Wikipediya ra, ensiklopediya hosere
| |
Farski
پارسی , فارسی (Fārsi, Pārsi) |
|
|
| Dıwelê ke tede qısey beno |
İran, Efğanıstan, Tacikıstan, Diyaspora Farsan |
| Amarê qıseykerdoğan |
62 milyon (zıwanê mae), pêro pia 120 milyon |
| Rêze |
18 |
| Alfabe |
Alfabey Erebki (Varyantê Farski) |
| Dıwelê ke tede zıwano resmio |
İran, Efğanıstan, Tacikıstan |
| Dezgeyê cıgeyrayışê zıwani |
— |
| Keyey Zıwani |
Zıwanê Hind-Ewropa
- Hindo-İranki
- İranki
- İrankiyê Rocawani
- İrankiyê Verocê Rocawani
- Farski
|
| Kodê zıwani |
| ISO 639-1 |
fa |
| ISO 639-2 |
per |
| ISO 639-3 |
- |
| Bıvênên / Qayt kerê : zıwan, keyey zıwanan |
Farski (فارسی [Fārsi]) zıwanê dê Hind-Ewropao u aidê keyey Zıwananê İrankio, ê İrankiyê Verocê Rocawanio. Texminen 110 milyon merdum Farski qısey keno. Dewletanê zey İran, Efğanıstan u Tacikıstani de Farski zıwano resmiyo.
[bıvurne] Alfabey Farski
Alfabey Farski de 32 (hirıs u dı) herfi estê:
| rêze |
be herfanê Erebki |
namey herfan |
be herfanê Latinki [wendışê cı] |
| 1. |
ﺍ |
alef |
a [e], â [a], e [ê], î, o, û |
| 2. |
ﺏ |
be |
b |
| 3. |
ﭖ |
pe |
p |
| 4. |
ﺕ |
te |
t |
| 5. |
ﺙ |
se |
s |
| 6. |
ﺝ |
jîm |
j [c] |
| 7. |
ﭺ |
che |
ch [ç] |
| 8. |
ﺡ |
hâ |
h |
| 9. |
ﺥ |
khe |
kh [x] |
| 10. |
ﺩ |
dâl |
d |
| 11. |
ﺫ |
zâl |
z |
| 12. |
ﺭ |
re |
r |
| 13. |
ﺯ |
ze |
z |
| 14. |
ﮊ |
zhe |
zh [j] |
| 15. |
ﺱ |
sîn |
s |
| 16. |
ﺵ |
shîn |
sh [ş] |
| 17. |
ﺹ |
sâd |
s |
| 18. |
ﺽ |
zâd |
z |
| 19. |
ﻁ |
tâ |
t |
| 20. |
ﻅ |
zâ |
z |
| 21. |
ﻉ |
eyn |
', a [e], â [a], e [ê], o |
| 22. |
ﻍ |
gheyn |
gh [ğ] |
| 23. |
ﻑ |
fe |
f |
| 24. |
ﻕ |
qâf |
q |
| 25. |
ﻙ |
kâf |
k |
| 26. |
ﮒ |
gâf |
g |
| 27. |
ﻝ |
lâm |
l |
| 28. |
ﻡ |
mîm |
m |
| 29. |
ﻥ |
nûn |
n |
| 30. |
ﻭ |
vâv |
v, o, ou [ow], û |
| 31. |
ﻩ |
he |
h |
| 32. |
ﻯ |
ye |
y, î, û |
[bıvurne] Amarê Farski
| reqem |
Farski |
Zazaki |
| 0 |
sefr |
sıfır /nên |
| 1 |
yek |
yew /jü |
| 2 |
do |
dı |
| 3 |
seh |
hirê |
| 4 |
chehâr |
ç(ıh)ar |
| 5 |
panj |
phanc /phonc |
| 6 |
shesh |
şeş /ses |
| 7 |
haft |
hewt /howt |
| 8 |
hasht |
heşt |
| 9 |
noh |
new |
| 10 |
dah |
des |
| 11 |
yâzdah |
yewndes /des u jü |
| 12 |
davâzdah |
dıwês /des u dı |
| 13 |
sîzdah |
hirês /des u hirê |
| 14 |
chehârdah |
çarês /des u çar |
| 15 |
pânzdah |
phancês /des phanc |
| 16 |
shânzdah |
şiyês /des u şeş |
| 17 |
hafdah |
hewtês /des u hewt |
| 18 |
hîjdah |
heştês /des u heşt |
| 19 |
nûzdah |
newês /des u new |
| 20 |
bîst |
vist |
| 21 |
bîst o yek |
vist u yew |
| 22 |
bîst o do |
vist u dı |
| 30 |
sî |
hirıs |
| 40 |
chehel |
çewres |
| 50 |
panjâh |
phancas |
| 60 |
shast |
şeşti |
| 70 |
haftâd |
