Mýri
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
- „Mýri“ getur einnig átt við Mýri í Bárðardal.
Mýri er landssvæði þar sem grunnvatnsstaða er há og jafnvel í yfirborði jarðvegsins. Gróður í mýrum er oft grófari og harðgerðari en í þurru landi, þar vaxa einkum starir og mosi. Allt að helmingur gróins lands á Íslandi er mýrlendi.[1]
Efnisyfirlit |
[breyta] Flokkun
Mýrar skiptast í þrjá flokka; hallamýrar, flóa og flæðimýrar.
[breyta] Hallamýrar
Hallamýrar myndast í halla við fjallshlíðar eða brekkurætur þar sem berggrunnurinn er þéttur. Hallamýrar geta verið í nokkuð miklum halla og er því mun auðveldara að ræsa þær fram heldur en flóa og flæðimýrar. Grunnvatnsstaða í hallamýrum getur verið breytileg enda er mikið flæði á vatninu í slíkum mýrum. Þær hafa fjölbreytt gróðurfar og geta gefið mikla uppskeru.
[breyta] Flói
Flóar eru algengir á milli berghafta þar sem frárennsli er tregt. Landið er hallalítið og dæmi um flóa eru Mýrasýsla og Flóinn í Árnessýsla. Dýpt jarðvegsins getur verið breytileg og allt að 10 metrar. Flóar eru ekki eins frjósamir og hallamýrar vegna þess að vatnið ber næringarefni ekki eins ört til gróðursins. Gosefni og önnur efni í flóum geta virkað sem dren en fínna set s.s. kísilset hefur litla vatnsleiðni og minnkar því framræslu.
[breyta] Flæðimýrar
Flæðimýrar eða flæðiengjar eru meðfram ám og stöðuvötnum með ójafna vatnshæð. Flæðimýrar eru rakar og auðugar af steinefnum en erfitt getur reynst að ræsa þær fram. Þær gefa gott beitiland. Dæmi um slíkar flæðimýrar eru engjarnar á Hvanneyri meðfram Hvítá.
[breyta] Jarðvegsgerð
Í mýrum, sérstaklega óframræstum, er mikil holurýmd í jarðveginum og geymir sú holurýmd mikið af því vatni sem í mýrinni er. Vegna þess hve illa jarðvegurinn er brotinn niður getur hann verið nokkuð súr (súrefni kemst ekki að til að flýta fyrir rotnun). Þannig heldur mýrin í sér næringarefnum sem hægt er að losa með framræslu. Við það kemst einnig súrefni að svo lífræn efni grotna hraðar niður.
Sveppir og gerlar éta upp súrefni úr plöntuleifum í mýrum og þannig þjappast jarðvegurinn saman. Hann kolefnisinnihald hans eykst. Við slíkar aðstæður myndast mór sem hefur verið notaður til brennslis.
Þegar jarðvegssnið eru tekin sjást greinileg merki um mýrar. Jarðvegurinn er að jafnaði þykkari og oft sjást mýrarauðablettir. Mýrar hlýna hægar en þurrlendi og haldast kaldari yfir sumartímann. Það leiðir til minni vaxtar en í þurrara landi.
[breyta] Heimildir
