Πρίγκηπος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Πρίγκηπος (τουρκ. Büyükada) είναι το μεγαλύτερο από τα εννιά Πριγκηπονήσια της Προποντίδας. Απέχει έντεκα περίπου ναυτικά μίλια από τη Γέφυρα, ενάμισι από τα απέναντι παράλια και μόλις μισό μίλι από την γειτονική Χάλκη. Έχει έκταση 5,4 τ.χλμ. και πληθυσμό 7.335 κατοίκους.

Είναι η κατ' εξοχήν Πριγκηπόνησος, από την οποία πήραν το όνομά τους όλα τα Πριγκηπονήσια. Ως "Νήσος του Πρίγκηπος" αναφέρεται από βυζαντινούς χρονικογράφους από τις αρχές του 9ου αιώνα μ.Χ.

Πίνακας περιεχομένων 1 Αρχαία εποχή 2 Χριστιανική εποχή 2.1 Εξόριστοι στην Πρίγκηπο 3 Οθωμανική περίοδος 3.1 19ος αιώνας 3.2 Νεότερη εποχή 4 Τα μοναστήρια του νησιού 4.1 Μονή του Σωτήρος Χριστού 4.2 Μονή Αγ. Νικολάου 4.3 Μονή Αγ. Γεωργίου Κουδουνά 5 Πηγή

[Επεξεργασία] Αρχαία εποχή

Τάφοι και νομίσματα, τα οποία κατά καιρούς βρέθηκαν στο νησί, αποδεικνύουν την ύπαρξη αρχαίου οικισμού, του οποίου ο χώρος δεν έχει ερευνηθεί. Πιθανότατα βρισκόταν κοντά στα αρχαία μεταλλεία, όπου μεταγενέστερα χτίστηκε το βυζνατινό χωριό "Καρυές". Το πιο χαρακτηριστικό εύρημα είναι ο λεγόμενος "Θησαυρός της Πριγκήπου", που ανακαλύφθηκε τυχαία στην περιοχή του Αγ. Νικολάου. Αποτελείται από αρχαία νομίσματα διαφόρων περιόδων: αρχαϊκά ήλεκτρα της Κυζίκου του 6ου αιώνα π.Χ. και χρυσούς στατήρες της Λαμψάκου και του Παντικάπαιου.

Το νησί αναφέρεται από τον Αριστοτέλη ως "η κυρίως Δημόνησος", μιας και "Δημόνησοι" αποκαλούνταν στην αρχαιότητα τα Πριγκηπόνησα, από κάποιον πρώτο οικιστή ονόματι "Δημόνησο".

Ο γεωγράφος Αρτεμίδωρος, το 100 π.Χ., την ονομάζει "Πιτυώδη", δηλαδή πευκόφυτο, ενώ ο Πλίνιος Σεκούνδος το 23 π.Χ. την αποκαλεί "Μεγάλην Προποντίδα Νήσον". Τέλος, ο Ησύχιος ο Μιλήσιος, τον 6ο αιώνα μ.Χ., την αποκαλεί "Πιτυούσα". Προφανώς, το όνομα αυτό είχε επικρατήσει για πολλούς αιώνες λόγω της σχετικής δασώδους βλάστησης.

[Επεξεργασία] Χριστιανική εποχή

Στα μέσα του 6ου αιώνα το νησί υπήρξε ιδιοκτησία του αυτοκράτορα Ιουστίνου Β΄ Κουροπαλάτη, ο οποίος το 569 έκτισε ανάκτορο και μονή κοντά στο λιμάνι, σύμφωνα με τους βυζαντινούς ιστορικούς: Γ. Κεδρηνό, Λέων Γραμματικό και Θεοφάνη. Το παλάτι αυτό του Ιουστίνου υπήρξε η αιτία να αποκληθεί το νησί: "Νήσος του Πρίγκηπος", ονομασία που διατήρησε μέχρι σήμερα. Κατά πάσα πιθανότητα το ανάκτορο του Ιουστίνου βρισκόταν στα πέριξ του σημερινού μητροπολιτικού ναού του Αγ. Δημητρίου, όπως προκύπτει από ανασκαφικά ευρήματα.

