Λαϊκό κόμμα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το Λαϊκόν Κόμμα υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κόμματα του Μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων. Ιδρύθηκε το 1920 από τον Δημήτριο Γούναρη με το μετασχηματισμό του κόμματος των Εθνικοφρόνων. Από την ίδρυσή του και για 30 χρόνια υπήρξε ο κύριος πολιτικός φορέας της συντηρητικής φιλομοναρχικής παράταξης και ο σημαντικότερος αντίπαλος της βενιζελικής παρατάξεως.
[Επεξεργασία] Α΄ Περίοδος (1920-1936)
Στις εκλογές του 1920 επικράτησε έναντι του κόμματος των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου. Το διάστημα 1920-22 σχηματίστηκαν διαδοχικές κυβερνήσεις με τη συμμετοχή του Λαϊκού Κόμματος υπό τους Γούναρη, Νικόλαο Στράτο και Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή και το στρατιωτικό κίνημα του Σεπτεμβρίου του 1922 η πλειοψηφία των στελεχών του διώχτηκε και 5 από τα κυριότερα στελέχη των κυβερνήσεών του εκτελέστηκαν, μαζί με τον τελευταίο αρχιστράτηγο Χατζηανέστη.
Την περίοδο 1923-1925 το ακέφαλο Λαϊκό Κόμμα απείχε των εκλογικών αναμετρήσεων. Μετά την πτώση του παγκαλικού καθεστώτος πολιτεύτηκε υπό την ηγεσία του Παναγή Τσαλδάρη, ανακτώντας την εκλογική του επιρροή. Στις εκλογές του 1932 στέρησε από το κόμμα των Φιλελευθέρων την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία και στις εκλογές του 1933 επικράτησε, σχηματίζοντας αυτοδύναμη κυβέρνηση. Παρέμεινε στην εξουσία μέχρι το πραξικόπημα του 1935 και την παλινόρθωση της μοναρχίας. Στις εκλογές που ακολούθησαν την παλινόρθωση βγήκε πρώτο σε κοινοβουλευτική δύναμη, χωρίς όμως να είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση. Τελικά έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στις κυβερνήσεις Κωνσταντίνου Δεμερτζή και Ιωάννη Μεταξά. Μετά το θάνατο του Παναγή Τσαλδάρη και την επιβολή του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου ανεστάλη η πολιτική του δράση.
[Επεξεργασία] Β΄ Περίοδος (1945-1958)
Μετά την απελευθέρωση το 1944 το κόμμα επαναδραστηριοποιήθηκε υπό συλλογική ηγεσία, μέχρι που αρχηγός ορίσθηκε ο ανιψιός του Παναγή Τσαλδάρη Κωνσταντίνος. Στις εκλογές που ακολούθησαν παρέμενε η πρώτη δύναμη στο χώρο της δεξιάς. Αποκορύφωμα ήταν οι εκλογές του 1946, στις οποίες υπερίσχυσε έναντι του ασθενικού κέντρου και των καταλοίπων του μεταξικού καθεστώτος. Παρά τη νίκη του όμως ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης αναγκάστηκε, υπό την έντονη πίεση των Αμερικανών, να στηρίξει κυβέρνηση συνασπισμού με πρωθυπουργό τον παλιό βενιζελικό πολιτικό και αρχηγό του κόμματος των φιλελευθέρων Θεμιστοκλή Σοφούλη. Στο δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος που έγινε τον ίδιο χρόνο στήριξε ανεπιφύλακτα την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου Β΄. Στις εκλογές του 1950 παρέμεινε πρώτη δύναμη στο χώρο της δεξιάς αν και τα κόμματα του Κέντρου μπόρεσαν να αποκτήσουν την πλειοψηφία στη Βουλή. Στις εκλογές του 1951 όμως το κόμμα σαρώθηκε από τον Ελληνικό Συναγερμό του Αλέξανδρου Παπάγου, η δε πλειοψηφία των στελεχών του κόμματος προσχώρησε άμεσα σ’ αυτόν. Ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης συνέχισε να ηγείται του συνεχώς συρρικνούμενου κόμματός του, το οποίο πλέον εξέλεγε ελάχιστο αριθμό βουλευτών. Το 1956 το Λαϊκό Κόμμα συμμετείχε από κοινού με τα κόμματα του Κέντρου και της Αριστεράς στο συνασπισμό υπό τον τίτλο "Δημοκρατική Ένωση", συγκροτώντας κατ' αυτόν τον τρόπο ένα είδος "Λαϊκού Μετώπου", και κέρδισε 3 έδρες στη Βουλή. Το 1958 το Λαϊκό Κόμμα επιχείρησε να ανακτήσει ορισμένα από τα παλαιά στελέχη του, συγκεντρώνοντάς τα σε έναν εκλογικό συνασπισμό υπό την επωνυμία "Ένωσις Λαϊκού Κόμματος" και έλαβε στις εκλογές της 11ης Μαΐϊου 4 έδρες, οι 2 από τις οποίες περιήλθαν στο κόμμα. Από το 1961 δεν μετέχει πλέον σε εκλογές.
