Άρειος Πάγος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
- Για τον ομώνυμο ιστορικό λόφο της Αθήνας δείτε Άρειος Πάγος (λόφος) και για τον ομώνυμο θεσμό στην αρχαιότητα δείτε Άρειος Πάγος (αττικό δίκαιο).
Ο Άρειος Πάγος είναι το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης της Ελλάδας. Στεγάζεται στο δικαστικό μέγαρο ("Θέμιδος Μέλαθρον") στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας 121.
Στον Άρειο Πάγο σήμερα υπηρετούν ο Πρόεδρος, ο Εισαγγελέας, δέκα Αντιπρόεδροι, πενήντα πέντε Αρεοπαγίτες και δεκατέσσερις Αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου.
Τα μέλη του Αρείου Πάγου απολαμβάνουν, όπως όλοι οι δικαστικοί λειτουργοί, λειτουργική και προσωπική ανεξαρτησία και είναι ισόβιοι, αποχωρούν δε υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους (άρθρα 87 παρ. 1 και 88 παρ. 1 και 5 του Συντάγματος).
Μέχρι το 1981 ο Άρειος Πάγος στεγαζόταν στο "Ιλίου Μέλαθρον" (το Μέγαρο του Ιλίου, δηλαδή της Τροίας), το οποίο αρχικά υπήρξε η κατοικία του διάσημου Γερμανού αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν (ο οποίος ενήργησε επιτυχώς ανασκαφές για την αποκάλυψη της Ομηρικής Τροίας), έργο του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ.
Ο Άρειος Πάγος λειτουργεί σε έξι πολιτικά τμήματα, στα οποία υπάγονται υποθέσεις ιδιωτικού δικαίου (ενοχικού, εμπορικού, κληρονομικού, εμπράγματου, εργατικού δικαίου κλπ.), σε δύο ποινικά τμήματα και σε Ολομέλεια.
Δεν ερευνά κατ' ουσίαν την υπόθεση διότι δεν είναι τρίτος βαθμός δικαιοδοσίας. Με την αίτηση αναιρέσεως (όπως ονομάζεται το ένδικο μέσο προσφυγής στον Άρειο Πάγο) φέρεται προς έλεγχο στον Άρειο Πάγο η νομική ορθότητα της αποφάσεως των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων της ουσίας όλης της Ελλάδος.
Ο Άρειος Πάγος, με τις αποφάσεις του, εξασφαλίζει την ενότητα της νομολογίας (στην ερμηνεία και την εφαρμογή των νόμων), την οποία ακολουθούν τα κατώτερά του δικαστήρια και συνεπώς την ενιαία αντιμετώπιση ομοίων περιπτώσεων.
[Επεξεργασία] Ιστορικά Στοιχεία
Ο Άρειος Πάγος πήρε το όνομά του από το πρώτο δικαστήριο "ανδροφονιών" (εγκλημάτων φόνου) που ιδρύθηκε μεταξύ 1500 και 1300πΧ, κατά τους χρόνους της βασιλείας του Κέκροπα και του Θησέα, με έδρα τον βραχώδη λόφο του Θεού Άρεως που βρίσκεται βορειοδυτικά της Ακροπόλης της Αθήνας.
Πάνω στο λόφο αυτό, κατά την παράδοση, έγινε η πρώτη "φονική δίκη", κατά την οποία οι δώδεκα Θεοί του Ολύμπου δίκασαν τον Άρη.
Το ανώτατο αυτό δικαστήριο της αρχαιότητας συγκροτείτο από ισόβια μέλη: τους Αρεοπαγίτες, είχε όλες τις εξουσίες και ονομαζόταν "η εξ Αρείου Πάγου Βουλή".
Το 462 π.X. μέγα μέρος των διοικητικών και δικαστικών εξουσιών του περιήλθε στην Ηλιαία (που την αποτελούσαν 6.000 αιρετοί δικαστές), τη Βουλή και την Εκκλησία του Δήμου.
Μέχρι τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους το κύρος του Αρείου Πάγου παρέμεινε αμείωτο. Ο Απόστολος Παύλος, ίσως πάνω από τον βραχώδη λόφο του Άρεως, κήρυξε προς τους Αρεοπαγίτες τη διδασκαλία του Χριστού, με τον περίφημο λόγο του "περί αγνώστου Θεού". Και από αυτούς πρώτοι, κατά την παράδοση, επίστευσαν οι Διονύσιος και Ιερόθεος, που ακολούθως έγιναν επίσκοποι των Αθηνών και οι οποίοι σήμερα τιμώνται από την Ορθόδοξη Εκκλησία ως άγιοι.—Για περισσότερες πληροφορίες βλ. το κύριο άρθρο Ο Απόστολος Παύλος στον Άρειο Πάγο.
Στις 16 Οκτωβρίου 1834 δημοσιεύθηκε το βασιλικό διάταγμα, με το οποίο ιδρύθηκε το Ανώτατο Δικαστήριο του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους, που ονομάστηκε επισήμως Άρειος Πάγος από το ομώνυμο αρχαίο δικαστήριο.
Ο διορισμός των πρώτων δικαστών αυτού έγινε με το από 1/13 Ιανουαρίου 1835 βασιλικό διάταγμα. Ο πρώτος Πρόεδρος του Αρείου Πάγου ήταν ο Χριστόδουλος Κλωνάρης (1788-1849), δικηγόρος στην πόλη του Ναυπλίου και Υπουργός της Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση του Ιωάννου Καποδίστρια και ο πρώτος Εισαγγελέας αυτού ο Ανδρόνικος Πάικος, μέχρι τότε Πρόεδρος του προσωρινού δικαστηρίου Μεσολογγίου.
Μεταξύ των Αρεοπαγιτών ήταν και ο Αναστάσιος Πολυζωΐδης, μέχρι τότε Πρόεδρος του προσωρινού δικαστηρίου Ναυπλίου (ο ιστορικός δικαστής που μειοψηφήσας αρνήθηκε να υπογράψει την καταδικαστική απόφαση του ήρωα της Ελληνικής Επαναστάσεως Θεοδώρου Κολοκοτρώνη). Η πρώτη απόφαση του Αρείου Πάγου (1/1835) κρίθηκε και αποφασίσθηκε στις 30 Απριλίου 1835 και δημοσιεύθηκε την 1η Μαΐου 1835.