Σε όλη τη βυζαντινή περίοδο η Πρίγκηπος υπήρξε εύκολη λεία για τους κατά καιρούς επιδρομείς που πολιόρκησαν την Κωνσταντινούπολη. Άραβες, Σλάβοι, Λατίνοι και Ρως λεηλάτησαν τις "Καρυές" ή "Καρυά", που αποτελούσε το μοναδικό οικισμό του νησιού. Βρισκόταν στον όρμο του Αγ. Νικολάου, στα ανατολικά παράλια του νησιού και τον κατοικούσαν φτωχοί αλιείς. Κοντά στις Καρυές λειτουργούσε μεγαλοπρεπής γυναικεία μονή, τουλάχιστον από τον 9ο αιώνα. Οι Καρυές και η μονή πυρπολήθηκαν από Λατίνους σταυροφόρους το 1182, σε αντίποινα των σφαγών και λεηλασιών που είχαν υποστεί οι ομόδοξοί τους έμποροι στην Πόλη από το βυζαντινό όχλο. Οι φλόγες που κατέκαυσαν το χωριό και το μοναστήρι υψώνονταν σε τέτοιο ύψος που φαίνονταν από την Κωνσταντινούπολη.

Το 14ο αιώνα ο φιλόδοξος ναύαρχος του βυζαντινού στόλου Μεγαδούκας Αλέξιος Απόκαυκος έκτισε τρεις ψηλούς πύργους στο νησί. Τα ερείπιά τους υπήρχαν ως τα τέλη του 19ου αιώνα στη θέση κάτω Πηγάδι της χώρας. Στους πύργους υπήρχε φρουρά τριάντα ανδρών, η οποία αμύνθηκε σθεναρά στην πολιορκία της Πριγκήπου από τον Μωάμεθ Β΄ στις 17 Απριλίου 1453. Παραδόθηκε μόνο όταν οι πολιορκητές άναψαν πυρ εξωτερικά, το ύψος του οποίου ξεπερνούσε το ύψος των πύργων και τους κατέπνιγε. Τότε ο Μωάμεθ τους μεν άνδρες της φρουράς τους θανάτωσε όλους, τους δε κατοίκους πούλησε ως σκλάβους ερημώνοντας το νησί.

[Επεξεργασία] Εξόριστοι στην Πρίγκηπο

Στη μακροχρόνια βυζαντινή εποχή πολλές γνωστές προσωπικότητες έζησαν ως εξόριστοι στην Πρίγκηπο. Στα χρόνια του Μέγα Κωνσταντίνου εξορίστηκε στην Πρίγκηπο ο αρχιεπίσκοπος της Μεγάλης Αρμενίας, Ναρσής Α΄. Στα χρόνια του Ιουστινιανού περιορίστηκε προσωρινά στο νησί ο έκπτωτος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ευτύχιος. Στα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Ηρακλείου εξορίστηκε στην Πρίγκηπο ο συνωμότης Αταλάριχος, νόθος γιος του αυτοκράτορα. Στα χρόνια της εικονομαχίας εξορίστηκε στη γυναικεία μονή του νησιού η αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία. Επίσης, ο Λέων Ε΄ Αρμένιος εξόρισε εδώ τον υπέρμαχο των εικόνων Θεόδωρο Στουδίτη με μαθητές και συγγενείς του. Μια σπηλιά στους βράχους της ακτής, κάτω από ένα παρεκλήσι των Αγ. Θεοδώρων, υποδεικνυόταν ως ο τόπος φυλάκισης του Θεοδώρου. Στη γυναικεία μονή της Πριγκηπου έζησε έγκλειστη η πριγκήπισσα Ευφροσύνη, θυγατέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Στ', από το 797 που ήταν μόλις επτά ετών μέχρι την ενηλικίωσή της και ξανά από το 842 ως το τέλος της ζωής της. Εξόριστες έζησαν επίσης εδώ οι αυτοκράτειρες Ζωή Πορφυρογέννητη, κόρη του Κωνσταντίνου Η΄, το 1042 και η Άννα Δαλασσινή το 1072.

