Al Anz

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Al Anz
sterrenbeeld:	Voerman
Bayer-aanduiding:	ε Aur
Overige aanduidingen:
Waarnemingsgegevens
rechte klimming: declinatie: (Epoche 2000)	5u 1min 58,1s +43° 49' 24"
magnitude:	3,04
Details
lichtkracht:	47.000
spectraalklasse:	F0Iae+B
temperatuur (K):	7800
afstand^* (lj):	466 lj
straal:	100 (x Zon), zie ook tekst
massa:	15-19
veranderlijk:	ja. zie tekst
meervoudig:	zesvoudig
^* afstanden aangegeven als "parallax xxx = yyy lj" zijn herleid uit de in de bron aangegeven parallax

Al Anz (ook Epsilon Aurigae, Haldus of Almaaz genoemd) is een heldere ster in het sterrenbeeld van de Voerman (Auriga). Het is een eclipserende dubbelster die van +3.0 tot +3.8 in helderheid variëert met een periode van ongeveer 9890 dagen (~27.1 jaar) en met een minimum van ongeveer twee jaar. Dit maakt Al Anz enigszins raadselachtig, voor een dergelijk lang minimum zou een bijzonder groot, maar lichtzwak object nodig zijn. Al Anz bevindt zich op ongeveer 2000 lichtjaar afstand.

De zichtbare ster is een superreus met spectraalklasse A8, en is één van de meest lichtgevende sterren in 1000 parsecs van de Zon. De diameter van deze ster is 100 maal groter dan de Zon. De andere (geëclipseerde) ster is niet zichtbaar.

[bewerk] Mogelijke verklaringen

De lange verduisteringsperiode heeft twee verklaringen:

Het meest geaccepteerde idee is dat Al Anz bestaat uit twee kleine sterren, waarvan één omringd is met een schijfvormige ring van stof die we bijna op de rand zien. Wanneer de stofring vóór de andere ster komt gebeurt een verduistering die 2 jaar duurt. Omdat midden in de donkere periode de helderheid weer iets groter wordt zou dat betekenen dat er een gat in het midden van de schijf zit.
Een andere hypothese is dat één van de sterren immens groot is, maar een lage dichtheid heeft.

De volgende verduistering gebeurt van 2009 tot 2011, astronomen hopen dat de uitgebreide observaties die ze dan gaan doen meer inzicht in dit system geven.

[bewerk] Hemelplaats

Al Anz is niet zo moeilijk te vinden. Hij is de hele winter zichtbaar aan de noordelijke hemelkoepel, niet ver van de heldere gele ster Capella. Zie verder ook het kaartje in het artikel Voerman.