Δημοψήφισμα του 1924
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το δημοψήφισμα του 1924 έγινε στις 13 Απριλίου από την Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση που είχε συγκροτηθεί στις 2 Ιανουαρίου 1924. Η Μοναρχία καταργήθηκε στις 25 Μαρτίου 1924 και προκυρήχθηκε δημοψήφισμα για την επικύρωση της απόφασης της Συντακτικής.
Στις 25 Μαρτίου 1924 η Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση εξέδωσε το ακόλουθο ψήφισμα:
Περί εκπτώσεως της Δυναστείας και ανακηρύξεως της Δημοκρατίας
- Κυρύτει οριστικώς έκτπωτον την δυναστείαν των Γλυξβούργων στερεί όλα τα μέλη αυτής παντός δικαιώματος επί του Θρόνου και της Ελληνικής ιθαγενίας και απαγορεύει εις αυτά την εν Ελλάδι διαμονήν
- Αποφασίζει να συνταχθεί η Ελλάς εις δημοκρατίαν κοινοβουλευτικής μορφής,υπό τον όρο εγκρίσεως της αποφάσεως αυτής δια δημοψηφίσματος, ούτινος αι λεπτομέρειαι, περιλαμβάνουσαι τον χρόνον, τον τρόπον της ενεργείας και τας εγγυήσεις της αμερολήπτου διεξαγωγής του, θέλουν κανονισθή δια Διατάγματος
- Επιτρέπει την αναγκαστικήν απαλλοτρίωσιν των κτημάτων των ανηκόντων εις τα μέλη της εκπτώτου Δυναστείας. Κτήματα περιελθόντα εις μέλη της εκπτώτου Δυναστείας εκ δωρεάς του Δημοσίου, δήμων, κοινοτήτων ή νομικών προσώπων ή αποκτηθέντα ή κατασκευασθέντα δι΄ εθνικών εράνων, περιέρχονται αυτοδικαίως, άνευ ουδεμίας αποζημιώσεως, εις το Δημόσιον ή τους οικείους δήμους, κοινότητας ή νομικά πρόσωπα.
- Ο Ναύαρχος Κουντουριώτης θέλει εξακολουθήσει να εκτελή ώς μέχρι τούδε, καθήκοντα ρυθμιστού του πολιτεύματος μέχρι συντάξεως του δημοκρατικού Χάρτου της Ελλάδος.
Στις 13 Απριλίου 1924 η λαική ψήφος επικύρωσε την παραπάνω απόφαση της Δ΄ Συντακτικής Συνέλευσης. Μία μερίδα των βασιλοφρόνων, με το Π. Τσαλδάρη, αρνήθηκε την εγκυρότητα του αποτελέσματος και δεν ανεγνώρισε το νέο πολίτευμα, γιατί, κατά τη γνώμη της, είχαν γίνει νοθείες. Το ανεγνώρισε όμως ο Ιωάννης Μεταξάς και δήλωσε ότι θα πολιτευθεί μέσα στα πλαίσια του νέου πολιτεύματος με το κόμμα του, των Ελευθροφρόνων, γεγονός που επέτεινε τη διάσπαση της φιλομοναρχικής μερίδας.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος το δέχτηκε καί ο Ελευθέριος Βενιζέλος , από το εξωτερικό. Ο Βενιζέλος είχε αναλάβει Πρωθυπουργός για ένα μικρό διάστημα στις αρχές του 1924 (11 Ιανουαρίου 1924 - 6 Φεβρουαρίου 1924), δεν μπόρεσε όμως να συγκρατήσει το ρεύμα υπέρ της αλλαγής του πολιτεύματος και εγκατέλειψε τη χώρα.
Γενικά ο λαός είχε κουραστεί από τη χρόνια πολιτική ανωμαλία και ήταν διατεθειμένος να δοκιμάσει το νέο πολίτευμα, με την ευχή ότι θα εξασφάλιζε πολιτική σταθερότητα.
[Επεξεργασία] Αποτελέσματα
| Δημοψήφισμα 1924 | Ψήφοι | ποσοστό | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Αριθμός | % | |||||||
| 1 | (Αβασίλευτη Δημοκρατία) ΝΑΙ | 758,742 | 69,95% | |||||
| 2 | (Βασιλευόμενη Δημοκρατία) ΟΧΙ | 325,322 | 30,05% | |||||
| Ψηφίσαντες | 1.084.064 | 100% | ||||||
Την 1η Μαΐου ορκίστηκε πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Παύλος Κουντουριώτης.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
