Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (Αγγλ. World Council of Churches, συντομογρ. ΠΣΕ) είναι μια διεθνής χριστιανική οργάνωση, της οποίας σκοπός είναι η προώθηση της χριστιανικής ενότητας, ο λεγόμενος «Οικουμενισμός».

Ιδρύθηκε τις 23 Αυγούστου 1948 και έχει σήμερα ως μέλη περισσότερες από 340 Προτεσταντικές, Ορθόδοξες, Αγγλικανικές και άλλες εκκλησίες σε περισσότερες από 100 χώρες, που αντιπροσωπεύουν πάνω από 550 εκατομμύρια Χριστιανούς. Οι μόνες Ορθόδοξες εκκλησίες που υπήρξαν ιδρυτικά μέλη ήταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, η Εκκλησία της Ελλάδος και η Εκκλησία της Κύπρου. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, αν και δεν είναι εκκλησία-μέλος, συνεργάζεται στενά με το ΠΣΕ, στο οποίο αποστέλλει παρατηρητές και εκπροσώπους.

Το ανώτατο διοικητικό σώμα του Συμβουλίου είναι η Γενική Συνέλευση, η οποία συνέρχεται ανά μερικά χρόνια. Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου είναι από το 2004 ο Αιδεσιμότατος Σάμουελ Κομπία (Samuel Kobia), από την Μεθοδιστική Εκκλησία της Κένυας.

[Επεξεργασία] Η θέση της Εκκλησία της Ελλάδος

Πενήντα δύο χρόνια μετά την ίδρυση του, τον Ιούνιο του 2006, ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη επίσκεψη Προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας στην έδρα του ΠΣΕ στη Γενεύη. Αν και η Εκκλησία της Ελλάδος ήταν από τα ιδρυτικά μέλη του ΠΣΕ, ένας μεγάλος αριθμός αρχιερέων, κληρικών και λαϊκών αντιτίθενται δημόσια στην συμμετοχή της Εκκλησίας της Ελλάδος. Από την άλλη πλευρά, σε όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1950, 1960 και 1970 εξέχοντες Ορθόδοξοι θεολόγοι και νομικοί όπως ο Σάββας Αγουρίδης, ο Αμίλκας Αλιβιζάτος, ο Βασίλειος Βέλλας, ο Βασίλειος Ιωαννίδης, Ιωάννης Καλογήρου, ο Ιωάννης Καρμίρης, ο Γεράσιμος Κονιδάρης, ο Παναγιώτης Μπρατσιώτης, ο Δημήτρης Μωραΐτης, ο Νίκος Νησιώτης, ο Μάρκος Σιώτης και ο Παναγιώτης Τρεμπέλας αλλά και κληρικοί όπως ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων Αναστάσιος Γιαννουλάτος και ο Μητροπολίτης Περγάμου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Ιωάννης Ζηζιούλας.

Πολλοί από τους κληρικούς και τους θεολόγους που συμμετείχαν στο ΠΣΕ έχουν κατηγορηθεί ως «δυτικίζοντες» ή «αιρετικοί», μεταξύ των οποίων και ο Νίκος Νησιώτης, ο οποίος έπειτα από σημαντική εισήγησή που παρουσίασε το 1961 ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης στο Νέο Δελχί, έγινε αντικείμενο επίθεσης από υπέρμαχους της παράδοσης και του αφαιρέθηκε το χρίσμα του εκπροσώπου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Μολαταύτα, ο Νησιώτης συνέχισε το έργο του αναφορικά με τον διάλογο μεταξύ των Εκκλησιών και το 2006 ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος —ως κίνηση αποκατάστασής του— ανακοίνωσε τη θεσμοθέτηση υποτροφίας στο όνομα του Νίκου Νησιώτη για νέους θεολόγους στο Οικουμενικό Ινστιτούτο του Μποσέ της Ελβετίας, χρηματοδοτούμενη από την Εκκλησία της Ελλάδος.

Η πρώτη κρίση ανάμεσα στο ΠΣΕ και στην Εκκλησία της Ελλάδος προέκυψε το 1968, όταν απόφαση του Συμβουλίου πήρε θέση κατά της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντίδραση τού τότε Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου, ο οποίος έκανε λόγο για υπέρβαση του ρόλου των Εκκλησιών. Το πρόβλημα ξεπεράστηκε γρήγορα καθώς ο ίδιος ο Ιερώνυμος Κοτσώνης, όντας καθηγητής Πανεπιστημίου, συμμετείχε στο Συμβούλιο και αναγνώρισε ότι η Εκκλησία της Ελλάδος όφειλε να συμμετέχει στον παγκόσμιο διάλογο των διαφορετικών χριστιανικών εκκλησιών.

Κατά τα επόμενα χρόνια όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες εντάχθηκαν στο ΠΣΕ, ενώ ορισμένες από αυτές αποχώρησαν στην συνέχεια. Ορισμένες άλλες απείλησαν με αποχώρηση, ανάμεσα στις οποίες και η Εκκλησία της Ελλάδος, εκπρόσωποι της οποίας, τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, εξέφραζαν την έντονη αντίθεσή τους προς τις αποφάσεις του Συμβουλίου. Ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ θεωρούσε μάλιστα ότι τέτοιου είδους οργανισμοί δεν προσέφεραν στην Εκκλησία, και ως συνέπεια η εκπροσώπηση της Εκκλησίας της Ελλάδος αφέθηκε σε κάποιους συντηρητικούς καθηγητές της Θεολογικής Σχολής και σε ιεράρχες που δεν παρακολουθούσουν τα κινήματα διαλόγου και διανόησης παγκόσμια.

Σήμερα, το 2007, δεν υπάρχει συγκεκριμένη ενημέρωση από την Εκκλησία της Ελλάδος προς τους ιερείς της και τους πιστούς όσον αφορά τους στόχους του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών και τον σχετικό ρόλο των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Σημαντικό βήμα προσέγγισης κατά την πρόσφατη εικοσαετία υπήρξε το 2005, όταν έπειτα από προσπάθειες του καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ Πέτρου Βασιλειάδη η Εκκλησία της Ελλάδος φιλοξένησε την παγκόσμια συνέλευση του τμήματος ιεραποστολής του ΠΣΕ. Εντούτοις, οι επισκέπτες ιεραπόστολοι βρέθηκαν αντιμέτωποι έξω από τις εγκαταστάσεις του Αγίου Ανδρέα όπου διεξαγόταν η συνέλευση μαύρες σημαίες με το σύνθημα «Ορθοδοξία ή θάνατος», ενώ ενημερώθηκαν ότι οι Διαμαρτυρόμενες (Προτεσταντικές) Εκκλησίες για τους Έλληνες αποτελούν αίρεση και ότι οι διοργανωτές δεν ενημέρωσαν το εκκλησιαστικό σώμα για τη συμμετοχή της Εκκλησίας της Ελλάδος στα σχετικά με το ΠΣΕ διεθνή φόρα.