[Επεξεργασία] Οθωμανική περίοδος

Ο Σουλτάνος παραχώρησε την επικαρπία των Πριγκηπονήσων στον Καπουδάν πασά, τον αρχιναύαρχο του οθωμανικού στόλου. Αυτός έκτισε έναν πύργο, του οποίου τα ερείπια σώζονταν κοντά στόν Αγ. Νικόλαο ως το 1980. Τον 16ο αιώνα ο Γάλλος περιηγητής Pierre Gylli αναφέρει ότι εκτός από τις αρχαίες Καρυές, είχε αρχίσει να αναπτύσσεται στα βορειοανατολικά του νησιού ένας νέος οικισμός, η σημερινή "Χώρα". Το 1545 σε οθωμανικό έγγραφο σημειώνονται στην Πρίγκηπο τρεις οικισμοί:

1. Kariye-i Rumiyan: η κυρίως Χώρα.
2. Kariye-i Kariye: οι παλιές Καρυές, στις οποίες κατοικούσαν 49 μόνο κάτοικοι.
3. Kariye-i Serifiyan: άγνωστος σήμερα μικρός οικισμός που βρισκόταν μάλλον στην εύφορη κοιλάδα του Νιζαμιού.

Από μεταγενέστερη απογραφή, στην οποία καταγράφονται όλα τα ονόματα των κατοίκων, προκύπτει ότι στο νησί ζούσαν μόνον Έλληνες. Οι Καρυές σταδιακά εγκαταλείπονται. Το τελικό πλήγμα στην παλιά πόλη προήλθε είτε από πυρκαγιά που την κατέκαυσε στα τέλη του 16ου αιώνα είτε από ένα μεγάλο σεισμό, στον οποίο καταποντίστηκε τμήμα του παράλιου οικισμού μαζί με το ναό του Αγ. Νικολάου. Οι συμφορές αυτές ανάγκασαν τους λίγους εναπομείναντες κατοίκους να μετακομίσουν οριστικά στη Χώρα. Έκτοτε στους οθωμανικούς κώδικες η θέση σημειώνεται ως: "Batimis manastir" δηλαδή: "βυθισμένο μοναστήρι".

Το 1547 αναφέρεται για πρώτη φορά ο σημερινός ενοριακός ναός της Χώρας, ο Άγ. Δημήτριος. Σύμφωνα με την προφορική ποαράδοση υπήρχε και ένας παλιότερος ενοριακός ναός, του Αγ. Ιωάννου, ο οποίος κατεδαφίστηκε το 1924 από τις τουρκικές αρχές. Ήταν κοιμητηριακός ναός. Τέλος παλιές εκκλησίες της Χώρας Πριγκήπου αναφέρονται: η Θεοτόκος Ελεούσα και η Αγ. Φωτεινή, από την οποία έχει απομείνει μόνον το ομώνυμο αγίασμα.

Το 17ο αιώνα η Χώρα απλωνόταν γύρω από τους τρεις βυζαντινούς πύργους και τον τεράστιο αιωνόβιο πλάτανο. Υπήρχαν κωπήλατα καΐκια που εκτελούσαν τη συγκοινωνία με την Πόλη και τα υπόλοιπα Πριγκηπόνησα, τα οποία άραζαν στην αποβάθρα του Αγ. Δημητρίου. Στην περιοχή των Καρυών είχε ιδρυθεί η μονή Αγ. Νικολάου. Επίσης, υπήρχε η μονή του Χριστού, κοντά στη Χώρα.

Στα μέσα του 18ου αιώνα ο μοναχός Ησαΐας έκτισε τη μονή Αγ. Γεωργίου, στην κορυφή του υψηλότερου βουνού της Πριγκήπου, πάνω στα ερείπια βυζαντινών κτισμάτων. Ανάμεσά τους υπήρχε και μια θέση που οι κάτοικοι ονόμαζαν "Άγ. Γεώργιος", από κάποιο παλιό ξωκλήσι. Ο ελληνικός χαρακτήας του νησιού είναι πασίδηλος και το αναφέρουν όλοι οι περιηγητές. Ο μοναδικός Τούρκος που κατοικούσε στο νησί ήταν ο γραμματέας του κυβερνήτη.

