Cette page a pour objet de présenter un arbre phylogénétique des Brachiopoda, c’est-à-dire un arbre mettant en lumière les relations évolutives complexes (relations groupes ancestraux - groupes descendants) existantes entre les différents organismes vivants, ou taxa, constituant ce groupe. Du fait de ses méthodes nouvelles basées sur la biologie moléculaire, la phylogénie, science récente à l'origine de la classification phylogénétique du vivant, est en plein essor et parfois en contradiction avec l'ancienne classification classique, majoritairement basée, elle, sur des critères morphologiques et physiologiques. Aussi, certains points particuliers font parfois encore l'objet de débats au sein de la communauté scientifique. L'objectif, s'il y a lieu, est également de présenter ces derniers ici.
Cet arbre présente aussi bien les organismes encore existants aujourd'hui que les groupes éteints (incluant les groupes fossiles).
[modifier] Arbre phylogénétique
▲
└─o Brachiopoda
├─o Linguliformea
│ ├─o Linguloidea
│ └─o Acrotretida
├─o Craniiformea
│ ├─o Craniopsida (éteint)
│ ├─o Craniida
│ └─o Trimerellida (éteint)
└─o Rhynchonelliformea
├─o Chileata (éteint)
├─o Obolellata (éteint)
├─o Kutorginata (éteint)
├─o Strophomenata (éteint)
│ ├─o Strophomenida (éteint)
│ ├─o Orthotetida (éteint)
│ ├─o Billingsellida (éteint)
│ │ └─o Clitambonitidina (éteint)
│ └─o Productida (éteint)
│ ├─o Chonetidina (éteint)
│ ├─o Productidina (éteint)
│ ├─o Lyttoniidina (éteint)
│ └─o Strophalosiidina (éteint)
└─o Rhynchonellata
├─o Atrypida (éteint)
│ ├─o Atrypidina (éteint)
│ ├─o Lissatrypidina (éteint)
│ └─o Davidsoniidina (éteint)
├─o Athyridida (éteint)
│ ├─o Retziidina (éteint)
│ └─o Athyrididina (éteint)
├─o Spiriferida (éteint)
│ ├─o Delthyridina (éteint)
│ └─o Spiriferidina (éteint)
├─o Spiriferinida ou Cyrtinidina (éteint)
├─o Thecideida
├─o Terebratulida
│ ├─o Terebratulidina
│ └─o Terebratellidina
└─o
├─o Protorthida (éteint)
└─o
├─o Orthida (éteint)
│ ├─o Dalmanellidina (éteint)
│ └─o Orthidina (éteint)
└─o
├─o Pentamerida (éteint)
│ ├─o Syntrophiidina (éteint)
│ └─o Pentameridina (éteint)
└─o Rhynchonellida
[modifier] Arbre développé
▲
└─o Brachiopoda
├─? Plicanoplitoidea (éteint)
├─? Cadomelloidea (éteint)
├─o Linguliformea
│ ├─? Mickwitziidae (éteint)
│ ├─? Tianzhushanellidae (éteint)
│ ├─o Cryptotretidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Paterinidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Siphonotretidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Eoobolidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Linguloidea
│ │ ├─o
│ │ │ ├─o Ligulasmatidae (éteint)
│ │ │ └─o
│ │ │ ├─o Pseudolingulidae (éteint)
│ │ │ └─o Lingulidae
│ │ └─o
│ │ ├─o Obolidae (éteint)
│ │ └─o
│ │ ├─o
│ │ │ ├─o Aulonotretidae (éteint)
│ │ │ └─o Lingulellotretidae (éteint)
│ │ └─o
│ │ ├─o Zhanatellidae (éteint)
│ │ ├─o Elkaniidae (éteint)
│ │ └─o Dysoristidae (éteint)
│ └─o Acrotretida
