Бүгэдэ Найрамдаха Буряад Уласай туг
From Wikipedia
Бүгэдэ Найрамдаха Буряад Уласай туг
1923 оной табадахи һарын (майн) 30-да Буряад-монгол нютагнай Бүгэдэ Найрамдаха Улас (Республика) гэжэ баталагдаһан юм. Тиихэдэ ВЦИК-гэй (Бүхэ Ородой (Россиин) Түбэй гүйсэдхэхы хорёо (комитет)) тогтоолоор Бүгэдэ Найрамдаха Буряад-Монголой Өөртөө засаха (Автономито) Зүблэлтэ (Совет) Ниигэм Журамта (Социалис) Улас байгуулагдажа, Дээдэ-Үдэ (1934 онһоо Улаан-Үдэ болонхой) хотодо Засагай зургаанууд түбхинэбэ. Амжалтатай ажалайнгаа түлөө Буряад монгол оромнай Леэнинэй, Арбадахи һарын (Октябриин) Хубисхалай, Арадуудай Хани барисаанай одонуудаар (орденуудаар) шагнагдаћан. Мүнөө сагта Байгал шадарай газар Бүгэдэ Найрамдаха Буряад Улас гэжэ нэрэтэй. Манай Бүгэдэ Найрамдаха Буряад Улас өөрын Үндэһэн хуулитай, туг һүлдэтэй.
Бүгэдэ Найрамдаха Буряад Улас Гүрэнэй туг сэхэ булантай тэбхэр бүд болоно. Тэрэ хүндэлэн хүхэ, сагаан, шара гурбан үнгэтэй, дээдэ хүхэ зурууд дээрэ эшын дэргэдэ алтан соёмбо һүлдэ тэмдэгтэй. Зуруудуудай хоорондохи хубиин тааралдалынь гэбэл: хүхэнь — тугай үргэнэй дүрбэнэй хоёр хуби, сагааниинь — үргэнэйнь дүрбэнэй нэгэ хуби, шарань — үргэнэйнь дүрбэнэй нэгэ хуби. Тугай үргэниие утатайнь сасуулбал, 1:2 гэжэ тааралдана. Соёмбо — Буряад монгол ороной заншалта һүлдэ тэмдэг — шара үнгөөр дүрсэлэгдэнхэй. Тэрэ гэбэл, һара, наран болон гуламтын дүрсэнүүд шата шатаар иигэжэ табсантуулагданхай: доронь һарын хахад сахариг, тэрэнэй дээрэ түхэреэн наран, тэдэ хоёрой дээрэ гурбалжан дүлэтэй ажамидаралай гуламтын һүлдэ дүрсэ.
Бүгэдэ Найрамдаха Буряад Уласай Хуули, Улаан-Үдэ хото, 1992 оной арбадахи һарын 29
