Katarina I Aleksejevna

Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije

Katarina I
Carica i autokrat cijele Rusije
Vladavina	8. februar 1725 - 17. maj 1727
Rođenje	15. april 1683
	Estonija
Smrt	17. maj 1727
	Petrograd
Prethodnik	Petar I
Nasljednik	Petar II
Supružnik	Johann Rabbe Petar I
Djeca	Ana Petrovna Elizabeta Petrovna
Dinastija	Romanov
Otac	Samuil Skavronski

Katarina I (15. april 1683 ili 1684 - 17. maj 1727) bila je prva vladajuća carica Rusije, prethodno carica samo kao supruga Petru I Velikom.

Buduća carica Rusije rođena je u estonskom seocetu, u katoličkoj kmetovskoj porodici, kao Martha Skavronska. Kuga je odnijela živote njenih roditelja 1684. godine, pa je skrbništvo nad Marthom preuzela tetka, koja je na školovanje šalje kod luteranskog svećenika. Kao i većina šegrta, Martha je prvenstveno služila kao sluškinja; nikada nije naučila ni čitati ni pisati.

Tokom Švedsko-ruskog rata, dana 25. augusta 1702. godine, grad Marienburg u kojemu je živjela pada u ruske ruke, a njen muž najvjerovatnije gine. Po tipičnom tadašnjem običaju, grad je bio prepušten na milost i nemilost vojnika tri dana. Po završetku toga perioda ruski feldmaršal Boris Šeremetov, koji tada ima pedeset godina, trebao je među predstavljenim ženama izabrati svoj ratni trofej. Izbor je pao na Marthu koju potom vodi s sobom. On je ubrzo šalje knezu Aleksandru Menšikovu, bliskom prijatelju cara Petra I Velikog, i postaje njegova ljubavnica. U tom kućanstvu je zamjećuje sam car koji je potom odvodi u svoju palaču.

Godine 1705. preobraća se na pravoslavlje, te tom prilikom postaje Ekatarina Aleksejevna. Ovo je bio prvi korak ka sklapanju braka. Prije tajnog vjenčanja 1707. godine, Petar i Katarina su dobili sedmero djece, od kojih je samo dvoje, Elizabeta i Ana, poživjelo do punoljetnosti.

Godine 1703. Petar premješta prijestolnicu u još nesagrađen grad, Petrograd. Tu su živjeli u dvosobnoj kolibi, gdje se ona brinula za djecu i kuhala, dok je on održavao vrt, kao obična porodica. Njihova je ljubav bila jaka, što potvrđuje veliki broj ljubavnih pisama koje su razmjenjivali za vrijeme njegovog odsustva.

Smatra se da je upravo carica Katarina pomogla Petru I Velikom da se odbrani od Osmanlija. Petar je tada uvidio njenu mudrost i odlučio je opet oženiti, ovaj put javno. Godine 1724. formalno je imenovana Petrovom su-vladaricom.

Petar umire 8. februara 1725. godine, ne imenujući nasljednika. Po primogenituri Petrov nasljednik bi bio Petar, ali Katarina, koja je već bila imenovana suvladaricom, uz pomoć plemića koji su joj bili odani izvršila je državni udar i sama preuzela carsku krunu. Tako je Katarina I postala prva od četiri vladarice Rusije, od kojih su sve nastavile Petrov plan moderniziranja carstva. Plemići koji su pomogli Katarini da dođe na tron ubrzo su je počeli ucjenjivati i ona je bila primorana udovoljavati njihovim zahtjevima.

Umrla je dvije godine nakon Petra, sa 43 godine. Budući carevi, svi Katarinini potomci preko njene kćerke Ane, su njeno porijeklo smatrali državnom tajnom, pa se tako ni danas ne znaju imena Katarininih predaka.