Historia urbana de Calcuta

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

En Calcuta, en 1690, existían tres poboados bengalís na beira leste do río Hugli, Sutanuti, Kalicata e Gobindapur, cando Job Charnock da Companhía Inglesa das Indias Orientáis establecéu un posto comercial na primeira e pouco despóis nas aforas das outras dous [1]. Entre 1696 e 1706 constrúen unha fortaleza (vello Fort William) no de Kalicata [2].

A primitiva Calcuta articulábase dende o forte onde protexíanse a casa do gobernador e os almacéns da Compañía, con dúas rúas principáis: unha norte-sur, antiga vía de pelerinaxe cara ao templo de Kalighat ; e unha oeste-leste ou Avenue, partindo do forte con St. Anne nun lado e o Tank no outro (depósito de auga e parque, actual praza BBD Bagh), ata os lagos e pantanos que protexían a cidade polo nacente. En 1742 acométese a cava da Zanxa Marhata que rodea o territorio das tres primeiras poboacións. Ata hoxe, estes elementos persisten configurando as liñas mestras do corazón da metrópole: Chowringhee, rúa principal da cidade, Bow Bazar e Circular Road unha vez recheado o foxo (1804) marcando os límites da vella Calcuta.

En 1756 os bengalíes atacan e destrúen o forte e conquistan brevemente a cidade[3]. Despóis de reconquistala, a primeira tarefa dos británicos vai ser erixir un novo forte, desta vez con todas as garantías defensivas: é ó Fort William levantado en Gobindapur (1758-81, para o que se desprazóu a todala poboación nativa, os antepasados de R. Tagore incluídos), e cun valeiro ó redor de grandes proporcións que chegará ata os nosos días coma o gran parque de Calcuta, o Maidán.

No 1772 a cidade foi designada capital da India Británica o que marcóu o comezo duhna época de crecimento: drenaxe dos terreos pantanosos, área gubernamental entre dúas rúas, Old Court House e Old Council House paralelas ao río dende o área do vello forte ata a Esplanade (Maidán) coa Casa do Goberno presidindo o enorme valeiro[4]. Crecimento que alcanza seu cénit no mandato do gobernador R.Wellesley (1797-1805) no que a capital recibe o alcume de "Cidade de Pazos". Mais Calcuta estructurábase dende o comezo en dúas áreas ben diferenciadas: a White Town, británica, na metade sur (a dos pazos en torno ao Maidán); e a Black Town, nativa, na metade norte, insalubre e pestilente (foron implementadas medidas para a mellora das condicións entre 1814 e 1836) [5].

A partir de 1854 coa construción do ferrocarril e a Grand Trunk Road (Calcuta-Peshawar) na beira oeste do río (en Howrah, unión por pontones en 1874 e ponte en 1943[6][7]), a cidade a través do seu porto converte a todo o norte da India no seu hinterland [8]. Mesmo o sector indio de Calcuta convértese nun activo centro de comercio, masificándose inda máis. O final do XIX marca o apoxeo da metrópole coma capital intelectual do subcontinente.

Por contra, o século XX significóu a perda progresiva de poder e influencia a consecuencia dos avatares xeopolíticos. En 1912 perde a capitalidade da India británica en favor de Delhi e no 1947 a da Bengala oriental en favor de Dhaka, que coa súa independencia posterior coma Bangladesh(1971) deu a puntilla a cidade ao lle arrebatar a maior parte do seu hinterland natural. Ademais supuso o agravamento dos problemas sociáis pola grande afluencia de refuxiados non musulmanes do leste, o que a levóu a fama mundial coma cidade da extrema miseria.