Διάσταση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Γενικά διάσταση ονομάζεται η απόσταση μεταξύ δύο οριακών σημείων και συνεκδοχικά η οποιαδήποτε ενάντια θέση. Η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα διίσταμαι (=ίσταμαι κεχωρισμένα, στέκομαι ενάντια). Εξ αυτού και οι σύγχρονες ελληνικές εκφράσεις: "διάσταση απόψεων" και "εν διαστάσει" βίος έναντι τού πρότερου έγγαμου.

Ειδικότερα όμως στη Γεωμετρία η έννοια της διάστασης αποτελεί την μέτρηση μεγέθους. Υπό αυτή την έννοια υφίστανται η διάσταση του μήκους, που είναι η απόσταση σημείου από σημείο, του πλάτους, που είναι κάθετη απόσταση στο μήκος και δίδεται έτσι η έννοια του επιπέδου καθώς και του ύψους, που είναι η κάθετη απόσταση σε επίπεδο και προσδιορίζεται ως τρίτη διάσταση των στερεών και του χώρου. Εξ αυτών θεωρείται ότι γενικά ο χώρος έχει τρεις διαστάσεις: το μήκος, το πλάτος και το ύψος.

Στη διαφορική γεωμετρία ερευνώνται επίσης στο χώρο οι ν διαστάσεις που είναι όμως κατασκευάσματα της ανθρώπινης λογικής, που δεν υποπίπτουν στην ανθρώπινη αντίληψη. Έτσι αν τη λέξη χώρος την παραστήσουμε με το λατινικό γράμμα R τότε το "σημείο" (επειδή δεν έχει διάσταση) παρίσταται ως R_o και αποκαλείται "χώρος μηδενικής διάστασης". Η δε γραμμή = R1, ως "χώρος μιας διάστασης", το επίπεδο = R2 ως "χώρος δύο διαστάσεων" και ο όγκος = R3, ως "χώρος τριών διαστάσεων".

Κατά τη Θεωρία της σχετικότητας οι τρεις διαστάσεις του στερεού εξαρτώνται και από τη κίνησή του στο χώρο. Κατ΄ αυτή την έννοια υφίσταται η τέταρτη διάσταση στο χώρο = R4 που είναι ο χρόνος, και που λέγεται "χώρος τεσσάρων διαστάσεων".

• Εκ της γεωμετρικής χρήσης αποδίδεται στο όρο διάσταση και η έννοια του μεγάλου μεγέθους π.χ. σε πυρκαγιές, κινητοποιήσεις, απεργίες, σε κλίμακα μεγάλων διαστάσεων κ.λ.π.