رشحه
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
بیگم دختر هاتف، متخلص به رَشحه*[۱]، شاعر ایرانی در دوران قاجار بود.
پدر بیگم (هاتف اصفهانی) ، شوهرش (میرزا علی اکبر، متخلص به «نظیری»)، پسرش (میرزا احمد متخلص به «کشته») و برادرش (سید محمد متخلص به «سحاب») نیز همگی شاعر بودند.
مقام شعری بیگم از برادرش «سحاب» بلندتر بود. او از سادات بود و مدح بعضی از دختران و پسران فتحعلی شاه قاجار میگفت. محمودمیرزا در تذکره نقل مجلس مینویسد رشحه شاعری بسیار توانا بود و «با لاله خاتون و مهری هروی و مهستی گنجوی که مهتر و بهتر شعرای نسوان میباشند همسر و برابر است.»
دیوان شعر بیگم به گفته محمودمیرزا سه هزار بیت شعر داشت که از بهترین و بزرگترین دیوانهای یک زن شاعر ایرانی بود ولی متاسفانه در دست نیست. در تذکره نقل مجلس صدبیت از شعرهای او و ضمیمه دیوان هاتف هفتاد و پنج بیت آمده است.
تاریخ دقیق مرگ وی مشخص نیست ولی تا سال ۱۲۳۱ ق رشحه هنوز زنده بود.
غم نه، گر خاکم به باد از تندی خوی تو رفت | غم از آن دارم که محروم از سر کوی تو رفت | |
گلشن خلدش شود گر جا نیاساید دگر | «رشحه» مسکین که محروم از سر کوی تو رفت |
بخشی از یک غزل:
جفا و جور تو عمری بدین امید کشیدم | که بینم از تو وفایی گذشت عمر و ندیدم | |
سزای آنکه ترا برگزیدم از همه عالم | ملامت همه عالم بین چگونه شنیدم |
فلک کینه گرا دوش به آهنگ جفا | نیم شب پای فرو هشت به کاشانه ما | |
گفتم از بهر چه کار آمدهای گفت که جور | گفتم از بهر چه تقصیر بود گفت: وفا | |
هرکجا نام زدانش همه آفاق حجاب | هر کجا ذکر به نامش همه افلاک حیا |
[ویرایش] پانویس
- ↑ به معنی تراویده یا چکیده
[ویرایش] منابع
- بنفشه حجازی. تذکره اندرونی: شرح احوال و شعر شاعران زن در عصر قاجار تا پهلوی اول. چاپ نخست، تهران: نشر قصیده سرا، ۱۳۸۲، ISBN 9647675763، ۷۸–۸۲.