Κάστρο Σαλμενίκου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Κάστρο του Σαλμενίκου ή Κάστρο της Οργιάς ή Ωριάς βρίσκεται στην Αχαΐα στα όρια του σημερινού δήμου Ερινεού , στο όρος Παναχαϊκό.

Το κάστρο χτίστηκε από τους βαρώνους του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, ανάμεσα στο 1280-1310 και με τα χρόνια γύρω του αναπτύχθηκε μια μεγάλη πόλη. Ήταν σε οχυρή θέση πάνω σε λόφο και στην μία πλευρά της είχε γκρεμό αφού περνούσε από εκεί ο ποταμός Φοίνικας , λόγω της οχυρής θέσης του δεν είχε τείχη παντού.

Το 1460 ο Μωάμεθ εισέβαλε στην Αχαΐα και και το ένα μετά το άλλο τα κάστρα και οι πόλεις παραδίνονταν, τα περισσότερα αμαχητί. Το Σαλμένικο ήταν η τελευταία πόλη που δεν είχε παραδοθεί, Ο Μωάμεθ τότε έστειλε αγγελιοφόρο και ζήτησε την παράδωση της πόλης και του κάστρου. Οι κάτοικοι αρνήθηκαν γνωρίζοντας ότι οι περισσότεροι θα γίνουν σκλάβοι ή θα θανατωθούν όπως έγινε σε όλα τα υπόλοιπα κάστρα που παραδόθηκαν και την επόμενη μέρα ο Σουλτάνος ξεκίνησε την πολιορκία της . Στην πόλη βρισκόταν ο Γραίτζας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος αλλά και πολλοί πρόσφυγες από άλλες περιοχές . Η πολιορκία συνολικά κράτησε ένα χρόνο ο Σουλτάνος είχε μαζί του και τηλεβόα τα οποία όμως δεν μπορούσαν να γκρεμίσουν το τείχος . Η πόλη παραδόθηκε αφού πρώτα οι Γενίτσαροι έκοψαν την υδροδότηση , 6,000 σύμφωνα με τον Θωμόπουλο, ο Σουλτάνος διάλεξε 900 περίπου παιδιά και τα έστειλε για να εκπαιδευτούν στου γενίτσαρους ενώ τους υπόλοιπους του πούλησε σκλάβους. Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση οι κάτοικοι έριχνα σχοινιά από το κάστρο που στην άκρη τους υπήρχε σφουγάρι και έπιαναν έτσι νερό από το ποτάμι αλλά οι γενίτσαροι το αντιλήφθηκαν και τα έκοβαν.

Στην ακρόπολη της πόλης όμως βρισκόταν ο Γραίτζας ο οποίος δεν παραδόθηκε αλλά για να την παραδώσει ζήτησε να φύγει ανενόχλητος με το στρατό του , ο Σουλτάνος δέχτηκε και αναχώρησε για το Αίγιο αφήνοντας στην θέση του τον Χαμουζά διοικητή Θεσσαλίας και Πελοποννήσου. Ο Χαμουζάς όμως δεν τήρησε την συμφωνία και συνέλαβε τους πρώτους που επεχείρησαν να βγουν , ο Σουλτάνος μαθαίνοντας το τον αντικατέστησε με τον Ζαγανό και αναχώρησε από την Πελοπόννησο. Ο Ζαγανός τότε άρχισε να πολιορκεί το Σαλμένικο με σκοπό να επωφεληθεί ο ίδιος από άλλη συμφωνία. Ο Γραίτζας αποφάσισε να κάνει έξοδο αφού δεν εμπιστευόταν τον Ζαγανό , και κατέφυγε στην παραλία όπου και με πλοία διέφυγε στην Ναύπακτο που τότε ανήκε στην Βενετία . Με την πτώση του Σαλμένικου η Πελοπόννησος πέρασε οριστικά υπό οθωμανική κυριαρχία.

Σήμερα στην περιοχή υπάρχουν ελάχιστα ερείπια από το τείχος του κάστρου και μερικά από τις κατοικίες της πόλης. Επίσης διασώζεται ακέραιο γεφύρι της εποχής ενώ στην κοίτη παρακείμενου ποταμού υπάρχει ο βράχος της Ωριάς ηρωίδας της πολιορκίας. Η λαϊκή παράδοση λέει ότι εδώ σκοτώθηκε η πριγκιποπούλα από προδότη . Το μεγαλύτερο μέρος του κάστρου έχει καταρρεύσει μαζί με το βουνό που είχε κτιστή, η πρόσβαση στην πλευρά που βρίσκονται τα ερείπια είναι σχεδόν αδύνατη από τις συνεχόμενες κατολισθήσεις.

[Επεξεργασία] Πηγές

• Κώστας Τριανταφύλλου, Ιστορικόν λεξικών των Πατρών, Τρίτη έκδοσις, Πάτρα 1995
• Ιστορικό λεξικό περιοχής δήμου Ρίου νομού Αχαΐας, Αλέξιου Παναγόπουλου, Εκδόσεις Περί τεχνών, Πάτρα 2003 , ISBN 960-8260-32-9
• Στέφανου Θωμόπουλου , Ιστορία της πόλεως Πατρέων, Πάτρα 1999, Αχαϊκές εκδόσεις, Τόμος Β΄,
• Δήμος Ερινεού