Altona-Kieler Eisenbahn-Gesellschaft
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Kiel Hbf–Hamburg-Altona | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Totale lengte: | 105.6 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De Altona-Kieler Eisenbahn-Gesellschaft (afgekort AKE) was een vennootschap van aan Denemarken verbonden personen uit het hertogdom Holstein, de spoorlijn tussen Altona aan de Elbe en de toenmalige twee grootste plaats van het Deense koninkrijk en de Oostzee havenstad Kiel te bouwen en te bedrijven. De bouw van de 105 kilometer lange spoorlijn was buiten de stad Kiel, de stad Neumünster en de stad Altona in maart 1843 geheel als enkel spoorige lijn werd aangelegd. De opening onder de naam Christian VIII. Østersø Jernbane (König Christian VIII. Ostseebahn) volgde op 18 september 1844, de geboorte dag van de Koning.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
 Zie Sleeswijk-Holsteinse kwestie voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Sleeswijk en Holstein waren reeds sinds de prehistorie bewoond en kwamen in 1460 aan Christiaan I van Denemarken. De gebieden werden in de loop der tijd opgedeeld, maar in 1773 weer verenigd onder de Deense kroon. In tegenstelling tot Sleeswijk (dat aanvankelijk vrijwel geheel Deenstalig was, maar waarvan het zuiden vanaf de 15e eeuw in toenemende mate verduitst was geraakt) werd Holstein in 1815 lid van de Duitse Bond. Het conflict tussen Denemarken en de Duitse Bond over de status van beide hertogdommen (Sleeswijk-Holsteinse kwestie) kwam na de Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog tot een oplossing toen de Vrede van Praag (23 augustus 1866) bepaalde dat de beide hertogdommen aan Pruisen toekwamen, dat ze verenigde tot de provincie Sleeswijk-Holstein.
[bewerk] Altona-Kieler Eisenbahn-Gesellschaft
De Altona-Kieler Eisenbahn-Gesellschaft (AKE) werd in december 1840 opgericht door handelslieden uit Altona en Kiel, die door de verbinding van Noord en Oostsee een verbeterde transport mogelijkheden van hun waren beloofde. Voor het bereiken van dit doel werd de Altona-Kieler Eisenbahnkomitee samengesteld.
Een reeds van Friedrich List geopende spoorverbinding tussen de Hansestädten Hamburg en Lübeck had de Königliche Eisenbahn-Commission, die in 1835 voor Dänemarks König Friedrich VI ingezet, werd door de Konzessionierung geweigerd, omdat de Thronfolger Christian VIII een spoorverbinding tussen Elbe en Oostsee uit fiscale gronden alleen op Deense gronden moest lopen.
De bouwwerkzaamheden van de Altona-Kieler Eisenbahn-Gesellschaft begonnen in 1842. De opening van het traject wond op 18 september 1844 plaats.
Tegenwoordig is het traject Hamburg-Altona – Kiel in het bezit van de Deutsche Bahn AG. (stand 2007)
[bewerk] Financiering
Het oprichtingskapitaal werd in 1844 gevormd door onderstaande investeerders:
- Deense staat 27.0%
- Stadt Altona 21,6%
- Private Streubesitz 19,2%
- Stadt Kiel 16,2%
- Actiën in bezit van de Gesellschaft 13,1%
- Stadt Neumünster 1,1%
- Altonaisches Unterstützungsinstitut 1,1%
- Stadt Elmshorn 0,4%
- Stadt Pinneberg 0,3%
[bewerk] Traject beschrijving
Voor de bouw van de spoorlijn had men de keuze uit twee verschillende trajecten namelijk een spoorlijn die via Segeberg zou lopen en een andere spoorlijn die later werd aangelegd via Neumünster.
[bewerk] Overgang eigendom
Als gevolg van de Duits-Deense oorlog werd Holstein in 1867 Pruisisch gebied. Vanaf 1883 begonnen de onderhandelingen over de Altona-Kieler Eisenbahn door de Pruisische Staat, die reeds op 1 maart 1884 de onderneming en de bedrijfsvoering door de Königliche Eisenbahndirektion Altona over nam en zich in de Stadt Altona vestigde. In de periode tussen 1 januari en 1 juli 1887 heeft de Preußische Staatseisenbahnen (Pruisische Staatsspoorwegen) de eigendommen van de AKE overgenomen en betaald.
[bewerk] Uitbreiding van het net
Tegelijk met de bouw van het hoofdtraject begon de bouw van een verbindingsspoor naar het dieper gelegen Elbe haven tot het station Altona, werd voor goederen wagens door de Altonaer Hafenbahn een tunnel aangelegd met een lengte van 210 meter en een hoogte verschil van 30 meter. De ingebruikname van het havenspoor was in 1845. Het havenspoor in Kiel werd op 1 september 1844 in bedrijf genomen.
Eveneens in 1845 ontwikkelde de AKE haar net als ze de bedrijfsvoering van de 34 km lange traject van de Rendsburg-Neumünsterschen Eisenbahn-Gesellschaft overnam die via Nortorf en Bokelholm liep. Al hoewel het verzoek van de Engelse Spoorwegondernemer Sir Samuel Morton Peto de AKE te kopen om hiermee meer invloed verwierf hij een belangrijk deel traject op 1 januari 1864. Vanaf dat moment trok Peto zich meer en meer terug op Schleswig-Holstein waardoor de AKE een gehele Duitse spoorweg onderneming werd.