[Επεξεργασία] 19ος αιώνας

Στα μέσα του 19ου αιώνα μια πυρκαγιά κατέκαυσε τις παλιές γειτονιές της Χώρας, που βρίσκονταν γύρω από τον πλάτανο. Στη συνέχεια η πόλη ανοικοδομείται και σταδιακά αποκτά πιο αρχοντική όψη. Αρχίζει να εξελίσσεται σε παραθεριστικό θέρετρο των πλούσιων κατοίκων της Πόλης. Η παλιά κοινωνία των ψαράδων και των οινοπαραγωγών μετατρέπεται σε κοσμική κοινωνία. Στην παραλία περπατούν στολισμένες κυρίες της καλής κοινωνίας, στα μαγαζιά συχνάζουν εύποροι έμποροι και καπεταναίοι, όχι μόνον Έλληνες, αλλά και Αρμένηδες, Εβραίοι και Ευρωπαίοι. Επίσης, πρέσβεις και πρόξενοι μεγάλων χωρών με τις οκογένειές τους. Θέρετρα και βίλες κατακλύζουν τη βορειοδυτική περιοχή ως τη Χρυσή Γλώσσα και λαμπρά μέγαρα την ανατολική ως τον Άγ. Νικόλαο.

Παράλληλα, η τοπική κοινότητα κτίζει και συντηρεί σχολεία αγοριών και κοριτσιών, ανακαινίζει τους ναούς, φροντίζει για τους ανήμπορους, τους γέροντες και τα ορφανά και γενικά λειτουργεί ένα σύστημα κοινωνικής μέριμνας. Επίσης, λειτουργούσαν δύο ιδιωτικά σχολεία: του Φωτίου και του Τριανταφυλλίδου με 42 μαθητές. Με το τέλος του αιώνα στην Πρίγκηπο κατοικούσαν 15.000 κάτοικοι κυρίως Έλληνες. Το τέλος της "ανέμελης" αυτής περιόδου θα ξεκινήσει με την έναρξη των βαλκανικών πολέμων, το 1912.

[Επεξεργασία] Νεότερη εποχή

Μετά την περίοδο της ανακωχής (1918-22) ακολουθούν τα γεγονότα του 1922. Η Πρίγκηπος δέχεται εκατοντάδες πρόσφυγες και ορφανά, που φιλοξενήθηκαν στο Ορφανοτροφείο της μονής του Χριστού. Την επιστροφή των Τούρκων το 1923, ακολουθεί η σταδιακή αποχώρηση πολλών Ελλήνων και η υποχρεωτική απαλλοτρίωση από το τουρκικό κράτος των ιδιοκτησιών τους που θεωρήθηκαν εγκαταλελειμμένες. Τότε εγκαθίστανται οι πρώτοι Τούρκοι μόνιμοι κάτοικοι στο νησί.

Το 1924 η Πρίκηπος γίνεται έδρα της νέας μητρόπολης Πριγκηπονήσων, η οποία ιδρύθηκε τότε αποσπώντας τα νησιά από τη μητρόπολη Χαλκηδόνος, στην οποία ανήκαν παλαιόθεν. Όμως, αυτό δεν βοηθάει και πολύ τη ζωή της τοπικής κοινωνίας. Το 1926 κατεδαφίζεται αυθαιρέτως από τους Τούρκους ο μικρός παλαιός ναός του Αγ. Ιωάννη. Επίσης, απαλλοτριώνεται και γκρεμίζεται ένα τμήμα της Παναγίας Ελεούσας και γενικά γίνεται κάθε προσπάθεια ώστε να γίνει δύσκολη η ζωή της ελληνικής μειονότητας. Μεταπολεμικά απαλλοτριώθηκαν πολλές εκτάσεις της μονής του Χριστού και το Ορφανοτροφείο που συντηρούσε η μονή αναγκάστηκε να κλείσει.

