Aster Berkhof

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Aster Berkhof (Rijkevorsel, 18 juni 1920) is het pseudoniem van de Nederlandstalige Belgische schrijver Louis (Lode) van den Bergh. Hij was lange tijd een der meest gelezen auteurs in Vlaanderen. Hij is gehuwd met de vroegere televisieomroepster Nora Steyaert.

[bewerk] Biografie

Hij volgde lager onderwijs in de gemeenteschool van Rijkevorsel Sint-Jozef, waar zijn vader hoofdonderwijzer was en zijn moeder onderwijzeres. Hij groeide op in een welgesteld gezin. Zijn moeder kwam immers uit een aristocratische boerenfamilie. Haar vader was vele jaren burgemeester geweest van Merksplas. Reeds in zijn jeugd voelde hij zich onbehaaglijk bij het grote verschil in welstand tussen zijn wereld en die van de andere jongens. Ditzelfde onbehaaglijk gevoel is hem zijn hele leven bijgebleven en kwam hij met zijn pen in opstand tegen onrechtvaardigheid.

Hij studeerde in de richting Grieks-Latijnse humaniora aan het Klein Seminarie van Hoogstraten en studeerde vervolgens, van 1938 tot 1942, Germaanse filologie aan de Leuvense universiteit. Hij promoveerde in 1942 met zijn licentiaatsverhandeling De nieuwe roman in Zuid-Nederland. Hij had ondertussen al enkele wetenschappelijke essays geschreven over Vlaamse schrijvers (Maurits Roelants, Jozef Simons, Ernest Van der Hallen).

Hij gaat na de bevrijding in 1944 aan de slag als redacteur bij het dagblad De Standaard. Toen reeds voelde hij dat hij schrijver wilde worden. Hij koos de auteursnaam Aster Berkhof, gewoon omdat er asters bloeiden onder de berken in de tuin van zijn ouders. Hij wilde zijn romans niet publiceren onder zijn echte naam, omdatr hij meende dat dit de geloofwaardigheid van zijn academisch werk zou benadelen. Aldus verscheen dan in 1944 zijn eerste roman "De heer in grijze mantel", een detectiveroman. Hij gebruikte ook soms het pseudoniem Piet Visser.

Hij werd tenslotte doctor in de wijsbegeerte in 1946 met zijn doctoraatsverhandeling De analyse van het literaire kunstwerk Hij gaf les aan de athenea tvan Antwerpen , Brussel en Koekelberg, en werd tenslotte docent aan de Faculteit St.-Ignatius te Antwerpen.

In die periode leerde hij ook de filosofie van de Franse schrijver Albert Camus waarderen, nl. "het menselijk bestaan heeft geen zin; wij brengen onze tijd door op deze wereld en gaan vervolgens dood." (1951, De mens in opstand - L'homme révolté). Deze zinloosheid bracht hem in conflict met zijn katholieke opvoeding. In zijn psychologische romans "Dagboek van een missionaris" (1962) en "De woedende Christus" (1975) stelde hij het geloof ter discussie.

In een interview met het dagblad De Morgen (19 december 2007) verklaart Aster Berkhof dat "zijn oeuvre een product is van zijn drie voornaamste karaktereigenschappen : ongeduld, energie en nieuwsgierigheid". Deze hebben hem aangezet om zoveel mogelijk van de wereld te zien (Europa, Noord-Amerika, Afganistan, China, Latijns-Amerika, Afrika, het Himalayagebergte), reisreportages te maken, les te geven, boeken te schrijven en veel te lezen. Hij houdt van het leven, met het accent op de kleine geneugtes, terwijl hij maar al te goed beseft dat er een einde aan komt en "dat hij terug zal opgenomen worden in chaos van de kosmos". Door veel te reizen, meent hij, verken je in feite jezelf en schrijven wordt dan een middel om de wereld op een kritische wijze te verduidelijken.

Hij beoefende verschillende literaire genres, zoals het detectiveverhaal, de streekroman, humoristische verhalen, avonturenromans, en de jeugdroman. Hij maakte reizen over de hele wereld en schreef daarover ook een aantal reisverhalen. Hij schreef, tot nog toe in 2007, 98 boeken. Sommige werden heel vlug geschreven. Zelf beweert hij een volumineuze roman - hij wil niet preciseren dewelke - in negen dagen geschreven te hebben. Hij beweert zelf veel middelmatige werken geschreven te hebben, zelfs enkele slechte, maar toch ook enkele goede boeken. Hij is bijzonder fier op zijn politiek geëngageerde roman "Het huis van Mama Pondo" (1972), waaraan hij drie jaar geschreven heeft, steeds worstelend met de woorden (van de eerste bladzijde van zijn dik manuscript (10 cm hoog) haalde slechts één zin de uiteindelijke versie). Dit werd een aanklacht tegen de apartheid in Zuid-Afrika, toen dit thema bijna overal nog genegeerd werd. Tot zijn beste boeken rekent hij ook "Het dagboek van een missionaris" (1962), "Donnadieu" (1991) en "Amanda, Amanda" (1983).

