شوکران
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
- برای دیگر کاربردها شوکران (ابهام‌زدایی) را ببینید.
| شوکران | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||||
| طبقه‌بندی علمی | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
|
|
||||||||||||||
|
Conium chaerophylloides (Thunb.) Sond. |
شوکران گیاهی است از زیرتیرهٔ چتری‌ها (Apioideae) از جنس شوکران‌ها (Conium). در قدیم به شوکران، دوراس تفتی، بیخ کوهی و تفت بیخ هم گفته می‌شد. به‌ویژه در جنوب ایران به آن دوراس تفتی گفته می‌شد که منسوب به شهر تفت یزد است.
شوکران گیاهی علفی و دوساله با ساقی صاف و بدون کرک است. گل‌های آن سفیدرنگ و برگ‌هایش دارای بریدگی‌های زیاد است. بیخ شوکران و عصاره برگ و ساقه آن سمی بوده و جنون‌آور است. (ر. ک. به خاصيت سمی در پايين). بوی آن ضعیف و مزه‌اش اندک است. از نظر ظاهری با رازیانه همانندی دارد.
از گونه‌های آن شوکران آبی و شوکران صغیر است.
[ویرایش] خاصیت سمی
تمامی اجزاء این گیاه سمی هستند. ماده سمی آن Coniin و از خانواده آلکالوئیدها است. پزشکان ایرانی و یونانی از این ماده در قدیم استفاده‌های داروئی بسیار می‌بردند. نیم تا یک گرم این سم برای یک انسان بالغ کشنده است. گیاه «نرسیده» و جوان سمی‌تر از گیاه «رسیده» و بالغ است. تاثیر سم مستقیما بروی سیستم اعصاب بوده و پس از عوارضی چون حالت تهوع و لکنت زبان از طریق از کار افتادن سیستم تنفسی عامل مرگ می‌شود.
شوکران در قدیم برای کشتن محکومین به اعدام مصرف می شده است. نوشیدن جام شوکران توسط سقراط قدیمی‌ترین مورد ثبت شده در این رابطه است.
[ویرایش] منابع
(ر. ک. به سايت همين گياه در زبانهای ديگر. بخصوص انگليسی [1] و آلمانی [2])
- بر پایهٔ داده‌های از: لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ شوکران.
- برابرهای علمی بر پایهٔ: عطری، مرتضی، واژه‌نامه علوم زیستی، دوجلدی، همدان: اداره انتشارات دانشگاه بوعلی‌سینا، ۱۳۸۴.