Door een samenwerking met de Senaat van de Hansestadt Hamburg voor de bouw van de Hamburg-Altonaer Verbindungsbahn en het station Klosterthor liep het traject van de AKE tot de omgeving van de Berliner Bahnhofs van de Berlin-Hamburger Bahn en de Lübecker Bahnhofs van de Lübeck-Büchener Eisenbahn.
Aan dit eindpunt kwam na de bouw van de Elbbrücken en het Hannoversche Bahnhof op de Grasbrookinsel in 1872 een einde. Het goederenvervoer werd op 30 september 1865 en het personenvervoer op 16 juli 1866 begonnen.
Vanuit het knooppunt Neumünster werd een 90 kilometer lang traject in Oost Holstein van Neumünster – Ascheberg – Eutin – Neustadt in Holstein met aansluiting aan het havenspoor en de dwarsverbinding Kiel over Preetz naar Ascheberg werden op 31 mei 1866 geopend. Het 45 kilometer lange traject Neumünster – Segeberg – Oldesloe werd op 10 december 1875 geopend. Het traject van Altona naar Blankenese werd op 19 mei 1867 geopend en de verlening naar Wedel volgde op 2 december 1883. Dit traject maakte sinds 1907 deel uit van de Hamburg-Altonaer Stadt- und Vorortbahn en goederenvervoer tot 1997. Vanaf 1934 maakte dit traject deel uit van de City-S-Bahn.
[bewerk] Bedrijfsvoering en verdelen
De AKE voer tot 31 december 1862 de bedrijfsvoering van Elmshorn naar Glückstadt. De in maart 1844 opgerichte Glückstadt-Elmshorner Eisenbahn-Gesellschaft werd op 20 juli 1845 geopend. Het traject werd twaalf jaar later, op 15 oktober 1857 naar Itzehoe verlengd. Van 1870 tot 1884 was de AKE deelnemer in de Schleswigschen Eisenbahnen en voerde de ook de bedrijfsvoering. Ook de AKE nam deel in de Kreis Oldenburger Eisenbahn AG en deed de bedrijfsvoering na de opening op 30 september 1881 van haar traject Neustadt – Oldenburg in Holstein. De AKE bezat ook aandelen van de Westholsteinischen Eisenbahn-Gesellschaft en de later verworven Wesselburen-Heider Eisenbahn-Gesellschaft.
[bewerk] Bedrijfsvoering
Tot de overname door de Pruisische Staat in 1884 werd de bedrijfsvoering gedaan door de Altona-Kieler Eisenbahn-Gesellschaft (AKE). Daarna werd de bedrijfsvoering overgenomen door de Preußische Staatseisenbahnen (Pruisische Staatsspoorwegen).
Tussen 1920 en 10 februari 1937 voerde de Deutsche Reichsbahn Gesellschaft (DRG) de bedrijfsvoering de nationale spoorwegmaatschappij van Duitsland en werd de naam toen gewijzigd in Deutsche Reichsbahn ( DRB). Na de tweede wereld oorlog werd de DRB omgezet van 1949 tot en met 1993 in Deutsche Bundesbahn (DB), de nationale spoorwegmaatschappij van de Duitse Bondsrepubliek.
De Deutsche Bundesbahn is op West-Duits grondgebied de opvolger van de Deutsche Reichsbahn. In Oost-Duitsland werd de Deutsche Reichsbahn onder dezelfde naam voortgezet. Na de val van de Berlijnse Muur en de hereniging van Duitsland zijn de Oost-Duitse Reichsbahn en de West-Duitse Bundesbahn op 1 januari 1994 gefuseerd tot de Deutsche Bahn AG (DBAG).
[bewerk] Tegenwoordige berijfsvoring
Tegenwoordig is de bedrijfsvoering van goederen en personenvervoer door verschillende ondernemingen plaats.
Het ICE/IC en RE / RB vervoer is ondergebracht bij verschillende ondernemingen waaronder de Deutsche Bahn AG, de Nord-Ostsee-Bahn en de DB Regionalbahn Schleswig-Holstein.
[bewerk] Elektrische tractie
Het traject werd op 24 september 1995 geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt 16 2/3 Hz wisselstroom.
[bewerk] Literatuur
- Altonaer Museum (Hrsg.): Schienen zum Fortschritt. 150 Jahre Eisenbahn in Schleswig-Holstein. Veröff.d.Landesarchivs Schleswig-Holstein. Bd 38. Hamburg 1994.
- Hajo Brandenburg, Altonaer Museum (Hrsg.): Der Altonaer Bahnhof im Wandel der Zeit. Dölling und Galitz, Hamburg/München 2001, ISBN 3-933374-98-7
- Christian L. Küster: Ein einmaliger Fall – das Rathaus war zunächst Bahnhof. In: Uwe Hornauer, Gerhard Kaufmann (Hrsg.): Das Altonaer Rathaus 1898–1998. Dölling und Galitz, Hamburg 1998, ISBN 3-930802-94-5
- Erich Staisch: Der Zug nach Norden. 150 Jahre Eisenbahnverkehr in Schleswig-Holstein von der Christianbahn bis zur Elektrifizierung. E. Kabel, Hamburg 1994, ISBN 3-8225-0298-7
- Unentbehrlicher Begleiter für Eisenbahnreisende auf König Christian VIII. Ostseebahn zwischen Altona und Kiel. Altona 1844, 1994 (Nachdruck).
- Hans Bock: Die Marschbahn von Altona nach Westerland, Boyens, Heide 1989 ISBN 3-8042-0458-9
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe link
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|