Hij verblijft gedurende de lente en de zomer in zijn buitenverblijf in de Provence, waar hij de themas van zijn volgende boeken laat rijpen. In de herfst keert hij terug naar België en dan begint hij impulsief te schrijven, zonder veel aandacht te schenken aan stijl en "mooischrijverij". Het verhaal primeert. Hij noemt het zijn verdienste dat hij de lichtvoetige, stijlvolle smaak heeft geïntroduceerd in de Vlaamse ontspanningsliteratuur. Met zijn boek "Veel geluk, professor" (1949) meent hij.dat hij een van de pioniers was van de avonturenroman en het detectivegenre in Vlaanderen.

Zijn boek Veel geluk, professor , dat al vele malen herdrukt was, werd in 1977 tot een musical bewerkt door Willy Van Couwenberghe en opgevoerd in de Opera van Gent met Koen Crucke en Jeanine Martony in de hoofdrollen.

Aster Berkhof werd met verschillende prijzen bekroond. Hij werd in 2004 ereburger van Rijkevorsel. In deze gemeente komt er ook binnenkort een museum gewijd aan Aster Berkhof.

[bewerk] Uitspraken over Aster Berkhof

"Weinigen zijn als Aster Berkhof tot alle klassen van het publiek doorgedrongen" (interview met André Demedts op radio West-Vlaanderen, 9 oktober 1962)
"Zijn boek "Een meisje te Bourges" is eindeloos soepel geschreven, met een radheid van pen die wij nu al lang genoeg van Berkhof kennen" (Jos Ghysen op de gewestelijke omroep Limburg - BRT op 4 februari 1968)

[bewerk] Bibliografie

Rotsen in de storm (1947)
Veel geluk, professor (1949)
Land zonder schaduw (1950)
Patricia (1950)
De goede engel (1951)
De heer in grijzen mantel (1951)
Isidoor (1951)
Meester Groenevelt (1953)
De commissaris gaat uit stelen (1954)
Zoeklicht op Marokko (1954)
De dood in Napels (1955)
Ik zal je leren (1955)
Inspekteur Markus in Marokko (1955)
Minister Bakker (1955)
Paavo, de Lap (1955)
De heer des huizes (1958)
Doden worden niet meer levend (1958)
De Chinese jonk (1959)
Dagboek van een missionaris (1962)
De woedende Christus (1965)
Het einde van alles (1965)
Angst om Afrika (1967)
Een onmogelijke moord voor Markus (1969)
Peter Kansas en de olifantenjagers (1969)
Rendez-vous te Portofino (1970)
Het huis van mama Pondo (1972)
Peter Kansas en de gouddieven (1972)
De noodklok (1973)
De herberg aan het meer (1974)
Goliath, of Hoe de gorilla's de beschaving aan de dieren brachten (1975)
De avonturen van Peter Kansas (1977)
Leven in oktober (1977)
Lieve, mooie aarde (1977)
Peter Kansas en het verloren eiland (1977)
Toen wij allen samen waren (1978)
Mijn huis in de verte (1979)
Calypso (1980)
Leven in de zon (1980)
Clairefontaine (1981)
De winners (1981)
Vanna van de Zinnekensgang (1981)
De leugenaars (1982)
Amande (1983)
Vlaanderen anders bekeken (1983)
De nacht van Muriel (1984)
Doodslag (1984)
Ja maar neen, professor (1985)
Maldito (1985)
Mexico bar (1985)
Bloedwraak (1986)
De professor wordt minister (1986)
Saluut, professor (1986)
De man in het midden (1987)
Het spook van Monniksveer (1987)
Mambo (1987)
Tropenkoorts (1987)
De blauwe ruiter (1988)
Mandra Gorres (1988)
Donnadieu (1991)
Octopus dei (1992)
Over liefde gesproken (1993)
Een meisje van niks (1994)
Happy town (1994)
Met Gods geweld (1996)
Hoog spel (1997)
Beminde schurken (1999)
De winter komt (2001)
Verborgen schade (2001)
Geliefde kapelaan (2002)
Daneelken (2003)
Angelina (2004)
Bagdad Palace (2005)
De kleine revolver (2005)
Tam tam (2006)
Pipo (2007)

[bewerk] Referenties

F. van Campenhout. Aster Berkhof (Grote Ontmoetingen, 1979)
G. Goedemé, ‘Berkhof, Aster’, in: M. Janssens e.a. (red.). Geboekstaafd. Vlaamse prozaschrijvers na 1945 (1988), p. 49-53
R. van de Perre (red.), ‘Kwartet Brabantse prozaschrijvers: Aster Berkhof, Herman Vos, Frans van Isacker, Egbert Aerts’, speciaal nummer van Vlaanderen 41 (1992) 240, p. 66-76.
Margot Vanderstraeten - We moeten tegen de absurditeit in opstand komen; interview met Aster Berkhof, De Morgen, 19 december 2007