Τα γεγονότα του 1955 με το πογκρόμ των ελληνικών εμπορικών μαγαζιών της Πόλης και του 1964 με τις απελάσεις, δείχνουν το δρόμο και στους Έλληνες της Πριγκήπου. Δηλαδή, ότι μόνη λύση είναι η αναχώρηση από την πατρίδα τους και εγκατάσταση στην Ελλάδα. Από τους 430 μαθητές και μαθήτριες που είχαν τα σχολεία του νησιού το 1908, μόλις 117 φοιτούσαν το 1961. Το 1970 είχαν απομείνει 55 και το 1980 μόνο 11.

Το μεγαλόπρεπο λιθόχτιστο σχολικό κτίριο έχει πλέον εγκαταλειφθεί, έπειτα από τις ζημιές που έπαθε στο σεισμό του 1999. Άλλωστε οι Έλληνες μαθητές σήμερα δεν ξεπερνούν τους τρεις με τέσσερις και οι μόνιμοι Έλληνες κάτοικοι, κυρίως γέροντες, τους 40 στο σύνολο των 7300 κατοίκων της νήσου. Στην κεντρική αγορά της Χώρας, που κάποτε ήταν αποκλειστικά ελληνική, δεν υπάρχει πλέον κανένα μαγαζί ελληνικής ιδιοκτησίας.

[Επεξεργασία] Τα μοναστήρια του νησιού

[Επεξεργασία] Μονή του Σωτήρος Χριστού

Η "Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Θείας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος", πιο γνωστή ως "Χριστός", είναι κτισμένη στα νοτιοδυτικά της Χώρας, στα δασωμένα υψώματα του ομώνυμου βουνού. Η ίδρυσή της ανάγεται στα βυζαντινά χρόνια. Σε χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Κομνηνού του έτους 1158 υπονοείται η ύπαρξη μιας μονής στην Πριγκήπο και θεωρείται ότι πρόκειται για τη μονή του Σωτήρος Χριστού. Το καθολικό της μονής είναι κτισμένο σε θεμέλια αρχαιότερου ναού, που χρονολογείτο από τα χρόνια της βασιλείας του Θεοδοσίου Α΄. Την πρώτη γραπτή μαρτυρία της ύπαρξης της μονής έχουμε το 1563 από οθωμανικό κατάστιχο ενώ το 1597 ανακαινίζεται από δυο μοναχούς. Οι ιδιοκτησίες της εκτείνονταν σε όλο το ομώνυμο βουνό και στις κατάφυτες με αμπέλια και αγρούς πλαγιές του ως τις περιοχές του Νιζαμιού και του Διάσκελου. Στα ανατολικά οι κτήσεις της συνόρευαν με τις ιδιοκτησίες του ναού ή μοναστηριού του Αγ. Νικολάου.

Το 1753 η διαχείριση της μονής ανατέθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στη συντεχνία των μπεζηρτζήδων της Πόλης, οι οποίοι το 1782 την ανέθεσαν στη Μονή Εσφιγμένου του Αγίου Όρους, μη δυνάμενοι περαιτέρω να συνεχίσουν να τη συντηρούν. Τελικά, το 1793 τέθηκε πάλι υπό τη διοίκηση του Πατριαρχείου, που ανέθεσε την επιστασία και ανακαίνισή της στον άρχοντα Παχάρνικο Χριστόδουλο Βλαχούτζη. Πέντε χρόνια αργότερα ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε' την προσήλωσε στην "Κοινή Σχολή των ελληνικών μαθημάτων". Γενικά, στο θέμα της επιστασίας οι περιπέτειες της μονής συνεχίστηκαν και το 19ο αιώνα. Το 1866, έπειτα από τη θητεία του στον οικουμενικό θρόνο, ο τέως Πατριάρχης Σωφρόνιος Γ΄ αποσύρθηκε στο σπίτι του στην Πρίγκηπο. Έμεινε ως το 1870 που εξελέγη Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Την περίοδο της παραμονής του στο νησί, με δική του πρωτοβουλία ανακαινίστηκαν τα κτίρια της μονής και ανεγέρθηκε νέος μεγαλύτερος καθολικός ναός, τα εγκαίνια του οποίου έγιναν το 1869. Το 1903 τα εισοδήματα της μονής εκχωρήθηκαν στο "Εθνικό Ορφανοτροφείο", εκτός από ένα τμήμα που θα πήγαινε στη Θεολογική Σχολή Χάλκης, από την οποία ορίστηκε να εξαρτάται. Τα κτίρια του Ορφανοτροφείου ανεγέρθηκαν με χρήματα της ευεργέτιδος Ελένης Γεωργίου Ζαρίφη.

