Bulbsteven
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een bulbsteven is een torpedovormig onderdeel van de boeg van een schip. Het bevindt zich onder de waterlijn. Door de bulb wordt de stroming rond de boeg beïnvloed. Hierdoor wordt, afhankelijk van de snelheid, de golfweerstand van het schip verminderd. Hierdoor is minder vermogen en dus minder brandstof nodig om een bepaalde snelheid te bereiken, of kan bij hetzelfde vermogen een iets hogere snelheid worden bereikt. Dit effect is vooral merkbaar bij grotere schepen. Daarom hebben vrijwel alle moderne grote schepen een bulbsteven.
[bewerk] Werking
Een schip ondervindt een weerstand zodra het vaart. Bij lagere snelheid wordt deze weerstand voornamelijk veroorzaakt door het "natte oppervlak" van het schip, het oppervlak van de carène. Bij hogere snelheid wordt de golfweerstand groter. Bij een conventionele voorsteven ontstaat er een boeggolf net voor de boeg. Als er net onder het wateroppervlak een bulb wordt geplaatst, net voor deze golf, dan moet het water eerst hierover stromen. Als het hierdoor veroorzaakte golfdal samenvalt met de boeggolf, dan heffen deze elkaar gedeeltelijk op - zogenaamde destructieve interferentie - waardoor het zog aanzienlijk afneemt.
Hoewel het opwekken van een golf energie onttrekt aan het schip, zorgt het opheffen van de boeggolf voor een verandering in de drukverdeling over de romp, waardoor de golfweerstand afneemt. Het effect dat de drukverdeling heeft op een oppervlakte heet vormweerstand.
Ondanks de voordelen, hebben bulbstevens alleen een maximaal effect in een smal snelheidsbereik, bij minimaal 6 knopen. Bij andere snelheden kan een bulbsteven zelfs een tegengesteld effect hebben. Het effect manifesteert zich het sterkst bij grote schepen.
[bewerk] Geschiedenis
De eerste bulbstevens verschenen in de jaren 20 op de Bremen en de Europa, twee Duitse oceaanstomers. De Bremen, die in 1929 in de vaart kwam, won de begeerde Blauwe wimpel met een snelheid van 27,9 knopen.
In 1935 combineerde de Franse superliner Normandie een bulbsteven met een radicaal andere scheepsromp en was in staat om snelheden van meer dan 30 knopen te bereiken. De grote rivaal van de Normandie, de Britse liner Queen Mary, haalde dezelfde snelheid zonder bulbsteven en met een conventioneel rompontwerp. Het verschil was dat de Normandie deze snelheid haalde met zo’n 30% minder vermogen dan de Queen Mary en een vergelijkbaar lager brandstofverbruik.
De Japanners ontwikkelden de bulbsteven verder. Slagschepen zoals de Yamato hadden een bulbsteven. Het Japanse onderzoek verspreide zich echter niet naar de westerse wereld en na de oorlog werd veel van de vooruitgang verloren.
Vanaf de jaren 50 werd er in het Westen wetenschappelijk onderzoek naar de bulbsteven gedaan. In de jaren 70 werden bulbstevens toegepast op snelle koopvaardijschepen. Van grote invloed is Alfred Kracht geweest, die uitgebreid onderzoek deed naar het effect van bulbstevens.
[bewerk] Types
Er zijn verschillende types bulbstevens. De keuze voor een bepaald type hangt onder andere af van de grootte, het vaargebied (ijs of zware zeegang), de vorm (vol of slank) en de ontwerpsnelheid van het schip. Twee types zijn veel gebruikt:
- De Kracht-bulb, de cilindrische bulb
- De nabla-bulb, de omgekeerde druppelvorm
