Bronzen Adhemar
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Bronzen Adhemar is een onderscheiding die tweejaarlijks wordt uitgereikt aan een striptekenaar tijdens het stripfestival in Turnhout (België).
Inhoud |
[bewerk] Historiek
Oorspronkelijk heette de onderscheiding de Stripgidsprijs; ze was in het leven geroepen door de redactie van het tijdschrift CISO Stripgids (CISO = Comics Information Service Organisation) met als initiatiefnemer Jan Smet, en ze was bedoeld om Vlaamse striptekenaars aan te moedigen en het Vlaamse beeldverhaal te bevorderen. De eerste uitreiking was in 1977; vanaf 1979 werd de prijs om de twee jaar i.p.v. jaarlijks uitgereikt, en werd de trofee een beeldje van Adhemar, de zoon van Nero uit de gelijknamige stripreeks van Marc Sleen.
In 1991 werd de vzw Bronzen Adhemar Stichting opgericht, die samen met het Cultureel Centrum "De Warande" uit Turnhout het festival en de prijsuitreiking organiseerde. De oprichters waren Jan Cools, Ad Hendrickx, Hec Leemans, Claire Verbeeck-Luts, Manu Manderveld, Marc Sleen, Jan Smet en Patrick Van Gompel.
In 2003 kreeg de Bronzen Adhemar de status van Vlaamse Cultuurprijs voor Strips, en kreeg de laureaat naast het traditionele beeldje ook een geldprijs van 12.500 euro. Die ging voor het eerst naar een buitenlander, namelijk de Nederlander Dick Matena. Na deze editie besloten Van Gompel (voorzitter van de vzw en journalist voor de Vlaamse commerciële televisieomroep VTM)) en Hendrickx (secretaris van de vzw en zaakvoerder van een stripwinkel in Turnhout) om te stoppen met de Bronzen Adhemar Stichting, omdat het werk ervoor niet meer te combineren bleek met hun beroepsactiviteiten: "De organisatie van de Editie 2003 heeft alle grenzen van beschikbare tijd en vrijwilligheid los overschreden," zeiden ze. De organisatie ging daarna over naar de nieuw opgericht vzw Strip Turnhout, die de prijs in 2005 uitreikte. De Raad van Bestuur van de nieuwe vzw bestond dan uit Karl Van den Broeck (chef cultuur van de krant De Morgen, in 2006 hoofdredacteur van het weekblad Knack), Geert De Weyer (recensent strips voor De Morgen) en Staf Pelckmans (directeur van het cultureel centrum De Warande). In april 2006 werd Toon Horsten artistiek leider van Strip Turnhout. Hij wordt ook hoofdredacteur van 'Stripgids' het tweemaandelijks striptijdschrift dat de vereniging sinds oktober 2006 maakt. Geert De Weyer stapte uit de raad van bestuur die werd verruimd. Bart Gaublomme werd in het voorjaar zakelijk leider van Strip Turnhout. Strip Turnhout is een erkende kunstenorganisatie die in 2006-2007 een subsidie van 75.000 euro kreeg van de Vlaamse overheid. Ook in 2008 en 2009 zal de Vlaamse overheid de organisatie subsidiëren. Daarnaast stopt de provincie Antwerpen 200.000 euro in Strip Turnhout. In ruil daarvoor maakt de organisatie een tweemaandelijks tijdschrift: Stripgids dat op 20.000 exemplaren gratis wordt verspreid in alle Antwerpse bibliotheken en in de Vlaamse stripspeciaalzaken. Ook de stad Turnhout geeft een subsidie (van 15.000 euro). Daarmee wordt onder meer de Debuutprijs van de stad Turnhout en de stadstekenaar gefinancierd. Die debuutprijs, die de naam 'De Blikken Biebel' kreeg, werd in 2005 voor het eerst uitgereikt aan Conz. In 2006 won Serge Baeken hem en in 2007 ging de eer naar Olivier Schrauwen. De eerste stadstekenaar van Turnhout (een wereldprimeur) was Koen De Maesschalk. Hij tekende cartoons van de stad. De tweede stadstekenaar was Conz die een album maakte ('De slag van Turnhout'). In 2007 is Jan Van Der Veken stadstekenaar. Hij zal een reeks postkaarten tekenen.
[bewerk] Lijst van de laureaten
[bewerk] Gouden Adhemar
In 1993 reikte de jury voor het eerst de Gouden Adhemar uit, om een gehele carrière te bekronen. De laureaat was Marc Sleen (als lid van de organisatie wilde Sleen zelf niet in aanmerking komen voor de Bronzen Adhemar). De tweede maal dat dit gebeurde was in 2005, voor Jef Nys (Jommeke). Aan de Gouden Adhemar is geen geldprijs verbonden.
[bewerk] Trivia
- In de stripreeks Kiekeboe door Merho is op bladzijde 23 van Album 26 (1984) de Bronzen Adhemar te zien als standbeeld.
- Sinds 15 juni 1991 staat er ook een echt standbeeld van Adhemar op de Warande van Turnhout.
- In de stripreeks Nero (strip) door Marc Sleen wordt Adhemar in het album "De Boze Tongen" (1991) met zijn voeten in een cementblok in de vaart gesmeten. Eén van de booswichten zegt sarkastisch dat Adhemar nu net op een "Bronzen Adhemar"-beeldje lijkt.
- In het Nero (strip)album "Wonderboy" (1993) beweert miljardair Spendepenny dat zijn geniale zoon een wonderkind is. De zoon verdedigt zich door te zeggen dat Adhemar véél slimmer is en zelfs een standbeeld heeft in Turnhout. Waarop Spendepenny kwaad reageert: "Turnhout: "turn out!""
[bewerk] Externe link
| jaar | laureaat |
|---|---|
| 1977 | Hec Leemans en Daniël Jansens, tekenaar resp. scenarist van Bakelandt |
| 1978 | Kamagurka (Bert) |
| 1979 | Karel Biddeloo (De Rode Ridder) |
| 1981 | Jean-Pol (Kramikske) |
| 1983 | Merho (Kiekeboe) |
| 1985 | Berck (Sammy; Lowietje) |
| 1987 | Erika Raven (Thomas Rindt) |
| 1989 | Johan De Moor (Kasper) |
| 1991 | Jan Bosschaert (Sam; Omni) |
| 1993 | Eric Joris (Chelsey) |
| 1995 | Dirk Stallaert (Nino; Nero) |
| 1997 | Ferry (De Kronieken van Panchrysia) |
| 1999 | Erik Meynen (De jaren van Dehaene) |
| 2001 | Marvano (De eeuwige oorlog; Dallas Barr) |
| 2003 | Dick Matena (NL) (De Avonden) |
| 2005 | William Vance (XIII) |
| 2007 | Kim Duchateau (cartoons in De Morgen, Knack, stripreeks Esther Verkest in P-magazine en wekelijks strookje op de kinderpagina van de NRC) |