Μεταγενέστερα στα κελιά της μονής φιλοξενήθηκαν εργαζόμενες κοπέλες και πιο πρόσφατα ενοικιάζονταν ως θερινά καταλύματα σε οικογένειες της Πόλης. Ήδη από το 1964 είχε απαγορευτεί η λειτουργία του Ορφανοτροφείου, το οποίο είχε μόλις ανακαινιστεί. Το 1999, στο σεισμό της Νικομηδείας, το καθολικό της μονής έπαθε σοβαρές ζημιές και χρήζει επισκευής.

[Επεξεργασία] Μονή Αγ. Νικολάου

Στην περιοχή του παλιού οικισμού των Καρυών, αντίκρυ από την Αντιρόβυθο, βρίσκεται το μοναστήρι του Αγ. Νικολάου. Η μονή καταλαμβάνει τη θέση παλιότερης μονής, που είχε ερειπωθεί σε πολύ παλιά εποχή, άγνωστο πότε. Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, κάποια κατάλοιπα αυτής της παλαιάς μονής διακρίνονταν στο βυθό της θάλασσας, όπου είχαν καταποντιστεί. Πρόσφατες επιχωματώσεις τα εξαφάνισαν. Πάντως, η μονή αναφέρεται από περιηγητές στα τέλη του 17ου αιώνα: το 1680 από τον Thomas Smith και το 1688 από τον Dapper. Το 18ο αιώνα λειτουργούσε αλλά είχε περιέλθει σε παρακμή. Παρόλα αυτά το 1783 φιλοξενήθηκαν εδώ για ένα διάστημα οι μαθητές της Μεγάλης Σχολής του Γένους, που μεταφέρθηκαν επειγόντως από την Πόλη λόγω της επιδημίας πανώλους που είχε ενσκήψει εκεί.

Από τη δεκαετία του 1820 ως το 1850 περίπου τα κτίρια της μονής χρησιμοποιήθηκαν από τον τουρκικό στρατό για την εκπαίδευση των στρατιωτικών μουσικών. Τελικά, το 1850 αποδόθηκαν πάλι στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο ενοικίαζε τα κελιά της σε παραθεριστές ως το 1852 που καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά. Στην επανοικοδόμησή της συνέβαλαν πολλοί φορείς και μεμονωμένοι ιδιώτες, αρκετοί Ρώσοι, μιας και ο χώρος είχε χρησιμοποιηθεί ως καταυλισμός αιχμαλώτων του Κριμαϊκού πολέμου. Νέες καταστροφές προκλήθηκαν από το σεισμό του 1894. Τελικά, την ριζική ανακαίνιση της μονής και την εκ βάρθων ανέγερση του ναού του Αγ. Νικολάου ανέλαβε κι έφερε εις πέρας ο Παύλος Στεφάνοβικ Σκυλίτζης.

Στους χώρους της μονής φιλοξενήθηκαν Λευκορώσοι φυγάδες μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, Μικρασιάτες πρόσφυγες μετά το 1922 καθώς και τα παιδιά του Ορφανοτροφείου μετά το κλείσιμό του το 1964. Στη συνέχεια παρέμεινε έρημο καθώς σε αυτό διέμενε μόνο ο φύλακας με την οικογένειά του. Σήμερα το μοναστήρι ανακαινίζεται με τη μέριμνα του πατριάρχη Βαρθολομαίου.

