Joan Ignazio Iztueta

Wikipedia(e)tik

Joan Ignazio Iztueta (Zaldibia (Gipuzkoa), 1767ko azaroaren 29a - 1845eko abuztuaren 18a) euskal idazlea.

Eduki-taula

1 Bizitza
2 Obrak
3 Iritzi kritikoa
4 Lanak
5 Kanpo loturak

[aldatu] Bizitza

Zaldibian jaio eta hil zen. Lehen ezkontzatik bost seme-alaba izan zituen. Dantzari arina izan zen. Espetxean ere egon zen, argi ez dauden arrazoiak medio, eta handik urte batzuetara, kartzela berean presozain postua bete zuen. Arlo askotan nabarmendu zen.

[aldatu] Obrak

Gipuzkoako dantzen eta probintziaren historiak idatzi zituen bi liburutan, euskal dantzen deskribapena eginez batean, eta foruen defentsa sutsua bestean. Gipuzkoako historia horretan ematen du bat-bateko bertsolaritzari buruz ezagutzen den lehen berri historikoa: Billabonan 1802an 4.000 entzuleren aurrean bi bertsolarik egindako saio luze baten aipamena. Baina olerkari gisa bere bigarren emazteari egindako Kontxesiri izeneko bertso sailarekin da ezaguna.

[aldatu] Iritzi kritikoa

Errima edo puntuari eta erritmoaren ematen die Iztuetak garrantzi gehien. Haren eskuetan errima, askotan, ustekabean sortzen da, errima erregularretik irregularrera salto eginez, gaiak eta erritmoak eskatzen dioten neurrian. Erritmoari dagokionez, Iztuetak eta, geroago, Bilintxek gauza bera egin zuten: bertsoak kantatzeko, doinu berriak erabili zituzten, zaharrez gainera. Izan ere, errimen aldaketa ez ezik, neurriari ere astindu ederrak ematen dizkio Iztuetak. Molde erregularreko monotomia hautsiz, bat-batean bertso laburrak tartekatzen ditu, doinuak hala eskatuta ziurrenik.

Oin herrena edo gaztelerazko pie quebrado delakoa deitzen dena erabiltzen zuen, Bilintxen modura Juana Bixenta Olabe bertso sailean. Honexegatik eta biek olerkigintza eta bertsolaritza landu zutelako, Bilintxekin parekatu izan dute.

[aldatu] Lanak

[aldatu] Saiakera

Guipuzcoaco dantza gogoangarrien condaira edo historia, beren soñu zar eta itz neurtu edo versoaquin. Baita berac ongui dantzatzeco iracaste edo instruccioac ere... (1824, Baroja)
Guipuzcoaco provinciaren condaira edo historia ceñetan jarritzen diraden arguiro veraren asieratik orainarte dagozquion barri gogoangarriac eguin eta zucendu cebana D, guipuzcoaco dantza anciñacoen condairaren eguillea eta bertaco soñu zarrac bildu ta arguitaratu cituenac (1829)
Euscaldun anciña anciñaco ta are lendabicico etorquien dantza on iritci pozcarri gaitcic gabecoen soñu gogoangarriac beren itz neurtu edo versoaquin (1826, Baroja)