Euskal Unibertsitatea

Wikipedia(e)tik

Euskal Unibertsitatea historian zehar Euskal Herrian hezkuntza sistema propio bat izateko egon den aldarrikapena izan da. Unibertsitate hitzak berak bi adiera ezberdin ditu. Adibide bat jartzearren: Nafarroako Unibertsitatea esaten denean berez unibertsitate konkretu baten inguruan ari gara eta Italiako Unibertsitatea esaten dugunean Italiako Unibertsitate Sistemaren inguruan ari gara. Hori dela eta nahasmen handia dago bi kontzeptu horien artean. Karlos Santamaria euskal unibertsitatearen arteko pentsalariak honela adierazten zuen^[1]:

	Bi eginkizun diferente dago uste dudanez, gure Unibertsitatearen alorrean. Batari Euskal Unibertsitatea dei lekioke; besteari, berriz, Euskal Herriko Unibertsitate izena emango nioke nik, bion arteko desberdintasuna ongi azaltzeko (...) Euskal Herrian dauden eta egongo diren unibertsitate eta sasi-unibertsitate multzoari Euskal Herriko Unibertsitatea izena emango diogu. Aldiz, uste honek utopia itxura badu ere, nire terminologiaz Euskal Unibertsitatea euskalkultura eta hizkuntzaren “alma mater” izan beharko litzatekeen euskarazko unibertsitatea da
—Karlos Santamaria

Hainbat saio egin dira Euskal Unibertsitatearen kontzeptua aldarrikapen konkretua bihurtu ahal izateko. Esanguratsuena UEUren sorrera izan zen (Donibane Lohizune, 1973). Bertan plazaratu zen xedea Euskal Unibertsitatea sortzea izan zen. Bi hamarkada beranduago bestelako saioak egin ziren, tartean J.M. Barandiaran proiektua. Milurteko berriarekin batera UEUk hastapen helburuari eutsi eta bere II. Kongresuan (2003) Euskal Unibertsitatea sortzeko zeregina onartu zuen berriro. Kongresu horretatik sortutako Euskal Unibertsitatea Eginez mintegiak adostu zuen gaur egun erreferentziatzat hartzen diren "Euskal Unibertsitatearen oinarrizko ezaugarriak" izeneko bost ezaugarri:

Euskaldunon unibertsitate eleanitza.
Euskararen hizkuntza-komunitatea eratzeko eta garatzeko erakundea.
Gizartearen parte-hartzearen sustatzailea, herriaren zerbitzura dagoena eta demokratikoa.
Euskal Herriaren eraketa soziopolitikorako lagungarria.
Europako unibertsitate-esparruan homologagarria.

Gaur egun EUST taldea (Euskal Unibertsitatearen Sustapen Taldea) da bost ezaugarri hauetan oinarrituriko Euskal Unibertsitatearen proiektua gauzatze lanetan. Horretarako UEU bera, Kontseilua eta Nazio Eztagaida Gunea elkartu eta aipatu taldea osatu zuten.

2010/2011 ikasturtean Unibertsitatea martxan egongo dela iragarri zuten. Era berean EUSTek eta Euskal Herriak Bere Eskolak elkarlana burutu zuten unibertsitate eta herri ezberdinetan proiektu hau sozializatzeko.