[Επεξεργασία] Μονή Αγ. Γεωργίου Κουδουνά

Η μονή Αγ. Γεωργίου Κουδουνά είναι από τις αρχαιότερες των Πριγκηπονήσων, αφού ήταν κτισμένη το 10ο αιώνα στα χρόνια του Νικηφόρου Φωκά. Το 1204 πιθανότατα ερειπώθηκε από τους Λατίνους επιδρομείς της Δ΄ Σταυροφορίας. Επίσης, το 1302 σε πειρατική επιδρομή τα κτίριά της καταστράφηκαν από φωτιά. Αναγκαστικά οι μοναχοί της την εγκατέλειψαν, αφού πρώτα έκρυψαν την εικόνα του Αγ. Γεωργίου σε απόκρημνη, δυσπρόσιτη περιοχή. Την εικόνα ανακάλυψε πολλούς αιώνες αργότερα ένας τσοπάνος από την Πελοπόννησο, στον ύπνο του οποίου είχε εμφανιστεί ο άγιος, σύμφωνα με τοπική παράδοση. Έτσι ξαναχτίστηκε η μονή, στα 1751-1752 σύμφωνα με πατριαρχικά σιγγίλια, από τον μοναχό Ησαΐα.

Το 1781 η μονή προσαρτήθηκε στην Αγία Λαύρα των Καλαβρύτων. Το 1806 κτίστηκε στο βουνό το συγκρότημα των "παλιών" κελιών, όπως αποκλήθηκαν μεταγενέστερα, από τον ηγούμενο Αρσένιο. Το 1821, με το ξέσπασμα της ελληνικής επαναστάσης, οι Τούρκοι γνωρίζοντας τη σχέση της μονής με τη Λαύρα της Πελοποννήσου επιτέθηκαν στο μοναστήρι και σκότωσαν τους καλογήρους. Σώθηκαν μόνο δύο, οι οποίοι διέφυγαν, ξυρισμένοι και μεταμφιεσμένοι. Τα επόμενα χρόνια η μονή κατάφερε να ξαναλειτουργήσει, έστω και με δυσκολία. Μάλιστα, το 1884 ανεγέρθηκε διώροφο πέτρινο κτίριο, από τον ηγούμενο Αρσένιο, ενώ το 1908 κτίστηκε νέο ευρύχωρο καθολικό από τον αρχιμανδρίτη Διονύσιο, ο οποίος εμόνασε ως το 1936 που εκοιμήθη σχεδόν αιωνόβιος. Στο μεταξύ μετά το 1922 η μονή έχασε την κτηματική περιουσία της, η οποία απαλλοτριώθηκε από το τουρκικό κράτος.

Μετά το θάνατο του Διονυσίου, στη μονή απέμεινε ως μοναδικός μοναχός, ο υποτακτικός του Κλεόνικος, που την υπηρέτησε ως το θάνατό του, το 1969. Τον διαδέχθηκε ο Κωνσταντίνος Παϊκόπουλος. Μια πυρκαγιά που ξέσπασε το 1986 στις πλαγιές του βουνού, έφτασε ως τα ιστορικά κελιά της μονής καταστρέφοντάς τα. Έτσι έχασε την επιβλητικότητά της και την παραδοσιακή μορφή της. Οι μεταγενέστερες ατυχείς παρεμβάσεις αλλοίωσαν τη φυσιογνωμία της.

[Επεξεργασία] Πηγή

• Ακύλα Μήλλα, Πριγκηπόνησα, εκδ. ΤΑ ΝΕΑ, 2008.

Πριγκηπονήσια
Πρίγκηπος (Büyükada) | Χάλκη (Heybeliada) | Αντιγόνη (Burgazada) | Πρώτη (Kınalıada) Πίτα (Kasikada) | Αντιρόβυθος (Sedefada) | Πλάτη (Yassıada) | Οξειά (Sivriada) | Νέανδρος (Tavsamada)