│ ├─? Curticiidae (éteint)
│ ├─o Botsfordiidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Acrothelidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Paterulidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Discinoidea
│ │ ├─o Discinidae
│ │ └─o
│ │ ├─o Orbiculoideidae (éteint)
│ │ └─o Trematidae (éteint)
│ └─o Acrotretoidea (éteint)
│ ├─o Eoconulidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o
│ │ ├─o Scaphelasmatidae (éteint)
│ │ └─o Torynelasmatidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Biernatiidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Acrotretidae (éteint)
│ └─o
│ ├─o Ephippelasmatidae (éteint)
│ └─o Ceratretidae (éteint)
├─o Craniiformea
│ ├─o Craniopsida (éteint)
│ ├─o Craniida
│ └─o Trimerellida (éteint)
│ ├─o Trimerellidae (éteint)
│ ├─o Adensuidae (éteint)
│ └─o Ussuniidae (éteint)
└─o Rhynchonelliformea
├─o Chileata (éteint)
│ ├─o Chileida ou Matutelloidea (éteint)
│ │ ├─o Matutellidae (éteint)
│ │ └─o Chileidae (éteint)
│ └─o Dictyonellida ou Eichwaldioidea (éteint)
│ ├─o Eichwaldiidae (éteint)
│ └─o Isogrammidae (éteint)
├─o Obolellata (éteint)
│ ├─o Naukatida (éteint)
│ └─o Obolellida (éteint)
│ ├─o Obolellidae (éteint)
│ └─o Trematobolidae (éteint)
├─o Kutorginata (éteint)
│ ├─o Kutorginidae (éteint)
│ └─o Nisusiidae (éteint)
├─o Strophomenata (éteint)
│ ├─o Strophomenida (éteint)
│ │ ├─? Eocramatiidae (éteint)
│ │ ├─o Plectambonitoidea (éteint)
│ │ │ ├─o Plectambonitidae (éteint)
│ │ │ ├─o Taffiidae (éteint)
│ │ │ ├─o Bimuriidae (éteint)
│ │ │ ├─o Syndielasmatidae (éteint)
│ │ │ ├─o Leptellinidae (éteint)
│ │ │ ├─o Grorudiidae (éteint)
│ │ │ ├─o Leptestiidae (éteint)
│ │ │ ├─o Xenambonitidae (éteint)
│ │ │ ├─o Hesperomenidae (éteint)
│ │ │ └─o Sowerbyellidae (éteint)
│ │ └─o Strophomenoidea (éteint)
│ │ ├─o Strophomenidae (éteint)
│ │ ├─o Rafinesquinidae (éteint)
│ │ ├─o Glyptomenidae (éteint)
│ │ ├─o Foliomenidae (éteint)
│ │ ├─o Christianiidae (éteint)
│ │ ├─o Leptaenoideidae (éteint)
│ │ ├─o Amphistrophiidae (éteint)
│ │ ├─o Douvillinidae (éteint)
│ │ ├─o Leptostrophiidae (éteint)
│ │ ├─o Eopholidostrophiidae (éteint)
│ │ ├─o Strophodontidae (éteint)
│ │ ├─o Shaleriidae (éteint)
│ │ └─o Strophonellidae (éteint)
│ ├─o Orthotetida (éteint)
│ │ ├─o Triplesiidae (éteint)
│ │ └─o Orthotetidina (éteint)
│ │ ├─o Chilidiopsoidea (éteint)
│ │ │ ├─o Chilidiopsidae (éteint)
│ │ │ └─o Areostrophiidae (éteint)
│ │ └─o Orthotetoidea (éteint)
│ │ ├─o Orthotetidae (éteint)
│ │ ├─o Pulsiidae (éteint)
│ │ ├─o Orthotetellidae (éteint)
│ │ ├─o Derbyiidae (éteint)
│ │ ├─o Meekellidae (éteint)
│ │ └─o Schuchertellidae (éteint)
│ ├─o Billingsellida (éteint)
│ │ ├─o Billingsellidae (éteint)
│ │ └─o Clitambonitidina (éteint)
│ │ ├─o Polytoechiidae (éteint)
│ │ └─o Clitambonitoidea (éteint)
│ │ ├─o Clitambonitidae (éteint)
│ │ └─o Gonambonitidae (éteint)
│ └─o Productida (éteint)
│ ├─o Chonetidina (éteint)
│ │ ├─o Strophochonetidae (éteint)
