Obligatio

E Vicipaedia

Obligatio est terminus technicus iuris romani, quo iuris prudentes relationem inter creditorem et debitorem significabant aut, ut elegantioris Institutionum Iustinianorum defintione utamur, iuris vinculum, quo necessitate adstringimur alicuius solvendae rei secundum nostrae civitatis iura (IJ 3, 13pr.).

[recensere] De Obligationum Generibus

Obligationum genera varia sunt. Secundum summam divisionem a Gaio iuris consulto introductam omnes obligationes aut ex contractu aut ex delicto nascuntur (Gai inst. 3, 88). Ex his enim causis creditor ius agendi contra debtorem adquirit, ergo inter eos obligatio constituitur. Exemplo gratia, si stipulor te mihi centum denarios dare, tu promittis, mihi ad dandos decem denarios obligaris. Si rem meam tibi vendo, ad rem tradendam obligor. In utroque casu obligatio ex contractu inter nos constituitur. Si rem tuam te nolente aut ignorante contrector, furti actione tibi teneor. Item si rem tuam destruo, ut tibi actio ex lege Aquilia competat, hoc facto debitor tuus constituor. Quibus casibus ex delicto natam esse obligationem dicendum est.

Haec Gai divisio non omnes species obligationum continet. Qua re in Iustiniani Imperatoris Institutionibus non solum de obligationibus ex contractu delictoque sed et de obligationibus quasi ex contractu quasique ex delicto loquitur (IJ 3, 13, 2). Quam divisionem iuris consulti posteriorum temporum secuti sunt. Hic autem de his obligationibus quae nec ex delicto nec ex contractu proprie dictis nascuntur non plus dicendum.

Obligationis notio generalis doctrinae iuris perutilis: Quae si inventa non fuisset, iuris prudentes nunquam regulas generales et ad omnia obligationum genera pertinentia dare potuissent.

[recensere] De Usu Hodierno Huius Notionis

Propter maximam suam utilitatem, de qua supra diximus, obligatio et doctrina ad eam pertinens inter rationes a veteribus iuris consultis romanis conceptas sunt, quibus hodie adhuc usus est, quaeque commune fundamentum iuris civilis omnium gentium Europae continentalis constituunt: Anglice et francogallice obligation, italice obbligazione germanice Schuldverhältnis dicitur. De qua re in codicibus iuris civilis modernis multae dicuntur atque ordinantur. Vide librum secundum (paragraphos 242-853) Codicis Iuris Civilis Germanici (vulgo Bürgerliches Gesetzbuch), item partem secundam secundae (paragraphos 859-1341) Codicis Austriaci (vulgo Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch). Helveti praeter codicem generalem iuris civilis (germanice Zivilgesetzbuch) codicem alterum ius obligationum solum continentem (germanice Obligationenrecht) tulerunt. Francogallici a Napoleone Imperatore conditi Codicis (vulgo Code Civil) vide titulos a tertio usque ad decimum sextum (articulos 1101-2061), Italici vero Codicis (vulgo Codice civile) librum tertium (articulos 1173-2059).

[recensere] Bibliographia

Reinhardus Faber (vulgo Reinhard Zimmermann), The Law of Obligations. Roman Foundations of the Civilian Tradition. In Civitate Capitis 1990, ISBN 0-7021-2347-1