Brutoformule
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De brutoformule is een notatievorm voor een chemische verbinding, waarbij alleen gekeken wordt naar de aantallen atomen. De manier waarop de atomen met elkaar verbonden zijn is niet belangrijk. De elementen worden gerangschikt volgens C (koolstof), H (waterstof), de overige elementen alfabetisch. Zoeken naar gegevens over een bepaalde (organisch) chemische stof wordt dan ook vaak gedaan via de brutoformule-index.
Inhoud |
[bewerk] Achtergrond
De brutoformule is in eerste instantie in de organische of koolstofchemie ontwikkeld. Dat is de reden dat de twee meest voorkomende elementen in die tak van de chemie als eerst genoemd staan. Door de voortschreidende kennis van koolstofverbindingen bleek het gebruikte naamgevingsysteem herhaaldelijk niet langer toereikend. Nieuwe kennis en inzichten vroegen om nieuwe systemen. Anderzijds waren gebruikers gewend aan een bepaalde naam voor een bepaalde stof. Ook het opnemen van chemische namen in wetgeving leidt tot het lang blijven gebruiken van in chemisch opzicht verouderde namen. Het "Handbook of Chemistry And Physics" en vrijwel alle chemicaliënhandelaren bieden deze index als service voor gebruikers.
[bewerk] Aceton
Zo is de verbinding CH3COCH3 bekend onder de namen dimethylketon, DMK (=afkorting van dimethylketon), aceton en propanon. Afhankelijk van de keuze van de samensteller of de gebruiker zal informatie over deze verbinding dus onder de A(ceton), Di(methylketon), DM(k) of P(ropanon) te vinden zijn. In alle gevallen is de brutoformule C3H6O. De verwijzingen op naam leiden dan snel tot de juiste plek in de lijst.
[bewerk] Theïne
Ook thee bevat een component die opwekkende eigenschappen heeft. De ontdekker noemde deze stof theïne. Zorgvuldige analyse heeft aangetoond dat deze stof identiek is aan cafeïne. Ook hier is de naam in een lijst dus afhankelijk van de keuze van de samensteller. De brutoformule C8H10N4O2 leidt snel tot de gebruikte naam. De feitelijke inhoud zal uiteraard gelijk zijn.
[bewerk] Anorganische Chemie
Omdat de anorganische scheikunde steeds complexere verbindingen bestudeert, speelt daar nu ook het probleem van verschillende systemen van naamgeving, met dezelfde oplossing. Voor "gewone" verbindingen geeft dit soms vreemdogende resultaten: ClNa voor natriumchloride, C2H3NaO2 voor natriumacetaat - eerst koolstof, dan waterstof, de rest alfabetisch.