hewtae |
| 80 |
hashtâd |
heştae |
| 90 |
navad |
newae |
| 100 |
sad |
se |
| 200 |
devîst |
dısey |
| 300 |
sîsad |
hirêsey |
| 400 |
chehârsad |
çarsey |
| 500 |
pânsad |
phan(c)sey |
| 600 |
sheshsad |
şeşsey |
| 700 |
haftsad |
hewtsey |
| 800 |
hashtsad |
heştsey |
| 900 |
nohsad |
newsey |
| 1000 |
hezâr |
hezar |
| 10000 |
dah hezâr |
des hezari |
| 100000 |
sad hezâr |
se hezar |
| 1000000 |
milion |
milyon |
| 1000000000 |
miliârd |
milyar |
[bıvurne] Rengê Farski
| Farski |
Zazaki |
| âbi |
khewe, hewz |
| banafsh |
bınewş |
| khâkestari /tusî |
gewr |
| nârenji |
narance |
| qahveyi |
qehwereng |
| sepid/sefid |
sıpê |
| sabz |
kesk, hewz |
| siyâh /meshki |
siya |
| sorkh /qermez |
sür |
| sormeyi /lâjverd |
laciwerd |
| sûrati |
pembe |
| zard |
zerd |
| Farski [rıstımê wextê nıkay] |
Zazakiyê Standard |
| âmadan [ây] |
amayen |
| bârîdan [bâr] |
varayen |
| bûdan [bâş] |
biyen |
| dânestan [dân] |
zanayen |
| dîdan [bîn] |
diyen, vênıten |
| fahmîdan [fahm] |
fam kerden |
| gereftan [gîr] |
gırewten |
| goftan [gûy] |
vaten |
| kardan [kon] |
kerden |
| khandîdan [khand] |
huiyayen |
| kharîdan [khar] |
herinayen |
| khândan [khân] |
wenden |
| khâstan [khâh] |
waşten |
| mândan [mân] |
menden |
| neveshtan [nevîs] |
nuşten |
| porsîdan [pors] |
persayen, pers kerden |
| raftan [rav] |
şiyen |
| sûkhtan [sûz] |
veş(n)ayen |
| shenîdan [shenav] |
eşnawıten, eşnayen |
| shostan [shuy] |
şüten |
| tarsîden [tars] |
tersayen |
[bıvurne] Numuney Farski
| Farski |
Zazaki |
| Namê şoma çist? (qiseykerdena rociye: çiye) |
Namey şıma çıko/çıto/çıçiyo? |
| Namê to çist? (qiseykerdena rociye: çiye) |
Namey to çıko/çıto/çıçiyo? |
| Ehlê koca hastî? (qseykerdena rociye: kocayî) |
Tı koti raê? Tı kamca ray? |
| Çetori? |
Tı Senênê/senênay/çıtewray (çıturia)? |
| Farsi midâni? |
Şıma Farski zanenê? |
| Ârê midânem |
Heya, zanenan |
| Ne, nemidânem |
Nê, nêzanenan. |
| Âyâ sâ'et çend est? (qiseykerdena rociye: çende) |
Eceba, saete çenda? |
| To çend sâlegîyî?/Çend sâl dârî? |
Tı çend serriyê/serriyay (Çend serri deray)? |
| Se rûz e(-st) kê henûz çîzî nexordem |
Hirê rocio ke mı hewna çiyê newerdo. |
| Destê to derd nebîne(-d)/nakonad! |
Destê to derd mevêno/nêvino! |
[bıvurne] Beyannameya cihania heqanê merdımi-Bend 1
Zıwanê Farski
Heme merdom azad be donya miyayend o ez lehaze heysiyet o hoquq ba hem beraberend. Heme darayê hûş o vêcdan hestend o bayed be yekdiger ba ruhê beraderî reftar konend.
Zıwanê Zazaki
Heme merdım azad yeno dinya u cihetê heysiyet u huquqi ra têdüş raê. Heme wehêrê heş u vıcdaniê u lazımo ke yewbinan de be ruhê bırayey bılewiyên.
