Reo Māori Kuki Airani
Nō Wikipedia Māori
Ko te reo Māori Kuki Airani te tino reo o ngā Kuki Airani.
[edit] Ngā reo o ngā moutere
E ono ngā reo o ngā moutere:
- Ko te reo o Rakahanga-Manihiki
- Ko te reo o Tongareva
- Ko te reo o ngā Ngaputoru
- Ko te reo o Aitutaki
- Ko te reo o Rarotonga
- Ko te reo o Mangaia
Ko te reo o Pukapuka, he reo anō tērā. E tata ana ki te reo o Hāmoa.
Rarotonga | Aitutaki | Mangaia | Ngāputoru | Manihiki | Tongareva | Māori (Aotearoa) |
---|---|---|---|---|---|---|
tuatua | ʻautara | taratara | kōrero, kōrero tara | |||
kūmara | kūʻara | kūʻara | kūmara | |||
kāre/kore | kāʻore | 'ā'ore | kāre | kāhore, kāre | ||
tātā | kiriti | tātā | tuhi | |||
ʻura | koni | ʻura | ingo | kanikani | ||
ʻakaipoipo | ʻakaipoipo | ʻaʻaipoipo | ʻakaipoipo | fakaipoipo | whakaipoipo | |
ʻīkoke | koroio | rakiki | hīroki |
[edit] Te wakapū me te whakahua
Tekau mā iwa ngā reta o te wakapū Māori Kuki Airani.
- Tekau ngā pūare: ā, a, ē, e, ī, i, ō, o, ū, u. He roa ngā reta tohutō.
- E iwa ngā pūkati: ng, m, n, k, p, t, r, v , ʻ (te ngoto). Ko te ngoto he pū e ahu mai ana i te korokoro.
Kāhore he ngoto o ngā reo o Tongareva, o Manihiki hoki. Ka whakamahia kētia i reira te reta "h".
[edit] Tirohia hoki
Tapatoru o Porinīhia: Aotearoa • Austral Islands • Rapa Nui • Gambier Islands • Hāmoa • Hawaii • Kuki Airani • Loyalty Islands • Kāhui o ‘Enata • Pitcairn Islands • Rangitahua • Tahiti • Tokelau • Tonga • Tuamotu • Tuvalu • Wallis and Futuna Islands
Moutere taratahi: Anuta • Emae • Kapingamarangi • Mele • Nuguria • Nukumanu • Nukuoro • Ontong Java • Pileni • Rennell • Sikaiana • Takuu • Tikopia