│ │ ├─o Chonostrophiidae (éteint)
│ │ ├─o Anopliidae (éteint)
│ │ ├─o Eodevonariidae (éteint)
│ │ ├─o Chonetidae (éteint)
│ │ ├─o Rugosochonetidae (éteint)
│ │ └─o Daviesiellidae (éteint)
│ ├─o Productidina (éteint)
│ │ ├─o Productoidea (éteint)
│ │ │ ├─o Productellidae (éteint)
│ │ │ └─o Productidae (éteint)
│ │ ├─o Echinoconchoidea (éteint)
│ │ │ ├─o Echinoconchidae (éteint)
│ │ │ └─o Sentosiidae (éteint)
│ │ └─o Linoproductoidea (éteint)
│ │ ├─o Linoproductidae (éteint)
│ │ └─o Monticuliferidae (éteint)
│ ├─o Lyttoniidina (éteint)
│ │ ├─o Permianellidae (éteint)
│ │ └─o Lyttonioidea (éteint)
│ │ ├─o Lyttoniidae (éteint)
│ │ └─o Rigbyellidae (éteint)
│ └─o Strophalosiidina (éteint)
│ ├─o Strophalosioidea (éteint)
│ │ ├─o Strophalosiidae (éteint)
│ │ ├─o Chonopectidae (éteint)
│ │ └─o Araksalosiidae (éteint)
│ ├─o Aulostegoidea (éteint)
│ │ ├─o Aulostegidae (éteint)
│ │ ├─o Cooperinidae (éteint)
│ │ └─o Scacchinellidae (éteint)
│ └─o Richthofenioidea (éteint)
│ ├─o Richthofeniidae (éteint)
│ ├─o Hercosiidae (éteint)
│ ├─o Cyclacanthariidae (éteint)
│ └─o Gemmellaroiidae (éteint)
└─o Rhynchonellata
├─o Atrypida (éteint)
│ ├─o Atrypidina (éteint)
│ │ ├─o Punctatrypidae (éteint)
│ │ └─o Atrypoidea (éteint)
│ │ ├─o Atrypidae (éteint)
│ │ └─o Atrypinidae (éteint)
│ ├─o Anazygidae (éteint)
│ ├─o Lissatrypidina (éteint)
│ │ ├─o Lissatrypoidea (éteint)
│ │ │ ├─o Lissatrypidae (éteint)
│ │ │ └─o Septatrypidae (éteint)
│ │ ├─o Glassiidae (éteint)
│ │ └─o Protozygoidea (éteint)
│ │ ├─o Protozygidae (éteint)
│ │ └─o Cyclospiridae (éteint)
│ └─o Davidsoniidina (éteint)
│ ├─o Davidsonioidea (éteint)
│ │ ├─o Davidsoniidae (éteint)
│ │ └─o Carinatinidae (éteint)
│ └─o Palaferelloidea (éteint)
│ ├─o Palaferellidae (éteint)
│ ├─o Karpinskiidae (éteint)
│ └─o Symmatrypidae (éteint)
├─o Athyridida (éteint)
│ ├─? Dayiidae (éteint)
│ ├─? Uncitidae (éteint)
│ ├─? Anoplothecoidea (éteint)
│ │ ├─o Anoplothecidae (éteint)
│ │ └─o Kayseriidae (éteint)
│ ├─o Koninckinidae (éteint)
│ ├─o Retziidina (éteint)
│ │ ├─o Retzioidea (éteint)
│ │ │ ├─o Retziidae (éteint)
│ │ │ └─o Neoretziidae (éteint)
│ │ ├─o Mongolospiridae (éteint)
│ │ └─o Rhynchospirinoidea (éteint)
│ │ ├─o Rhynchospirinidae (éteint)
│ │ └─o Parazygidae (éteint)
│ └─o Athyrididina (éteint)
│ ├─o Retziellidae (éteint)
│ ├─o Nucleospiridae (éteint)
│ ├─o Meristelloidea (éteint)
│ │ ├─o Meristellidae (éteint)
│ │ ├─o Meristidae (éteint)
│ │ └─o Triathyrididae (éteint)
│ └─o Athyridoidea (éteint)
│ ├─o Athyrididae (éteint)
│ ├─o Diplospirellidae (éteint)
│ └─o Hyattidinidae (éteint)
├─o Spiriferida (éteint)
│ ├─o Delthyridina (éteint)
│ │ ├─o Delthyridoidea (éteint)
│ │ └─o Reticularioidea (éteint)
│ └─o Spiriferidina (éteint)
│ ├─o Cyrtioidea (éteint)
│ ├─o Spinelloidea (éteint)
│ ├─o Theodossioidea (éteint)
│ ├─o Cyrtospiriferoidea (éteint)
│ ├─o Ambocoelioidea (éteint)
│ ├─o Martinioidea (éteint)
│ ├─o Spiriferoidea (éteint)
│ ├─o Brachythyridoidea (éteint)
