Υψηλή Πύλη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο όρος Υψηλή Πύλη ή Μεγάλη Πόρτα αναφέρεται στην κυβέρνηση του Οθωμανικού κράτους. Σύμφωνα με τη συνηθισμένη πρακτική των ηγεμονιών της Μέσης Ανατολής κύρια λειτουργία του κράτους ήταν να παρέχει δικαιοσύνη στους υπηκόους του. Αυτό σήμαινε θεωρητικά ότι όλοι οι πολίτες μπορούσαν να αποταθούν στον ηγεμόνα και την κυβέρνησή του ζητώντας δικαίωση για κάποια αδικία που υπέστησαν. Η ίδια πρακτική ίσχυε και για την Οθωμανική αυτοκρατορία. Έτσι στην Πύλη η οποία χώριζε το εξωτερικό τμήμα των ανακτόρων, έδρα της γραφειοκρατικής κυβερνητικής μηχανής, από το εσωτερικό τμήμα, δηλαδή το χαρέμι και τα ιδιαίτερα διαμερίσματα του Σουλτάνου, η οποία αποκαλούνταν Πύλη της Ευδαιμονίας ή της Δικαιοσύνης, στηνόταν το αυτοκρατορικό συμβούλιο (Χουμαγιούν Ντιβάν), υπό την προεδρία του Σουλτάνου (ή υπό τον Μεγάλο Βεζίρη μετά τον Μωάμεθ Β’) και δεχόταν τα αιτήματα του λαού. Στο ίδιο αυτό σημείο ήταν που γίνονταν δεκτοί και οι πρέσβεις των ξένων κρατών που ζητούσαν να παρουσιαστούν στην Κυβέρνηση ή στον Σουλτάνο. Λόγω αυτής της πρακτικής, που στην Οθωμανική εθιμοτυπία κατελάμβανε έναν από τους σημαντικότερους ρόλους, επικράτησε η ονομασία Υψηλή Πύλη για τις οθωμανικές διπλωματικές υπηρεσίες και για τη Σουλτανική κυβέρνηση γενικότερα. Η πρακτική αυτή συνεχίστηκε και μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων, μέχρι την κατάργηση της Βασιλείας το 1924 από τον Κεμάλ Ατατούρκ.