Tac Mahal
Ji Wîkîpediya
Tac Mahal an Taca Mahalê (تاج محل – tāj mahal, hindî: ताजमहल, tājamahala) yek ji bermahiyên bêhempa yên cîhanê ye. Bi xwe goristaneke bîranînê ye. Ji aliyê Cîhan Şah (yek ji Mongolê Mezinan) ve ji bo bîranîna jina wê Mumtaz Mahalê (di çanda devkî ya Kurdî de Banû ya Bêhngul) hatiye çêkirin.
Li federedewleta Hindistanê Ûttar Pradeşê lê nêzîkî bajarê Agrayê ye. Di nava salê 1631 - 1648 de hatiye çêkirin. Li ser bingeheke 100 m x 100 m marmorî wekî mozûleûmeke 58 m bilind, 56 m fireh hatiye sazkirin. Goristanên Mumtaz Mahal û Şah Cîhan li wir in. Bi tevî minare, lêzim û baxçeyê xwe li ser xakeke mezin e. Wekî arkîtektî bermahiyeke bêhempa ye û di lîsteya bermahiyên bêhempa yên cîhanê de ye.
Tac Majal di sala 1983 de ji aliyê UNESCO ve bo mîraseke çanda dinyayê hate girtin û kete bin parastina wê. Nimûneyeke bêhempa yê arkîtektiya Îslamê ye. Di xemlandina wê de gelek zêr, kevirên zimrût û aqut hwd hatine bikaranîn. Ji aliyê xetçêkeran ve gelek ayetên Quranê hatine nivîsîn. Di çêkirina şaheserê de zêdetirî 20.000 karker tên bikaranîn.
[biguherîne] Serpêhatiya Tac Mahalê ya gelêrî
Mongolê Mezin bi dileke mezin ji xanima xwe Mumtaz Mahalê hezdikiribûye. Bi tevî jina xwe tevlî dagirkirina welatan dibûye. Jina wê di anîna zaroka 14emîn de jiyana xwe jidestdide. Ev yeka han key dixe şîneke mezin û hêdî hêdî key dest ji desthilatiyê vedikişîne û bala xwe berdide çand û hunerê. Şah Cîhan li ser wesiyeta wê biryar dide kû bîranîneke bêhempa ji marmorên spî ji bo wê û li perê Çemê Yamûna yê din jî ji marmorên reş ji bo xwe bîranîneke bide çêkirin. Mixabin ew di jiyana xwe de tenê dikare ya spî bidawîbike. Ew ji aliyê lawê wî ve ji text tê daxistin û heya mirinê tê zîndanîkirin. Piştî mirina wî jî wî tînin li cem Mumtaz Mahalê vedişêrin.