│ └─o Paekelmanelloidea (éteint)
├─o Spiriferinida ou Cyrtinidina (éteint)
│ ├─o Cyrtinoidea (éteint)
│ ├─o Suessioidea (éteint)
│ ├─o Spondylospiroidea (éteint)
│ ├─o Pennospiriferinoidea (éteint)
│ ├─o Spiriferinoidea (éteint)
│ └─o Syringothyridoidea (éteint)
├─o Thecideida
│ ├─o Thecospiroidea (éteint)
│ └─o Thecideoidea
├─o Terebratulida
│ ├─o Tythothyrididae
│ ├─o Gwynioidea
│ ├─o Centronellidina ou Stryingocephaloidea (éteint)
│ ├─o Terebratulidina
│ │ ├─o Dielasmatoidea (éteint)
│ │ ├─o Cryptonelloidea (éteint)
│ │ ├─o Terebratuloidea
│ │ ├─o Loboidothyridoidea (éteint)
│ │ ├─o Dyscoloidea
│ │ └─o Cancellothyridoidea
│ │ ├─o Cancellothyrididae
│ │ ├─o Chlidonophoridae
│ │ └─o Cnismatocentridae
│ └─o Terebratellidina
│ ├─o Zeillerioidea
│ │ ├─o Ecnomiosidae
│ │ └─o Dallinidae
│ ├─o Kingenoidea
│ ├─o Laqueoidea
│ ├─o Megathyridoidea
│ ├─o Bouchardioidea
│ ├─o Platidioidea
│ ├─o Kraussinoidea
│ └─o Terebratelloidea
│ ├─o Terebratellidae
│ └─o Thaumatosiidae
└─o
├─o Protorthida (éteint)
│ ├─o Skenidioidea (éteint)
│ └─o Protorthoidea (éteint)
│ ├─o Protorthidae (éteint)
│ ├─o Arctohedridae (éteint)
│ └─o Leioriidae (éteint)
└─o
├─o Orthida (éteint)
│ ├─o Dalmanellidina (éteint)
│ │ ├─o Enteletoidea (éteint)
│ │ │ ├─o Enteletidae (éteint)
│ │ │ ├─o Draboviidae (éteint)
│ │ │ ├─o Chrustenoporidae (éteint)
│ │ │ ├─o Linoporellidae (éteint)
│ │ │ ├─o Saukrodictyidae (éteint)
│ │ │ └─o Schizophoriidae (éteint)
│ │ └─o Dalmanelloidea (éteint)
│ │ ├─o Angusticardiniidae (éteint)
│ │ ├─o Dicoelosiidae (éteint)
│ │ ├─o Harknessellidae (éteint)
│ │ ├─o Heterorthidae (éteint)
│ │ ├─o Hypsomyoniidae (éteint)
│ │ ├─o Kayserellidae (éteint)
│ │ ├─o Mystrophoridae (éteint)
│ │ ├─o Paurorthidae (éteint)
│ │ ├─o Dalmanellidae (éteint)
│ │ ├─o Platyorthidae (éteint)
│ │ ├─o Portranellidae (éteint)
│ │ ├─o Proschizophoriidae (éteint)
│ │ ├─o Rhipidomellidae (éteint)
│ │ └─o Tyronellidae (éteint)
│ └─o Orthidina (éteint)
│ ├─o Orthoidea (éteint)
│ │ ├─o Orthidae (éteint)
│ │ ├─o Anomalorthidae (éteint)
│ │ ├─o Bohemiellidae (éteint)
│ │ ├─o Glyptorthidae (éteint)
│ │ ├─o Hesperonomiidae (éteint)
│ │ ├─o Hesperorthidae (éteint)
│ │ ├─o Lycophoriidae (éteint)
│ │ ├─o Nanorthidae (éteint)
│ │ ├─o Orthidiellidae (éteint)
│ │ ├─o Plaesiomyidae (éteint)
│ │ ├─o Poramborthidae (éteint)
│ │ ├─o Productorthidae (éteint)
│ │ └─o Whittardiidae (éteint)
│ └─o Plectorthoidea (éteint)
│ ├─o Plectorthidae (éteint)
│ ├─o Cremnorthidae (éteint)
│ ├─o Cyclocoeliidae (éteint)
│ ├─o Eoorthidae (éteint)
│ ├─o Euorthisinidae (éteint)
│ ├─o Finkelnburgiidae (éteint)
│ ├─o Giraldiellidae (éteint)
│ ├─o Phragmorthidae (éteint)
│ ├─o Platystrophiidae (éteint)
│ ├─o Ranorthidae (éteint)
│ ├─o Rhactorthidae (éteint)
│ ├─o Tasmanorthidae (éteint)
│ └─o Wangyuiidae (éteint)
└─o
├─o Pentamerida (éteint)
│ ├─o Syntrophiidina (éteint)
│ │ ├─o Camerelloidea (éteint)
│ │ │ ├─o Camerellidae (éteint)
│ │ │ ├─o Parastrophinidae (éteint)
