Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Buitenbaarmoederlijke zwangerschap ,ook wel EUG (extra-uteriene graviditeit) afgekort, betekent dat er een vrucht zich bevindt buiten de baarmoeder. Dit kan zeer gevaarlijk zijn daar de gebieden buiten de baarmoeder niet gemaakt zijn om een groeiende vrucht te herbergen.
Inhoud |
[bewerk] Normale situatie
Normaal vindt de bevruchting plaats in de eileider of tuba of net daarbuiten bij de eierstok (in het ovarium), daarna gaat het embryo zich verder delen en in die dagen wordt het getransporteerd naar de baarmoederholte (uterus). Als de innesteling plaats vindt in de tuba ontstaat een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
[bewerk] Herkenning
De hCG-waarde (zwangerschapshormoon) blijft lager dan bij een gezonde zwangerschap en stijgt veel minder snel. De klachten zijn buikpijn en/of bloedverlies en lijken op klachten als bij een miskraam. Vrouwen met een verhoogd risico moeten alert zijn en zich laten controleren door een echo te laten maken. Indien er geen zwangerschap te zien is in de baarmoederholte en het hCG is hoog, dan kan dat betekenen dat er een EUG is.
[bewerk] Risicofactoren
Een van de belangrijkste oorzaken van een EUG is beschadiging van de eileider(s) door een ontsteking aan de eileider, bijvoorbeeld door chlamydia of gonorroe, ookwel adnexitis of PID (Pelvic Inflammatory Disease) genoemd. Ander factoren zijn een eerdere EUG of een eerdere operatie aan de eileider. Na langdurige onvruchtbaarheid, na IVF-behandeling en bij DES-dochters is de kans op een EUG groter. Dit kan ook het geval zijn bij verklevingen in de buikholte ten gevolge van een eerdere buikoperatie, met name na een blindedarmontsteking (appendicitis) en bij endometriose. Vrouwen die zwanger zijn geworden nadat zij gesteriliseerd zijn of terwijl zij een spiraaltje gebruiken, hebben een grotere kans dat deze zwangerschap een EUG is. Vrouwen die roken lopen ook een groter risico op buitenbaarmoederlijke zwangerschappen.
[bewerk] Diagnose
Het aantonen van een zwangerschap gebeurt met een zwangerschapstest in de urine. Indien er klachten zijn en de zwangerschapstest positief is, zal de arts de vrouw verwijzen naar een gynaecoloog voor een inwendige, vaginale echo. Met deze echo kan de gynaecoloog zien of de zwangerschap zich in de baarmoeder bevindt.
Als er echoscopisch geen duidelijke zwangerschap in de baarmoeder aanwezig of alleen wat vocht in de buik, en een hoge humaan chorion gonadotrofine (hCG)hormoonconcentratie, dan is de kans op een EUG groot. Is deze waarde laag en zijn er weinig klachten, dan kan er eventueel worden afgewacht, hoewel de kans op een EUG aanwezig blijft. Dan volgt er poliklinische controle met herhaling van het bloedonderzoek en de vaginale echoscopie.
Wanneer de waarde van het hCG hormoon in het bloed daalt, blijkt daaruit dat de EUG vanzelf oplost. Bij het dalen van het hCG blijken de meeste rupturen van de eileider te ontstaan. Het zwangerschapshormoon wordt gecontroleerd tot het niet meer aantoonbaar is.
Wanneer het hCG hormoon dezelfde waarde houdt of stijgt, terwijl met de echo nog steeds geen zwangerschap in de baarmoeder wordt gezien, dan is de kans op een EUG groot.
[bewerk] Behandeling
Een zwangerschap buiten de baarmoeder kan in principe niet voldragen worden. Een verhaal is bekend waarbij een vrouw van een gezonde dochter beviel na een EUG. Dit is echter zeer zeldzaam en alleen mogelijk als de foetus zich buiten de eileiders, dus in de buikholte innesteld. De vrucht kan niet alsnog in de baarmoeder geplaatst worden. Het is dan gebruikelijk om te opereren, waarbij het hele embryo inclusief moederkoek verwijderd wordt, of medicijnen, een cytostatica, te geven.
[bewerk] Operatie
Een operatieve behandeling kan plaatsvinden door middel van een kijkoperatie (laparoscopie) of via een bikinisnede (laparotomie). Of een kijkoperatie mogelijk is, is afhankelijk van de ernst van de klachten en of er bloed, verklevingen of andere afwijkingen in de buik bestaan. Bij de operatie kan de EUG worden verwijderd door een sneetje te maken in de eileider (eileidersparend, tubotomie) of kan de gehele eileider inclusief de EUG worden verwijderd, tubectomie. Het is momenteel niet duidelijk welke van deze operaties beter is voor het behoud van vruchtbaarheid. Als er een scheur met een bloeding in de eileider is, als de EUG groot is, als er geen zwangerschapswens meer is of als er voor de tweede keer in dezelfde eileider een EUG is, wordt in principe de eileider verwijderd.
[bewerk] Medicijnen: methotrexaat
Als de waarde van het hCG hormoon in het bloed laag is, kan soms behandeling plaatsvinden door middel van één of meerdere injecties in de spier met methotrexaat, een cytostaticum. Hierbij is geen gevaar voor de vruchtbaarheid of voor eventuele volgende zwangerschappen. De behandeling gebeurt poliklinisch. Een week na de kuur wordt de waarde van het hCG hormoon bepaald.
Zowel bij de operatie als bij de behandeling met medicijnen geldt: bij een rhesusnegatieve bloedgroep geeft de arts meestal anti-D-immunoglobuline om te voorkomen dat er antistoffen worden aangemaakt. Na de behandeling kan veel bloed of weefsel worden verloren via de vagina.
[bewerk] Emotionele aspecten
Een EUG betekent lichamelijk en psychisch meestal een zware belasting; niet alleen is er een zwangerschap verloren gegaan, maar misschien wordt het ook wel moeilijker om opnieuw zwanger te raken. Bij de methotrexaat behandeling en de eileidersparende operatie volgt soms een langere periode van onzekerheid, omdat de waarde van het hCG hormoon langzaam daalt.
