Owain Tudur
Oddi ar Wicipedia
Milwr, gŵr llys, a phriod dirgel Catrin o Valois, gweddw Harri V o Loegr, oedd Owain Tudur (c. 1400 - 2 Chwefror, 1461). Tadcu Harri Tudur trwy ei fab Edmwnd Tudur oedd ef. O'i bedwar mab arall y pwysicaf fu Siasbar Tudur, Iarll Penfro a Dug Bedford, a ymgyrchai'n galed i gael Harri Tudur ar orsedd Lloegr. Yr oedd Owain Tudur yn yn o ddisgynyddion Ednyfed Fychan, canghellor Llywelyn Fawr. Roedd yn perthyn i Duduriad Môn trwy ei dad Maredudd ap Tudur, brawd Rhys ap Tudur a Goronwy ap Tudur a ymynusant ag Owain Glyndŵr yn ei wrthryfel yn erbyn y Saeson. Penmynydd ar Ynys Môn oedd ystâd y teulu.
Taflen Cynnwys |
[golygu] Ei ddiwedd
Dienyddiwyd ef yn Henffordd ar orchymyn Edward Iarll y Mers wedi i'r Lancastriaid golli'r dydd ym Mrwydr Mortimer's Cross yn 1461. Yn ôl un croniclydd, nid oedd yn credu y byddai Edward mor ansifilriaidd â'i ddienyddio tan y gwelodd y blocyn pren yn barod iddo.
- 'Yna dywedodd, "Y pen hwn a osodir ar y blocyn pren a orffwysai gynt yn arffed y frenhines Catrin", a chan gyflwyno ei feddwl a'i galon i Dduw, aeth yn llariaidd i'w dranc.'[1]
[golygu] Cyfeiriadau
- ↑ Dyfynnir yn David Fraser, Yr Amddiffynwyr (cyfieithiad Cymraeg gan Bedwyr Lewis Jones, Caerdydd, 1967), tud. 223.
[golygu] Llyfryddiaeth
[golygu] Llyfrau hanes
- W. Ambrose Bebb, Cyfnod y Tuduriaid (1939)
- H.T. Evans, Wales and the Wars of the Roses (1915)
[golygu] Ffuglen
- William Pritchard, Owen Tudur (Caernarfon, 1913). Rhamant hanesyddol seiliedig ar draddodiadau lleol am Owain Tudur ar Ynys Môn.
