin en definitief deel van het lexicon van de Amerikaanse geschiedenis.
Sommige catchphrases ontstaan vanuit verkeerd geciteerde zinnen die zo regelmatig herhaald worden dat algemeen aangenomen wordt dat ze juist zijn. Voorbeelden zijn "Play it again, Sam", valselijk toegeschreven aan de film Casablanca, en "Beam me up, Scotty" uit Star Trek. "Oh my god they killed Kenny. You bastards!" uit South Park is ook erg bekend.
Andere verspreiden zich enkel in specifieke subculturen, zoals tegenwoordig via internet. De catchphrase "All your base are belong to us" is daar een voorbeeld van.
Sommige catchphrases worden populair als reclameslogans. De catchphrase "Where's the beef?" werd in 1984 populair in de VS door een reclamespot voor hamburgerrestaurantketen Wendy's. Indien slogans niet aanslaan bij het publiek worden ze bijna per definitie geen catchphrase.
Andere catchphrases worden het handelsmerk of karakterdefinitie van de persoon of het personage die hen oorspronkelijk uitsprak. Voorbeelden hiervan zijn de kreet "D'oh!", geuit door tekenfilmfiguur Homer Simpson in de animatieserie The Simpsons en "Eh, what's up, Doc?" door tekenfilmkonijn Bugs Bunny.
De uitspraak is essentieël voor sommige catchphrases. De slogan "Iedereen komt als je Leo roept" uit de reclamespotjes voor het chocolademerk, "Leo", moet gezongen worden. Het typetje Kamiel Spiessens door Chris Van den Durpel spreekt Oesje uit terwijl hij slist. Emile Ratelbands kreet "Tsjakka!!" moet juist uitgeroepen worden.
