Holger Pedersen

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Holger Pedersen (pronunciación: ˈhʌlɡ̊ɐ ˈpʰeð̪ˀɐsn̩ ), 7 de abril de 1867 – 25 de outubro de 25 de 1953) foi un lingüísta dinamarqués, que realizou contributos significativos á ciencia da linguaxe e escrebeu 30 obras con autoridade a respeito de varias línguas.

Naceu en Gelballe, Dinamarca e faleceu en Copenhagen.

Pedersen recibíu o doutorado en 1897 na Universidade de Copenhagen, onde comezou a traballar como profesor.

Índice 1 Estudos sobre línguas indoeuropeas 2 Orixe da teoría do Nostrático 3 Orixe da teoría das glotais 4 Obras de Holger Pedersen citadas 5 Referencias

[editar] Estudos sobre línguas indoeuropeas

Entre os seus estudos sobre Línguas celtas, o máis coñecido é Vergleichende Grammatik der keltischen Sprachen (Gramática comparada das línguas celtas), que é reputada como a principal obra de referencia da linguística histórica celta.

O seu libro Hittitisch und die anderen indoeuropäischen Sprachen (O hitita e as outras línguas indoeuropeas), representou un chanzo significativo nos estudos sobre o histita. Aparece citado con frecuencia na obra de Friedrich, Hethitisches Elementarbuch (2d ed. 1960), o manual estándar sobre a língua hitita.

Moi influínte tamén foi o seu Tocharisch vom Gesichtspunkt der indoeuropäischen Sprachvergleichung ('O tocario desde a perspectiva comparativa das línguas indoeuropeas). Por exemplo, André Martinet (2005:179n) indica que a súa discusión sobre aspectos da fonoloxía do tocariao está "fondé sur la présentation du tokharien par Holger Pedersen ("fundada sobre a presentación do tocario feita por Holger Pedersen').

Dúas das súas teorías teñen recibido considerábel atención en tempos recentes logo de décadas de esquecemento. Hoxe son citadas, con frecuencia, como a teoría do Nostrático/Eurasiático e a teoría das glotais.

[editar] Orixe da teoría do Nostrático

Parece que Pedersen usou por vez primeira o termo "nostraciano" nun artigo sobre fonoloxía turca publicado en 1903. Actualmente, ten sido remprazado polo termo "nostrático."

A definició de Pedersen do nostraciano é a seguinte (1931:338):

Como unha designación comprensiva das familias de línguas en relación con o indoeuropeao, podemos empregar a expresión línguas nostracianas (do latín nostrās "o noso compatriota").

Desde esta perspectiva, o indoeuropeo está en clara relación con o fino-úgrio e o samoiedo, con "similar, aínda que máis feble, parecido" con o turco, mongol e manchú; con o yukaghir; e con o esquimó (1931:338). Coidou tamén que o indoeuropeo podía estar relacionado con o semítico e que, con dúbidas, podía tamén ser relacionado con o camita e quizais con o vasco (ib.).

En termos modernos, poderíamos dicer que houbo unha afirmativa relación xenética entre as familias lingüísticas do indoeuropeo e o urálico, altaico, yukaghir, esquimó, e afro-asiático (A existencia da familia altaica é controvertida, e hoxe poucos emparentan o vasco con o afro-asiático).

Porén, desde o punto de vista de Pedersen as línguas listadas non esgotaban as posibilidades do nostraciano (ib.):

As fronteiras das línguas do mundo nostraciano non están determinadas aínda, mais a área é enorme, e inclúe tan distintas razas que un se torna case mareado de pensalo (...) A cuestión voltarase sinxela se podemos recoller material abondo para encarnalo nun esquema claro.

[editar] Orixe da teoría das glotais

Nunha obra publicada en 1951, Pedersen apuntou que a frecuencia de b no indoeuropeo e anormalmente baixa. A comparación de línguas, porén, mostra que podería ser normal se algunha vez tivese habido o equivalente da oclusiva xorda p, que é infrecuente ou mesmo ausente en moitas das línguas.

Planteou tamén que as aspiradas sonoras, bh dh gh, poderían ter sido entendidas como aspiradas xordas ph th kh.

Pedersen propuxo ademais que as series de oclusivas indoeuropeas, p t k, bh dh gh, e b d g, foran en épocas primitivas b d g, ph th kh, and (p) t k, con as xordas e sonoras non-aspiradas invertidas.

Tal teoría atrouxo relativamente pouco a atención até que o lingüísta norteamericano Paul Hopper (1973) e máis os dous estudosos soviéticos Thomas V. Gamkrelidze e Vyacheslav V. Ivanov propuñeron, nunha serie de artigos, que culminaron cunha obra sobresaliente destes dous últimos, publicada en 1984 (traducida ao inglés en 1995), que as series indoeuropeas b d g foran dafeito orixinariamente series glotalizadas p' t' k'. Sob esta forma, a teoría despertou amplo interese.

[editar] Obras de Holger Pedersen citadas

1903. "Türkische Lautgesetze," in Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft 57, 535-561.

1909-1913. Vergleichende Grammatik der keltischen Sprachen, 2 volumes. Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht.

1924. Sprogvidenskaben i det Nittende Aarhundrede. Metoder og Resulteter. København: Gyldendalske Boghandel.

1931. Linguistic Science in the Nineteenth Century: Methods and Results, traducida do danés por John Webster Spargo. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.

1938. Hittitisch und die anderen indoeuropäischen Sprachen. Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, Historisk-filologiske Meddelelser 25.2. København.

1941. Tocharisch vom Gesichtspunkt der indoeuropäischen Sprachvergleichung. København: Ejnar Munksgaard. (1949, 2ª ed.)

1951. Die gemeinindoeuropäischen und die vorindoeuropäischen Verschlusslaute. Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, Historisk-filologiske Meddelelser 32.5. København.

[editar] Referencias

Paul J. Hopper, “Glottalized and murmured occlusives in Indo-European.” Glossa 7,2 (1973):141-166.

Thomas V. Gamkrelidze and Vjačeslav V. Ivanov, Indo-European and the Indo-Europeans, 2 volumes. Berlin and New York: Mouton de Gruyter, 1995 (edición orixinal rusa, 1984).

André Martinet, Economie des changements phonétiques. Paris: Maisonneuve et Larose, 2005 (edición revisada; edición orixinal 1955).