Jugoslavenska narodna armija
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Jugoslavenska narodna armija (Jugoslovenska narodna armija, JNA) bila je dio oružanih snaga SFRJ do njenog raspada.
Svoje korijene JNA vuče iz narodnooslobodilačke borbe i Partizanskih odreda Jugoslavije (POJ). Uskoro se formira Dobrovoljačka vojska Jugoslavije koja ubrzo postaje Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije (NOVJ), a 1. marta 1945. NOVJ je preimenovana u Jugoslavensku armiju.
Povodom proslave desetgodišnjice razvoja 22. decembra 1951. Jugoslavenska armija je preimenovana u Jugoslavensku narodnu armiju, čime je i formalno naglašen njen narodni, socijalistički i revolucionarni karakter.
1969. dolazi do stvaranja Teritorijalne odbrane SFRJ.
Pred kraj 80-ih pojačava se srbizacija JNA te ona početkom 90-ih postaje oruđe velikosrpske politike srbijanskog predsjednika Slobodana Miloševića i sudjeluje u ratovima u Sloveniji, Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini.
JNA je službeno ukinuta krajem maja 1992. kada iz njeznih ostataka nastaju Vojska Jugoslavije i Vojska Republike Srpske.
Sadržaj |
[uredi] Organizacija
JNA se tokom svoga postojanja smatrala za četvrtu vojnu silu Evrope, i sastojala se od kopnenih snaga, vazduhoplovstva i mornarice. Snage JNA su bile organizovane u četiri vojne regije. Regije su se dalje dijelile u distrikte koji su bili odgovorni za administrativne poslove kao što je regrutacija, te pravljenje i održavanje vojnih instalacija. Regije su bile: Beogradska, zagrebačka, skopaljska i vojnopomorska oblast Split. Ukupna vojna sila iznosila je oko 180,000 vojnika, od čega su više od 100,000 bili regruti.
Početkom 1990-ih godina, armija je gotovo završila sa opširnom reformom svoje strukture. Ukinute su stare pješačke divizije, a ustanovljena je brigada kao najveća operativna jedinica. Promjene u strukturi su omogućavale veću fleksibilnost i pokretljivost, kao i taktičku prednost pred napadačem, jer su ukinute velike i teško pokretljive jedinice.
[uredi] Činovi u JNA
U JNA su postojali sljedeći činovi:
vojnički činovi
- razvodnik
- desetar
- mlađi vodnik
niži podoficirski činovi
- vodnik
- vodnik prve klase
- stariji vodnik
- stariji vodnik prve klase
viši podoficirski činovi
- zastavnik
- zastavnik prve klase
niži oficirski činovi
- potporučnik
- poručnik
- kapetan
- kapetan prve klase
viši oficirski činovi
- major
- potpukovnik
- pukovnik
generali
- general-major
- general-potpukovnik
- general-pukovnik
- general armije
- general JNA
Vrhovni komandant
- maršal
[uredi] Zanimljivosti
- U JNA je korišten srpskohrvatski jezik i latinica, tako da su se svi građani SFRJ stariji od 18 godina sposobni za služenje vojnog roka donekle služili tim i takvim jezikom, bili oni iz Slovenije, Makedonije ili Kosova.
- Teško je zaobići Pravilo službe oružanih snaga PS OS, čuveni pe es, kojim je bilo definisano skoro sve u JNA. Osim Pravila službe, glavni akt je bio Zakon u službi u oružanim snagama koji je regulirao sva pitanja odnosa unutar OS, prava i dužnosti, napredovanja, zdravstvenog i penzijskog osiguranja itd.
- Korespodencija između ustanova i jedinica JNA sa ustanovama van JNA kao i sa građanima vođena je na jeziku na kojem je dopis došao u jedinicu ili ustanovu JNA.
