Ñe'ẽjoajuha Guaraníme
Vikipetãmegua
ÑE'ẼJOAJUHA GUARANÍME (LA CONJUNCIÓN EN GUARANI)
ÑE'ẼJOAJUHA
- He’iséva (concepto)
- Ñe’ẽjoajuha ñemohenda (clasificación)
(jehaijey) HE’ISÉVA
Ha'e umi ñe'ẽ ojepurúva oñembojoaju hagua moköi térã hetave ñe'ẽ, térã ñe'ẽjoaju. Ñe’ẽjoajukatúpe oiko ichugui mbo-joajuhára (conectores – relacionantes). Techapyrã:
- Chive ha Peru
- tero ñe’ẽjoajuha tero
(jehaijey) ÑE’ẼJOAJUHA ÑEMOHENDA
- 2.1. Ñe'ẽjoajuhaite (conjunción copulativa)
- 2.2. Ñe'ẽjoajuha Mbojoaju'ỹva (conjunción disyuntiva)
- 2.3. Ñe'ẽjoajuha Mbohovakéva (conjunción adversativa)
2.1. ÑE'ẼJOAJUHAITE: Kóva hína "ha" jaipurúva ñamoñondive hagua mokõi ñe’ẽ térã ñe’ẽjoaju.
Techapyrã:
- Osẽ ha oguata
- ñe’ẽtéva ñe’ẽjoajuhaite ñe’ẽtéva
2.2. ÑE'ẼJOAJUHA MBOJOAJU'YVA: Ko’ápe jajuhu "térã" ha “ỹrõ", jaipurukuaáva mokõi ñe’ẽ pa’ũme, upéi jaiporavo hagua peteĩva.
Techapyrã:
- Kalo térã Luchi
- tero ñe’ẽjoajuha tero
2.3. ÑE'ẼJOAJUHA MBOHOVAKÉVA: Ko’ãva katu jaipuru ñambohovake hagua mokõi temiandu. Ñepyrũrãme omonei ha hapykuérinte ombotove; térã ambueháicha, ñepyrũrãme ombo-tove ha hapykuerimínte omonei.
Techapyrã:
- "upéicharõ jepe" /
- "jepéramo" /
Kalo | he'íkuri | oguerutaha; | upéicharõ jepe, | hesarái |
tero | ñe’ẽtéva | ñe’ẽtéva | ñe’ẽjoajuha | ñe’ẽtéva |
(jehaijey) Fuente
- Por David Galeano Olivera (ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI)