Αλεξάνδρα Κολλοντάι
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Αλεξάνδρα Μιχαίλοβνα Κολλοντάι (Алекса́ндра Миха́йловна Коллонта́й – γεννημένη ως Ντομοντόβιτς, Домонто́вич) (31 Μαρτίου/19 Μαρτίου 1872 – 9 Μαρτίου 1952) ήταν μια Ουκρανή Κομμουνίστρια επαναστάτρια, αρχικά ως μέλος των Μενσεβίκων, και μετά το 1914 ως Μπολσεβίκος. Εξορίστηκε από τον Στάλιν ο οποίος την έστειλε στο εξωτερικό ως διπλωμάτη, και έτσι ήταν μία από τους πολύ λίγους «Παλιούς Μπολσεβίκους» που απέφυγαν το θάνατο στη διάρκεια των Μεγάλων Εκκαθαρίσεων της δεκαετίας του ’30.
Κατά τη διάσπαση του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος στους Μενσεβίκους υπό τον Γιούλιους Μάρτοβ και τους Μπολσεβίκους υπό τον Βλαντιμίρ Λένιν το 1903, η Κολλοντάι δεν υποστήριξε καμία πλευρά. Ωστόσο, άρχισε να αποστρέφεται όψεις του Μπολσεβικισμού και επέλεξε τους Μενσεβίκους.
Το 1914 η Κολλοντάι ενώθηκε με τους Μπολσεβίκους και επέστρεψε στη Ρωσία, μετά από μια περίoδο εξορίας για τις πρότερες πολιτικές της δραστηριότητες. Μετά την Μπολσεβίκικη επανάσταση τον Οκτώβριο του 1917, έγινε Λαϊκός Κομισάριος για την Κοινωνική Πρόνοια. Ήταν η πιο εξέχουσα γυναίκα στην Σοβιετική διοίκηση και ήταν περισσότερο γνωστή για την ίδρυση του Ζενοτντέλ ή "Τμήμα Γυναικών" το 1919. Η οργάνωση αυτή δούλευε για την βελτίωση των συνθηκών στις ζωές των γυναικών στη Σοβιετική Ένωση, για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και την εκπαίδευση των γυναικών για τους νέους περί γάμου, εκπαίδευσης και εργασίας νόμους που τέθηκαν σε εφαρμογή από την Επανάσταση. Αργότερα αναγνωρίστηκε για σοσιαλιστικό φεμινισμό. Το Ζενοτντέλ έκλεισε τελικά το 1930.
Στην κυβέρνηση, η Κολλοντάι έγινε διαρκώς όλο και περισσότερο εσωτερική κριτική του Κομμουνιστικού Κόμματος, και μαζί με τον φίλο της, Αλεξάντερ Σλυαπνίκοβ, σχημάτισαν μια αριστερή ομάδα εντός του κόμματος που έγινε γνωστή ως Εργατική Αντιπολίτευση. Ωστόσο, ο Λένιν κατάφερε να διαλύσει την Εργατική Αντιπολίτευση, και μετά από αυτό η Κολλοντάι λίγο ή πολύ βγήκε ολοκληρωτικά εκτός πολιτικής δράσης.
Η Κολλοντάι δεν είχε πολιτική επιρροή και διορίστηκε από το Κόμμα σε διάφορες διπλωματικές θέσεις από τις αρχές της δεκαετίας του ’20, που την κράτησαν μακρυά από την ενεργοποίηση σε καθοδηγητικό ρόλο στην πολιτική για τις γυναίκες της ΕΣΣΔ. Το 1923 διορίστηκε Σοβιετική Πρέσβειρα στη Νορβηγία, και έγινε έτσι η πρώτη παγκοσμίως γυναίκα Πρέσβυς. Αργότερα υπηρέτησε ως Πρέσβειρα στο Μεξικό και τη Σουηδία. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρξαν κάποιες συζητήσεις των Ναζί για το πώς η πρεσβεία της στη Στοκχόλμη θα μπορούσε δυνητικά να γίνει κανάλι Γερμανο-Σοβιετικών διαπραγματεύσεων, αν και ποτέ δεν έγιναν πράξη. Ήταν επίσης μέλος της Σοβιετικής αντιπροσωπείας στην Κοινωνία των Εθνών. Πέθανε το 1952.
Η Αλεξάνδρα Κολλοντάι ήταν μια ασυνήθιστη μορφή στην ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς ήταν μια «Παλιά Μπολσεβίκος» και μείζων δημόσια κριτικός του Κομμουνιστικού Κόμματος που δεν εκκαθαρίστηκε ή εκτελέστηκε από το καθεστώς του Στάλιν, αν και ως διπλωμάτης που υπηρετούσε στο εξωτερικό, είχε μικρή ή καθόλου επιρροή στην κυβερνητική πολιτική ή επιχειρήσεις και έτσι ήταν αποτελεσματικά εξόριστη.
