Biškek
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Biškek je hłowne město a runočasnje politiske, ekonomiske a kulturne srjedźišćo Kirgiziskeje. Ma 589.000 wobydlerjow.
Wobsah |
[wobdźěłać] Geografija
Biškek leži we wysokosći 800 metrow nad mórskim niwowom při sewjernym dźělu hač do 4800 metrow wysokeho Ala-Too-hórskeho hrjebjenja, podlěšk Tien Šan-horiny. Sewjernje města so rozpřesćěra žołmojta stepa hač do nimale Kazachstana. Blisko města běži rěka Čuj.
[wobdźěłać] Stawizny
Město so je z karawanskeho wotpočowišća při židźaneje dróhi wuwiwało, kotraž wjedźe přez Tian-Sxan-horinu. W lětu 1825 daše uzbekski Chanpo z Kokanda twarić tam cyhelowu twjerdźiznu, kotruž ruske wojacy su w lětu 1862 okupowali a rozbiwali. Rusy su tam garnizonu załožowali a přiwabjowane ruske burje su produktiwne čornozemjowe dno zwužitkowali a městno chětře so wuwiwało. W lětu 1878 so su město Pišpek tam załožowało.
W lětu 1926 město so sta hłowne město nowje załožowaneje, sowjetskeje Kirgiziskeje a runočasnje změni mjeno k Frunse – po Michail Wasiljewič Frunse, kotryž so narodźeny w Pišpeku a wuspěšnje wojował za čas Ruskeje nutřkokrajneje wójny w centralnej Aziji za bolšewizm.
Z njewotwisnosću Kirgiziskeje zaso dósta město swoje stare mjeno – w kirgiziskej formje – a rěka wot toho časa Biškek.
[wobdźěłać] Mjeno
Kirgizisce słowo biškek abo pišpek znamjeni sudobjo za kumys. Eksistuja wjele legendow, kotrež pospytuja zwisk mjezy městom a tajkim sudobjom dopokazować. Wědomostne kalrigoj měnja, zo mjeno nasta přez ludetymologiske wuznaće (interpretaciju) stareho słowo wo Městno niže při horje.
[wobdźěłać] Biškek dźensniše
Dla krótkich stawiznow, Biškek nima stawizniske twarjenja. Wón je typiske sowjetske město z wulkimi městna, typiskimi platowymi domami, wulkimi pompskimi domami.
Powětrowe womazanje w Biškeku je jara małe, hačrunjež w bliskosći leži nimale cyła industrija Kirgiziskeje.
