Richter eskala
Wikipedia(e)tik
Richter eskala lurrikarak eta hauen indar suntsitzailea neurtzeko balio duen eskala logaritmikoa da. Charles Richteren omenez eman zitzaion izen hau, sismologo Estatu Batuarra.
Richter-ek bere eskala 1930ko hamarkadan garatu zuen. Lurrikara baten tamaina hurrengo formularekin neurtua izan zitekeela kalukulatu zuen.
-
- M = log10A(mm) + 3log10(8Δt(s)) − 2.92
Logaritmoaren erabilera eskalan, lurrikara batean zenbat energia jariatzen den erakusteko da.
Neurtu ahal izan den energia jario handiena Txileko Lurrikara Handian izan zen, Valdiviako hirian, 1960an. Richter eskalan 9,5 puntura iritsi zen.
Jarraian, eskalako magnitudeak eta jariotako energia konparatzeko taula bat:
| Richter Magnitudea |
TNT energia -ren ekibalentzia |
Erreferentziak |
|---|---|---|
| -1,5 | 1 gramo | Laborategi mahai batean arroka baten haustura |
| 1,0 | 170 gramo | Eraikin batean eztanda txiki bat |
| 1,5 | 910 gramo | Bigarren Mundu Gerrako bonba arrunt bat |
| 2,0 | 6 kilogramo | |
| 2,5 | 29 kilogramo | |
| 3,0 | 181 kilogramo | |
| 3,5 | 455 kilogramo | mina baten eztanda |
| 4,0 | 6 tona | Potentzia gutxiko Bonba atomikoa |
| 4,5 | 32 tona | Tornado ertain bat |
| 5,0 | 199 tona | Alboloteko lurrikara, Granada (Espainia), 1956 |
| 5,5 | 500 tona | Little Skull Mountain-eko lurrikara, Nevada (AEB.),1992 |
| 6,0 | 1.270 T | Double Spring Flat-eko lurrikara, Nevada (EE.UU.), 1994 |
| 6,5 | 31.550 T | Northridge-eko lurrikara, Kalifornia (EE.UU.), 1994 |
| 7,0 | 199.000 T | Hyogo-Ken Nanbu-ko lurrikara, Japonia, 1995 |
| 7,5 | 1.000.000 T | Landers-eko lurrikara, Kalifornia, 1992 |
| 8,0 | 6.270.000 T | San Francisco-ko lurrikara, Kalifornia, 1906 |
| 8,5 | 31,55 milioi T | Anchorage-eko lurrikara, Alaska, 1964 |
| 9,0 | 200 milioi T | Valdivia-ko lurrikara, Txile, 1960 |
| 10,0 | 6.300 milioi T | San Andres-ko faila |
| 12,0 | 1 bilioi T | Lurraren haustura erditik Lurrean egunero jasotako argi energi kantitatea |
