Нелсон Мандела
Од Википедија, слободна енциклопедија
Нелсон Ролихлахла Мандела (африканс: Nelson Rolihlahla Mandela) (роден на 18 јули 1918) е првиот демократски избран претседател на Јужноафриканската република. Тој е познат борец против апартхејдот во Јужна Африка и светски познат како борец за слобода.
Содржина |
[уреди] Образование
Нелсон Мандела е роден во селото Тембу на 18 јули 1918. Неговиот татко беше главатар на селото. Кога наполни 7 години стана првиот член на неговото семејство што беше пратен на училиште. Таму, неговиот методистички учител му го даде името “Нелсон”. На 16 години почна да го посетува Институтот “Кларкбери Бординг”, каде што учеше за западната култура. По матурирањето на Колеџот “Весли” во Форт Бофорт, се запиша на Форт Харе универзитетот, каде што го сретна Оливер Тамбо, со кого ќе стане доживотен пријател. На крајот од првата година, поради учество во бојкотот на Претставничкиот совет на студентите, тој беше принуден да се префрли на Универзитетот на Јужна Африка во Јоханесбург.
[уреди] Политичка активност
Во 1942 Мандела се приклучува на Африканскиот национален конгрес (АНК), а по две години, заедно со Валтер Сисулу, Оливер Тамбо и некои други, го основа неговиот Младински сојуз.
По победата на изборите од 1948 на Националната партија, која се залагаше за политика на расна сегрегација, Мандела се истакна во Кампањата за спротивставување на АНК од 1952 и во Конгресот на народот од 1955, кој усвои “Повелба на слободата”, која беше темел за анти-апартхајдската политика.
На почетокот Мандела се залагаше за ненасилен отпор, но по масакрот во Шарпенсвил од март 1960, придружен со забрана на АНК и на другите анти-апартхејдски групи, Мандела и неговите соработници се одлучија за вооружено делување со цел да се извојуваат промени.
[уреди] Затворање
Во 1961 Мандела стана лидер на вооруженото крило на АНК. Ја координираше кампањата на саботажи против воени, владини и цивилни цели и правеше планови за можна герилска војна ако не се успее да му се стави крај на апартхејдот преку саботажите.
На 5 август 1962 беше уапсен и осуден на пет години затвор. По две години, при судскиот процес против многу истакнати водачи на АНК, при што речиси сите, а вклучително и Мандела, беа осудени на доживотен затвор.
Во годините што следеа, неговото затворање предизвикуваше многу меѓународни осуди до апартхејдската влада во Јужна Африка, а неговиот углед постојано растеше. Меѓу другото, во 1988 ја доби Сахаровата награда за слобода на говорот.
Поради големиот меѓународен притисок, владата во февруари 1985 му понуди на Мандела пуштање на слобода ако се откаже од вооружената борба, што тој го отфрли. На крајот, на 11 февруари 1990 претседателот на Јужна Африка, Фредерик де Клерк, нареди негово ослободување и тргање на забраната за делување на АНК. Во 1993, Мандела и Де Клерк заедно ја добија Нобеловата награда за мир.
[уреди] Претседател на Јужна Африка
Во 1994 Мандела беше избран за прв црнечки претседател на Јужна Африка. Де Клерк беше назначен за заменик претседател во Владата на национално единство. Мандела остана на чело на државата до 1999, по што стана претставник на многу организации за заштита на човековите права.
