Παγόβουνο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Αρκτικό παγόβουνο

Παγόβουνο χαρακτηρίζεται τεράστιος όγκος πάγου που αποσπάται από τους πολικούς κρυσταλλώνες ή από τους παγετώνες και επιπλέει στη θάλασσα.

Γενικά τα περισσότερα πράγματα όταν παγώνουν συστέλλονται, αντίθετα όμως το νερό διαστέλλεται. Αυτό σημαίνει ότι ο όγκος του πάγου είναι ελαφρύτερος από τον αντίστοιχο του όγκου του νερού που τον αποτελεί σε κανονικές συνθήκες, με συνέπεια αυτός να επιπλέει. Αν και ο πάγος είναι στο μεγαλύτερο μέρος του διαυγής, όπως το γυαλί, εντούτοις τα παγόβουνα φαίνονται άσπρα επειδή στο εσωτερικό τους έχουν παγιδευτεί φυσαλίδες αέρα ή συνεχίζουν να καλύπτονται από χιόνι. Τα παγόβουνα παρουσιάζουν διάφορα σχήματα και μεγέθη. Άλλα μοιάζουν με πυραμίδες, άλλα με κωδωνοστάσια, άλλα με επιβλητικά κτίρια σαν ανάκτορα ή εκκλησίες άλλα με μανιτάρια κ.λπ. Με τη δράση όμως των ανέμων και των κυμάτων, κατά τη τήξη τους, αλλάζουν συνέχεια σε ασυνήθιστα γοητευτικά σχήματα. Σε μερικά εξ αυτών το υπέρ της θάλασσας παρατηρούμενο ύψος τους φθάνει περίπου τα 120 μ., ενώ υπό την επιφάνεια τα 500 μ. Ειδικά τα τραπεζοειδή παγόβουνα μπορεί να παρουσιάζουν και μήκος χιλιομέτρων. Κατά μέσον όρο οι μετακινούμενες αυτές παγονησίδες έχουν μήκος από 300 - 400μ. και μέσο ύψος 30 μ. Σπάνια υπερβαίνουν το μήκος των 1000 μέτρων όπου τότε αντιπροσωπεύουν βάρος εκατομμυρίων τόνων.

Ανταρκτικό (τραπεζοειδές) παγόβουνο

Τα παγόβουνα δημιουργούνται στις δύο ψυχρότερες (πολικές) ζώνες της Γης, στη Αρκτική και στην Ανταρκτική. Τα "αρκτικά παγόβουνα" προέρχονται κυρίως από τη Γροιλανδία που ολόκληρη σχεδόν καλύπτεται από παγετωνικό κάλυμμα, εκ του οποίου τα άκραία παραθαλάσσια τμήματά του αποκόπτονται και πέφτουν στη θάλασσα. Επειδή ο καιρός στην Ανταρκτική είναι περισσότερο ψυχρός και θυελλώδης τα "ανταρκτικά παγόβουνα" είναι συνήθως μεγαλύτερα των αρκτικών. Τα ανταρκτικά παγόβουνα δημιουργούνται από τόυς ογκώδεις "τραπεζοπάγους" που αποτελούν περίπου το 30% της ανταρκτικής ακτογραμμής. Παρασυρόμενα αμφότερα τα είδη των παγόβουνων από τα θαλάσσια ρεύματα μετακινούνται προς τις εύκρατες ζώνες. Τα περισσότερα παγόβουνα απαντώνται στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό όπου κατά του μήνες Μάιο Ιούνιο και Ιούλιο αυτά κινούνται προς τις ανατολικές ακτές της Βόρειας Αμερικής. Η τήξη τους αργεί πολύ, πλην όμως παρασυρόμενα σε θερμότερες ζώνες αυτή γίνεται ταχύτερη μέχρι που αυτά διασπώνται σε πολύ μικρότερα τμήματα και αυτοδιαλύονται.

Τα Παγόβουνα αποτελούν συνεχή απειλή στη Ναυσιπλοΐα. Έτσι το 1914, δύο μόλις χρόνια μετά το ναυάγιο του Τιτανικού (14 Απριλίου 1912) ιδρύθηκε διεθνής οργανισμός επιτήρησης προς επισήμανση των σημείων εμφάνισης των παγόβουνων και ενημέρωση των ναυτιλλομένων. Επίσης οι υδρογραφικές υπηρεσίες διαφόρων Χωρών (όπως των ΗΠΑ) εκδίδουν τακτικά πλοηγικούς χάρτες περιοχών πάγων τους λεγόμενους "άις τσαρτς" (ice-charts), για ενημέρωση των πλοίων.

[Επεξεργασία] Aξιοπερίεργα

Το μεγαλύτερο παγόβουνο που εντοπίστηκε είχε μήκος 335 χλμ. και πλάτος 97 χλμ. με συνολική επιφάνεια 31.000 τ.χλμ., όσο το Βέλγιο.
Το ψηλότερο παγόβουνο, που εντοπίστηκε, είχε ύψος περίπου 167 μ. δηλαδή μεγαλύτερο από το μισό ύψος του Πύργου του Άιφελ.
Στις Βερμούδες εντοπίστηκε κάποτε "αρκτικό παγόβουνο", αφού "ταξίδεψε" απόσταση 4.000 μιλία. Ενώ άλλο από την Ανταρκτική εντοπίστηκε κοντά στο Ρίο ντε Τζανέιρο αφού ταξίδεψε 5.500 μίλια βορειότερα.