Kongo ya Ntotila

From Wikipedia

Kongo ya Ntotila vanda nsi ya ntotila ya mfunu na mitiu ya nzadi Kongo tuka 1400 ti 1885. Bantu ya nsi yayi vanda bakongo. Bansi ya pembeni vanda Luangu, Kakongo ye Ngoyo na node, Ndongo ye Matamba na sudi.

[balula] Lukwikilu

Lukwikilu ya kisina ya Kongo vanda lukwikilu ya bambuta ya bakongo. Dibundu ya katolika me kwiza na bamputulukesi, kansi banganga mingi vanda ya Italia. Ntotila Mvemba Nzinga me songa dibundu ya katolika bonso dibundu ya nsi.

Muntu ya mfunu mingi ya lukwikilu vanda Kimpa Vita.

[balula] Bizunga

Bizunga ya Kongo vandaka:

• Kongo
• Mbamba
• Mbata
• Mpangu
• Mpemba
• Nsundi
• Soyo

[balula] Bantotila ya Kongo

1. Ntinu Nimi ya Lukeni 1380-1420, ntotila ya ntete
2. Nanga (1420-1435)
3. Nlaza (1435-1450)
4. Nkuwu ya Ntinu (Nkuwu ya Lukeni) (1450-1465)
5. ??? (1465-1482)
6. Nzinga Nkuwu (João I) 1482-1505, ntotila ya sambanu
7. Mvemba Nzinga (Afonso I) (1506-1543)
8. Nkanga ya Mvemba (Pedro I) (1543-1545)
9. Francis I (1545-1545)
10. Nkumbi ya Mpudi (Diogo I) (1545-1561)
11. Afonso II (1561-1561)
12. Bernard I (1561-1566)
13. Henri I (1566-1567)
14. Nimi ya Lukeni ya Mvemba (Alvaro I) (1568-1587)
15. Nimi ya Nkanga (Alvaro II) (1587-1614)
16. Nimi ya Nkanga (Bernard II) (1614-1615)
17. Nimi ya Mpanzu (Alvaro III) (1615-1622)
18. Nkanga ya Mvika (Pedro II) (1622-1624)
19. Mvemba ya Nkanga (Garcia I) (1624-1626)
20. Nimi ya Nkanga (Ambrosio) (1626-1631)
21. Nzinga ya Nkuwu (Alvaro IV) (1631-1636)
22. Mpanzu ya Nimi (Alvaro V) (1636-1636)
23. Nimi ya Lukeni ya Nzenze ya Ntumba (Alvaro VI) (1636-1641)
24. Nkanga ya Lukeni ya Nzenze ya Ntumba (Garcia II) (1642-1661)
25. Nvita ya Nkanga (Antonio I) (1661-1665), ntotila ya dipanda ya nsuka

Bantotila ya Mbanza Kongo

• Afonso II Afonso (1665)
• Tusi Mumaza Alvaro VII (1665-666)
• Mvemba ya Mpanzu (Alvaro VIII) (1666-1669)
• Nsimba Ntamba (Pedro III) (1669)
• Mpanzu ya Ntivila (Alvaro IX) (1669-1670)
• Nzinga ya Nkanga (Rafael I) (1670-1673)
• Mvemba ya Nimi (Afonso III) (1673-1674)
• Miala ya Nzimbwila (Daniel I) (1674-1678)

Bantotila ya Nkondo

• Afonso II (1665-669)
• Mvemba ya Nimi (Afonso III) (1669-1673)

Bantotila ya Lemba (Mbula)

• Nsimba ya Ntamba (Pedro III) (1669-1680)
• Nzuzi ya Ntamba (João III) (1680-1716)

Bantotila ya Kibangu

• Nkanga ya Mvemba (Garcia III) (1669-1685)
• Mvizi ya Nkanga (André I) (1685)
• Nzinga ya Nlenke (Manuel Afonso) (1685-88)
• Nimi ya Mvemba (Alvaro X) (1688-December 1695)
• Nusamu ya Mvemba (Pedro IV) (1695-1709)

Bantotila ya Mbanza-Kongo

• Nusamu ya Mvemba (Pedro IV) (1709-1718)
• Mpanzu ya Nimi (Manuel II) (1718-1743)
• Nkanga ya Mvandu (Garcia IV) (27.7.1743-31.3.1752)
• Misaki ya Nimi (Nicolau I) (27.8.1752-1758)
• Nkanga ya Nkanga (Afonso IV)
• Mvita ya Mpanzu (Antonio II)
• Nkanga ya Nkanga (Sebastião I)
• Ntivila ya Nkanga (Pedro V) (1763-1764)
• Nkanga ya Nkanga (Alvaro XI ) (1764-1778)
• Mpasi ya Nkanga (José I) (1778-1785)
• Afonso V (1785-1788)
• Alvaro XII (1788-?)
• Mpanzu a Mbandu (Alexio I) (?-1793)
• Joaquim I (1793-94)
• Masaki ya Mpanzu (Henrique I (10.1.1794-1803)
• Nkanga ya Mvemba (Garcia V) (1803-1830)
• Mvizi ya Lukeni (André II) (1830-1842)
• Mpanzu ya Nsindi ya Nimi ya Lukeni (Henrique II) (1842-1857)
• Ndongo (Alvaro XIII) (1857-7.8.1859)
• Elelo (Pedro V) (7.8.1859-1891)
• Alvaro XIV Agua Rosada (1891-1896)
• Tekenge (Henrique III) (1896-1901)
• Mbemba (Pedro VI) (1901-10)
• Manuel Nkomba (1910-11)
• Kiditu (Manuel III) (1911-1914)