Raffaello Santi
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
| Raffaello Santi | |
|---|---|
 |
|
| rođen: | 6. april 1483. Urbino, Italija |
| preminuo: | 6. april 1520. Rim, Italija |
Raffaello (Urbino, 6. aprila 1483. - Rim, 6. aprila 1520.), italijanski slikar i graditelj. Pravo ime mu je bilo Raffaello Santi.
Bio je učenik kod svog oca zlatara i slikara Giovannija Santija. U početku slika svoje prve Bogorodice, a dolaskom u Firencu na njega utječu toskanski majstori, te radi velike oltarne slike Bogorodice s djetetom, djelomice u pejzažnim ambijentima. U Rimu je boravio u službi papa i oslikao je tri odaje u Vatikanu freskama s historijskim, mitološkim, alegorijskim i biblijskim temama. Kao graditelj je sljedbenik kasnog Bramanteova stila, a bio je vođa gradnje bazilike Sv. Petra.
U Raffaellovu slikarskom djelu došao je do punog izražaja duh visoke renesanse sa svojim zanosom za klasičnu harmoniju i idealnu ljepotu. Kao objektivna vrijednost u slikarskoj umjetnosti ostaju čistoća njegovih crteža, jasnoća kompozicije, vedrina kolorita i neposredna ljudska realizacija portreta. Raffaello je izvršio golem uticaj na svoje učenike i suradnike. Njegov crtež i kompozicija bili su uzor mnoštvu njegovih sljedbenika.
[uredi] Firentinsko doba
Od jeseni 1504. Raffaello boravi i radi u Firenci na svojim prvim slikama. Tu se upoznaje sa radovima ondašnjih slikara, Leonarda da Vinčija, Andree del Sarta, Michelangela i Fra Bartolomea. U Firencu je došao sa namjerom da ostane nekoliko mjeseci i da prostudira radove tih slikara, međutim tu ostaje četiri godine i 21. aprila 1508. potpisuje pismo koje je poslao svom stricu sa "Rafaelo. Slikar u Firenci". U međuvremenu boravi na kratko u svom rodnom mjestu Urbino i u Peruđi. U tom vremenu nastaju njegove poznate slike o majci "Božijoj"; Madonna u zelenom (1505, Sveta Familija (1507), Vjenčanje djevice Marije (1504.
[uredi] Rimsko doba
Krajem 1508. po preporuci Bramantesa Raffaello dobija poziv od pape Julija II da dođe u Rim da bi ukrasio privatne odaje sa freskama u Vatikanu. U Rimu dobija nalog za nalogom od pape, da freskama uljepša tri sale (Stance). Devet godina je radio na te tri Stance u Vatikanu:
- 1509. - 1511. u tom vremenu je radio na prvoj sali Stanza della Segnatura
- 1511. - 1514. Stanza d'Eliodoro
- 1514. - 1517. Stanza dell'Incendio di Borgo
1511. godine Raffaello upoznaje Mikelanđela koji je radio plafon poznate Sikstinske Kapele. Kroz poznanstvo sa Sebastijanom del Pjombom, koji je također u to vrijeme radio u Rimu, Raffaello se upoznaje sa venecijanskim slikarstvom. Kod svih fresaka koje je Raffaello uradio za Vatikan, pomagali su mu učenici iz njegove radionice kao i ostali radnici koje je on angažovao.
Kod programa za Sala di Constantino za koju je Raffaello napravio idejnu skicu očigledno je malo figura koje je on lično svojom rukom nacrtao, dalje izvođenje preuzeli su njegovi učenici od 1520. do 1524. Giulio Romano i Giovanni Francesco Penni.
Tokom radova na stancama umire papa Julije II 21. februara 1513. i Giovanni de Medici dolazi kao papa Leo X na prijestolje 11. marta. I novi papa je također bio privržen Raffaellu i nakon smrti Bramantesa 11. marta 1514. proglašen je za nasljednika, i već 1. aprila te iste godine Raffaello postaje arhitekta i izvođač radova.
1515. postaje konzervator antičkih monumenata u Rimu, a pri tom ga podržava njegov prijatelj Baldasare Kasfiljone, novembra te godine kupuje Raffaello kuću u Borgo. 20. decembra 1519. su prvih sedam tepiha koji su u Flamenskoj tkani, okačeni na zidove u "Sikstinskoj Kapeli".
Na veliki petak, 6. aprila 1520. u 37. godini života Raffaello umire od neprekidne visoke temperature. Sahrana se izvršila sljedećeg dana uz veliku počast, a sahranjen je u Panteonu.
[uredi] Galerija
 Madonna Connestabile, Ermitaž, Sankt Petersburg/Rusija |
 Atenska škola, Stanza della Segnatura, Vatikan |
 Mala Madona, Palazzo Pitti, Firenca/Italija |
|
 Portret pape Lea X., Uffizi, Firence |
 Sv. Juraj s aždajom, National Gallery of Art, Washington/SAD |
 Portret Francesco Maria della Rovere (1514), Czartoryski Museum, Kraków |