│ │ │ └─o Parallelelasmatidae (éteint)
│ │ └─o Porambonitoidea (éteint)
│ │ ├─o Eostrophiidae (éteint)
│ │ ├─o Huenellidae (éteint)
│ │ ├─o Syntrophiidae (éteint)
│ │ ├─o Tetralobulidae (éteint)
│ │ ├─o Clarkellidae (éteint)
│ │ └─o Porambonitidae (éteint)
│ └─o Pentameridina (éteint)
│ ├─o Gypiduloidea (éteint)
│ │ ├─o Gypidulidae (éteint)
│ │ └─o Enantiosphenidae (éteint)
│ ├─o Clorindoidea (éteint)
│ ├─o Pentameroidea (éteint)
│ │ ├─o Virgianidae (éteint)
│ │ ├─o Pentameridae (éteint)
│ │ └─o Subrianidae (éteint)
│ └─o Stricklandioidea (éteint)
│ ├─o Stricklandiidae (éteint)
│ ├─o Aenigmastrophiidae (éteint)
│ └─o Stricklandistrophiidae (éteint)
└─o Rhynchonellida
├─o Ancistrorhynchoidea (éteint)
│ ├─o Ancistrorhynchidae (éteint)
│ ├─o Sphenotretidae (éteint)
│ ├─o Oligorhynchiidae (éteint)
│ └─o Niorhynicidae (éteint)
├─o Rhynchotrematoidea (éteint)
│ ├─o Rhynchotrematidae (éteint)
│ ├─o Trigonirhynchiidae (éteint)
│ ├─o Orthorhynchulidae (éteint)
│ ├─o Leptocoeliidae (éteint)
│ ├─o Machaerariidae (éteint)
│ └─o Phoenicitoechiidae (éteint)
├─o Uncinuloidea (éteint)
│ ├─o Uncinulidae (éteint)
│ ├─o Eatoniidae (éteint)
│ ├─o Hebetoechiidae (éteint)
│ ├─o Obturamentellidae (éteint)
│ ├─o Innaechiidae (éteint)
│ ├─o Glossinotoechiidae (éteint)
│ ├─o Hypothyridinidae (éteint)
│ └─o Hadrorhynchiidae (éteint)
├─o Camarotoechioidea (éteint)
│ ├─o Camarotoechiidae (éteint)
│ ├─o Leiorhynchidae (éteint)
│ └─o Septalariidae (éteint)
├─o Stenoscismatoidea (éteint)
│ ├─o Stenoscismatidae (éteint)
│ └─o Psilocamaridae (éteint)
├─o Lambdarinoidea (éteint)
├─o Rhynchoporoidea (éteint)
├─o Dimerelloidea
│ ├─o Dimerellidae (éteint)
│ ├─o Peregrinellidae (éteint)
│ ├─? Halorellidae (éteint)
│ └─? Cryptoporidae
├─o Rhynchotetradoidea (éteint)
│ ├─o Rhynchotetradidae (éteint)
│ ├─o Tetracameridae (éteint)
│ ├─? Austrirhynchiidae (éteint)
│ └─o Prionorhynchiidae (éteint)
├─o Wellerelloidea (éteint)
│ ├─o Wellerellidae (éteint)
│ ├─o Allorhynchidae (éteint)
│ ├─o Pontisiidae (éteint)
│ ├─o Petasmatheridae (éteint)
│ ├─o Amphipellidae (éteint)
│ └─o Sinorhynchiidae (éteint)
├─o Rhynchonelloidea (éteint)
│ ├─o Rhynchonellidae (éteint)
│ └─o Acanthothirididae (éteint)
├─o Norelloidea
│ ├─o Norellidae (éteint)
│ ├─? Ochotorhynchiidae (éteint)
│ ├─o Tethyrhynchiidae
│ └─o Frieleiidae
│ ├─o Frieleiinae
│ ├─o Hispanirhynchiinae
│ └─o Neorhynchiinae
├─o Hemithiridoidea
│ ├─o Hemithirididae
│ ├─o Cyclothyrididae (éteint)
│ ├─? Triasorhynchiidae (éteint)
│ ├─o Tetrarhynchiidae (éteint)
│ ├─o Notosariidae
│ └─? Septirhynchiidae (éteint)
└─o Pugnacoidea
├─o Pugnacidae (éteint)
├─o Plectorhynchellidae (éteint)
├─o Ladogiidae (éteint)
├─o Rozmanariidae (éteint)
├─o Aseptirhynchiidae (éteint)
├─o Petasmariidae (éteint)
├─o Camerophorinidae (éteint)
├─o Yunnanellidae (éteint)
├─o Paranorellidae (éteint)
├─o Erymnariidae (éteint)
└─o Basiliolidae
├─o Acanthobasiliolinae
└─o Basiliolinae
|
|
Morphologie d'un brachiopode
|