Fatawa

Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensayklopedya

Ang fatwā(فتوى); dinaghan fatāwā(فتاوى), sa Islamikong pagtuo usa ka relihiyosong edikto pagasulondon nga Islamikong balaod nga gipagawas sa usa ka iskolar nga Islamiko

[usba] Kasaysayan

Sa sayonga panahon sa Islam, ang fatawa gihatag sa mga inilang iskolar aron paghatag og paggiya sa ubang mga iskolar, huwes ug mga molupyo sa unsaon pagtuon, sabot, pagpasabot ug pagpuyo sa Islamikong balaod. Naay mga hugot nga balaod kon si kinsa ang makahatag og fatawa ug si kinsa ang dili mamahimo, ug sa mga kondisyon kinahanglan tukma ang fatwa.

Matod sa Usul al-fiqh (Prinsipulo sa Hurisprudensiya), ang fatwa kinahanglan makasugat sa mosunod nga kondisyon aron mahimong balido:

Ang fatwa subay sa makahuloganong pamatuod nga legal, gikan sa Qur'anon nga birsikulo ug mga hadith; ang ahadith uyon kang Propetang Mohamad.
Ihatag kini sa taw (kun kapunongan) nga nagbaton og igo nga kaalam ug sinsiro nga kasing-kasing.
Gawasnon kini sa mga oportunista, ug wala mag-agad sa mga pagsilbing politikanhon.
Paigo kini sa mga panginahanglan sa karon nga kalibotan.

Karon, uban sa mga nagkadaiyang makabag-ong gawasnon nga mga nasod, matag usa niini naay kaugalingon nga sistemang lehislatibo, ug/kun naay kaugalingon nga lawas ulema, ang matag nasod mipalambo ug mihimo sa mga kaugalingon nga mga balaod, subay sa kaugalingong pagsabot sa relihiyihon. Kadaghanan sa mga kadaghanang nasod nga Muslim sama sa Ehipto ug Tunisya naay opisyal nga posisyon, usa ka inila nga hanas sa Sharia gitudlo ani nga posisyon sa mga sibil nga awtoridad sa nasod.

[usba] Fatwa sa ang-ang nga nasudnon

Sa mga nasod diin ang Islamikong balaod mao ang basihan sa sibil nga balaod, apan wala gisulat, susama sa uban nga mga nasod nga Arabo sa Tunga-tungang Sidlakan, ang fatwa gilalisan sa mga nasodnong pangulo sa relihiyon subay sa isyu nila. Sa teorya, ang fatwa nihit ra unta kaayong makaatbang, ang mga gisagol nga sibil ug mga relihiyong balaod makapausab sa interpretasyon nga makapawagtang sa kalibog niini.

Sa mga nasod diin ang Islamikong balaod dili ang batakan sa balaod (sama sa daghang mga nasod sa Asya ug Aprika), lain-laing mujtahid ang makapagawas og fatawa nga masupakonon. Sa maong mga panghitabo, ang mga Muslim mopalabi sa fatwa nga naggikan sa pangulo sa ilahang tradisyon sa relihiyon. Pananglitan, ang mga Muslim nga Sunni mosunod sa Sunni nga fatwa ug ang Shiite mosunod sa fatwa nga Shi'a.

Walay Islamikong awtoridad sa kanasoran ang motul-id sa mga fiqh nga hisgotanan karon, sa usa ka lehislatibong panglantaw. Ang kinadul-an nga mga butang mao ang Islamic Fiqh Academy(sakop sa Organisasyon sa mga Islamikong Komprensya), nga naay 43 ka mga sakop nga mga nasod. Apan kini makahatag lamang og fatawa nga dili makapatapot kang bisan kinsa.