Albert Plesman
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Albert Plesman (Den Haag, 7 september 1889 – aldaar, 31 december 1953) was een Nederlands luchtvaartpionier en medeoprichter van de KLM.
Hij werd geboren als zoon van een eierhandelaar uit Den Haag. In 1915 was hij gelegerd in Soesterberg alwaar hij als beroepsofficier bij de gemobiliseerde Nederlandse luchtstrijdkrachten, toen de 'militaire luchtvaartafdeling' genoemd, in 1918 zijn militaire vliegbrevet behaalde.
Inhoud |
[bewerk] Oprichting KLM
Na de Eerste Wereldoorlog was hij mede-organisator van de ELTA, de Eerste Luchtvaart Tentoonstelling Amsterdam, die van 1 augustus tot 15 september 1919 gehouden werd en waar maar liefst 800.000 bezoekers op af kwamen. Voor deze gelegenheid waren expositiehallen gebouwd, die na het evenement in gebruik werden genomen door Anthony Fokker, voor zijn nieuw op te richten Fokker vliegtuigfabriek te Amsterdam-noord.
Al deze activiteiten leidden op 17 oktober 1919 tevens tot de oprichting van de vennootschap Koninklijke Luchtvaart-Maatschappij voor Nederland en Koloniën (KLM), waarvan Plesman directeur werd, en wat hij tot een bloeiend bedrijf maakte. Na de Tweede Wereldoorlog werd Plesman benoemd tot president-directeur van de KLM. Na het herstel van de door de oorlog geleden schade werd het bedrijf onder zijn leiding een luchtvaartmaatschappij van grote allure. Plesman pleitte tevergeefs voor verplaatsing van Schiphol naar een locatie bij Burgerveen.
Voor zijn grote verdiensten voor de internationale burgerluchtvaart ontving hij in 1959 postuum de eerste Edward Warner-medaille.
[bewerk] Nyenrode
In 1942 zat Plesman gevangen in Scheveningen en overdacht de toekomst. "Jongens van Energie, Kennis en Daad" zouden daarvoor nodig zijn en mede op Plesmans initiatief werd kort na de oorlog kasteel Nyenrode in Breukelen gehuurd van de weduwe Goudstikker en kon de eerste business school van Nederland in het najaar van 1946 geopend worden door Prins Bernhard.
[bewerk] De Randstad
Albert Plesman bedacht ook de naam Randstad. Volgens overlevering gebeurde dat toen hij op zoek was naar een locatie voor een nationale luchthaven. Vliegend boven het westen van Nederland zag hij 'een ring van steden aan de rand van een grote groene ruimte'. De ring van steden noemde hij later de Randstad, en het groen daartussenin werd bekend als het Groene Hart.
[bewerk] Zijn gezin
Albert Plesman sr. trouwde op 27 december 1917 met Susanna Jacoba van Eijk (‘Suus’), dochter van een kaasfabrikant in Gouda. Zij kregen een dochter en drie zoons: Jan, Albert jr. en Hans. Albert sr. overleed in 1953 aan een vaatziekte.
Jan Plesman (1919-1944) werd Engelandvaarder en werd wel ‘De Vliegende Hollander’ genoemd: hij vluchtte in 1940 met zijn vriend, tweede luitenant bij de LuVA Geert Overgaauw, per fiets via België, Frankrijk en Spanje naar Portugal. Van daar vlogen zij in augustus 1941 met een DC9 naar Bristol, waar hij Spitfire-piloot werd. Op 23 december 1941 maakte hij zijn eerste solovlucht. Op 1 september 1944 werd Jan in zijn 'Spitfire' van de 322 Dutch Squadron RAF door de Luftwaffe neergeschoten, waarschijnlijk bij Hazebrouck. Hij is nooit teruggevonden. Hij kreeg het Kruis van Verdienste en het Franse Croix de Guerre.
Hans (J.C.) Plesman heeft meegeholpen bij de bevrijding van Sumatra. Na de oorlog was hij 22 jaar in dienst van de KLM, waar hij uiteindelijk directeur werd. Hij is omgekomen, toen de Lockheed L-749 PH-TER 'Roermond' op 23 juni 1949 in zee stortte bij Bari, Italië. Hij kreeg de Bronzen Leeuw.
Albert Jr woont in 2007 in Rome.
[bewerk] Trivia
In Den Haag is het Ministerie van Verkeer en Waterstaat gevestigd aan de Plesmanweg. Ook Almelo, Beverwijk, Goes en Rotterdam kennen een Plesmanweg. In Winterswijk is er een Dr. A Plesmanstraat.
